معبد هندوها در ایران، نه تنها یک بنای تاریخی و معماری، بلکه نمادی از همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان و فرهنگ‌های مختلف در این سرزمین است. این معبد که در شهر بندرعباس واقع شده، با معماری خاص و تاریخچه پرباری که دارد، هر ساله گردشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ را به سوی خود می‌کشاند.
در این مقاله، قصد داریم به بررسی دقیق‌تر معبد هندوها در ایران بپردازیم.
معبد هندوها در ایران
اگر اهل بازدید از بناهای خاص باشید، حتما نام معبد هندوها به گوشتان خورده است، اما این معبد کجاست؟ بندرعباس، نگین جنوب ایران که علاوه بر جاذبه‌های طبیعی و تاریخی فراوان، میزبان یکی از منحصر به فردترین بناهای مذهبی ایران نیز هست.
معبد هندوها یا پرستشگاه بت گوران یکی از مشهورترین جاذبه‌های بندرعباس است که شما را فرامی‌خواند! تصور کنید در حال قدم‌زدن در راهروهای این معبد باستانی هستید و بر روی دیوارهای آن، نقاشی‌های مذهبی با جزئیاتی شگفت‌انگیز به چشمتان می‌خورد.
سفری به بندرعباس و بازدید از این معبد، فرصتی است تا با تاریخ و فرهنگ غنی هند و ایران بیشتر آشنا شوید. اگر قصد سفر به بندرعباس در ایام پیک سفر را دارید بهتراست بلیط رفت رفت و برگشت خود را سریع‌تر رزرو کنید؛ مثلا، بلیط قطار بندرعباس به تهران، از آن دسته مسیر‌های بسیار شلوغ و پر تردد ریلی کشور است، که تهیه بلیط در زمان اوج پیک سفرها، مخصوصا نوروز کار دشواری است.
تاریخچه معبد هندوها در ایران
معبد هندوها یا بت گوران بندرعباس، میراثی از روابط تاریخی ایران و هند است، که در سال ۱۳۱۰ قمری به همت تجار هندی و با کمک‌های مالی جامعه هندو، در این شهر ساخته شد. این بنا که در دوران قاجار محل عبادت هندوهای مقیم ایران بود، نمادی از همزیستی ادیان و فرهنگ‌های مختلف در این منطقه است.
باتوجه‌به روابط تاریخی و تجاری ایران و هند، جمعیت قابل‌توجهی از هندوها در بندرعباس سکونت داشتند. پیش از ساخت معبد، هندوها مراسم مذهبی خود را در کاروان‌سراها برگزار می‌کردند. اما باهمت شو رام و دده رام، دو تن از تجار هندی، ساخت معبدی مجلل در بندرعباس آغاز شد و هزینه آن از طریق جمع‌آوری کمک‌های مالی هندوها تأمین گردید. معبد هندوها با معماری خاص خود و مجسمه‌های خدایان هندو، مکانی مقدس برای هندوان بود. اما با ترک هندوها از ایران در سال ۱۳۴۴، مجسمه‌ها نیز از معبد خارج شدند و این بنا به‌عنوان یک جاذبه گردشگری مورداستفاده قرار گرفت.
معماری معبد هندوها
معبد هندوها با معماری منحصربه‌فرد خود، فضایی روحانی را تداعی می‌کند. اتاق اصلی معبد دارای طاقچه‌ها و قاب‌های فراوان است و چهار راهرو اطراف آن را احاطه کرده‌اند. حجره‌های کوچک در راهروها، مکانی برای طلاب مکتب برهمنی بوده است. نقاشی‌های مذهبی، به‌ویژه تصویر خدای کریشنا، بر دیوارهای اتاق‌ها جلوه‌گری می‌کند و راه‌پله‌های مارپیچ به بام معبد یا همان ساقه آن منتهی می‌شود.
گنبد بزرگ ذوزنقه‌ای شکل، با تزیینات هندسی و ۷۲ برجک کوچک، بر فراز معبد خودنمایی می‌کند و تالار شرقی، که زمانی محل اجتماعات بوده است، با نقاشی‌هایی آراسته شده که هر یک نمادی از فلسفه هندو هستند. با وجود مرمت‌های انجام شده، ساختمان معبد به دلیل تغییرات آب و هوایی، آسیب‌هایی دیده است.
بخش‌های مهم معبد هندوها
گنبد معبد با 72 برجک کوچک، نمادین از معماری هندو، مزین شده بود. در مرکز گنبد، میله‌ای بلند به عنوان نمادی از محور عالم قرار داشت که زمین و آسمان را به هم پیوند می‌داد.
قلب اصلی معبد، گنبدخانه‌ای چهارگوشی است که گنبد بر فراز آن خودنمایی می‌کند. در زیر این گنبد، بت اصلی معبد قرار دارد و چهار پنجرهٔ نورگیر، فضا را روشن می‌کنند. راهروهایی پیرامون اتاق اصلی، زائران را در گذشته به زیارت بت اصلی دعوت می‌کردند. در این راهروها، اتاقک‌هایی کوچک با طاقچه‌هایی برای قراردادن مجسمه‌های خوش‌یمن هم وجود داشت.
اهمیت تاریخی و فرهنگی معبد هندوها
معبد هندوها تنها یک بنای تاریخی ساده نیست، این معبد نشان می‌دهد که ایران در طول تاریخ، همواره پذیرای مهاجران و اقلیت‌های مذهبی بوده و به آن‌ها اجازه داده است تا به آداب‌ورسوم خود پایبند باشند و عبادتگاه‌های خود را بنا کنند.
چرا باید معبد هندوها را دید؟
اکنون که با این معبد زیبا آشنا شدید و احتمالا قصد سفر به بندرعباس را دارید، قطعا یکی از دغدغه های سفر شما رزرو یک هتل و یا اقاامتگاه مناسب است. ولی به شما پیشنهاد می‌کنم برای سفر به این شهر زیبا رزرو اقامتگاه‌های بومگردی را برای اقامت خود در نظر بگیرید، چرا که با اقامت در بوگردی‌ها هم هزینه های سفر شما به طور چشمگیری کاهش می‌یابد و هم می‌توانید بسیار ملموس‌تر با فرهنگ این شهر آشنا شوید.
- معماری منحصربه‌فرد: معماری خاص و زیبای این معبد، آن را به یکی از جاذبه‌های گردشگری بندرعباس تبدیل کرده است.
- تاریخچه غنی: آشنایی با تاریخچه ساخت و استفاده از این معبد، می‌تواند برای علاقه‌مندان به تاریخ جذاب باشد.
- نمادی از همزیستی مسالمت‌آمیز: بازدید از این معبد، فرصتی برای درک بهتر تنوع فرهنگی ایران و اهمیت همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان در ایران است.
سخن پایانی
ایران، سرزمینی پهناور با تاریخی کهن، همواره پذیرای اقوام و فرهنگ‌های مختلف بوده است. یکی از نمودهای بارز این تنوع فرهنگی، وجود معابد و اماکن مذهبی متعلق به ادیان گوناگون در گوشه‌وکنار این کشور است. معبد هندوها در بندرعباس، یکی از این گنجینه‌های ارزشمند تاریخی و فرهنگی است که با معماری منحصربه‌فرد و قدمتی طولانی، حکایت از همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان و اقوام در ایران دارد. این بنا که در دل بندرعباس جای گرفته، علاوه بر ارزش تاریخی و مذهبی، به‌عنوان یک جاذبه گردشگری نیز موردتوجه بسیاری از علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ است.
