شهرستان
باخرز به مرکزیت باخزر از شهرستانهای
خراسان رضوی است.
باخرز یکی از بخش‌های شهرستان
تایباد در استان
خراسان رضوی ایران بود که در مرداد ماه سال ۱۳۸۹ به شهرستان تبدیل شد
حمدالله مستوفی در نزهه القلوب نوشته : «
باخرز ولایتی
...مشاهده کامل متن است از اقلیم چهارم و ولایتی بسیار دارد و معتبر است و در مجموع مواضع ، باغات انگور و میوه فراوان باشد.
»
فرهنگ نامه‌ها و کتب قدیمی نیز در مورد وجه تسمیه باخرز اشاراتی نموده اند از جمله لغت نامه دهخدا می‌نویسد : « باخرز ناحیه ای است دارای قریه‌های بزرگ که بین نیشابور و هرات واقع است و اصل آن به زبان پهلوی باد هرزه می‌باشد.»
ناحیه باخرز، در دوران پیش از تاریخ و هم چنین در دوران‌های گوناگون پادشاهی ایرانیان وجود داشته و زیر نظر شاهان ایرانی، چون هخامنشیان و اشکانیان و پس از آن ساسانیان اداره می‌شده است.
پس از لشکرکشی مسلمانان، این ناحیه در 31 هـ . ق به تصرف عرب‌ها در آمد و پس از آن طاهریان، صفاریان و سپس سامانیان بر خراسان از جمله باخرز چیره شدند. باخرز در سده 6 هـ .
ق دستخوش تاخت و تاز غزان قرار گرفت و در آغاز سده 7 هـ . ق گرفتار حمله خانمانسوز مغول گردید، سپس تیمورلنگ مردم این دیار را به خاک و خون کشید . با همه این بلاها، دیری نپایید که بر ویرانه‌های خاک این سرزمین بار دیگر بناها برافراشته شد و آبادانی گذشته را اندک اندک باز یافت و در سده 13 هـ .
ق به اوج خود رسید.
در دوران قاجاریان باخرز توسط خان‌ها و رؤسای عشایر، به ویژه ایل هزاره اداره می‌شد. در اوایل دوران پهلوی، هزاره‌ها بر ضد حکومت مرکزی قیام کردند، از این رو در 1312 هـ .
ش زمین‌های محمد یوسف هزاره (صولت السلطنه) - رییس ایل هزاره - با زمین هایی در یزد و فارس جابه جا شد و به آن حدود تبعید شدند. پس از شهریور 1320 هـ . ش و ورود متفقین به خاک ایران، صولت السلطنه از فرصت استفاده کرده به خراسان بازگشت و در بهمن 1320 هـ .
ش تایباد را اشغال و سپس دیگر نقاط باخرز را گرفت. وی با فرستادن نیرو در چند روز بعد شکست خورد و به کلات نادری گریخت و در 29 اسفند 1320 هـ . ش به همراه خانواده خود تسلیم شد.
در دوره‌های تاریخی ، محدودة سیاسی باخرز اغلب دستخوش دگرگونی شده است . در 1316 ش ، طبق قانون تقسیمات کشوری ، باخرز احتمالاً به عنوان دهستان ، در بخش طیبات (تایباد) در شهرستان مشهد تشکیل یافت
مردم باخرز آریایی و ایرانی الاصل هستند.
زبان آنان فارسی با گویش محلی است.
دوران طلایی شکوفایی باخرز از قرن چهارم تا هفتم هجری بوده است که تپه‌های تاریخی مالین ، فیض آباد ، ارزنه ، جوزقان ، زیارتگاه امام زاده ابراهیم در روستای آبنیه و چند منطقه دیگر با وسعت زیاد و سفال‌ها اشیا متنوع و متعدد نشان دهنده این موضوع است.
قالیچه بافی و پرورش کرم ابریشم مهم‌ترین صنایع دستی این شهرستان رایج است. از روزگار کهن قالی‌بافی در این شهرستان رایج بوده است. مواد اولیه قالی در این شهرستان با پشم گوسفندان تهیه می‌شود.
رکن الدوله که در روزگار قاجار به این شهر سفر کرده است می‌نویسد: « باخرز قلعه معتبر و آبادی است ابریشم هم جای عمل می‌آید و خالی از امتیاز نیست .»
زعفران ،تره بار، زیره، گندم، جو، پنبه، چغندر قند، زردآلو، انگور، توت، انار و انجیر فرآوردههای مهم کشاورزی این شهرستان هستند
دام‌داری نیز به گونه سنتی رواج دارد ، ولی فرآوردههای آن جنبه صادراتی نداشته است
منبع:
http://roostanet.ir/index.aspx?siteid=3&siteid=3&pageid=2382
http://www.sabteahval-kh.ir/bakharz/tabid/3211/Default.aspx
