اقلیم : گرم
نام قدیم : جاشک
شهرستان
جاسک یکی دیگر از شش شهرستان بندری استان
هرمزگان است که به علت واقع شدن در انحنای جغرافیایی
هرمزگان و مجاورت با دریایی مکران و تنگه هرمز از گذشته تا عصر حاضر دارای اهمیت بوده است.
موقعیت طبیعی این شهرستان آنرا عهدهدار نقشهای تاریخی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی خاصی نموده است.
جغرافیای طبیعی و انسانی
شهرستان
جاسک ...مشاهده کامل متن با مساحتی در حدود 2/16136 کیلومتر مربع، 2/24 درصد کل مساحت استان هرمزگان را به خود اختصاص داده است. بنابراین، جاسک پهناورترین شهرستان در استان هرمزگان است که از شمال و شمال شرقی به استان کرمان، از شرق به سیستان و بلوچستان، از غرب و شمال غربی به شهرستان میناب و از جنوب به آبهای دریای مکران (عمان) محدود میگردد.
از آنجا که دهانۀ ورودی تنگۀ هرمز خط فرض رأس کوه در حوالی کوه مبارک تا رأس الدیبه در فجیره (امارات متحدۀ عربی) در نظر گرفته شده است، بخشی از ساحل این شهرستان در غرب به تنگه هرمز محدود میگردد.
دریای جنوبی جاسک با عنوان خلیجخاوری و باختری جاسک شهرت دارد.
براساس برآورد جمعیتی سال 1380 ش، شهرستان جاسک دارای ششصد و سیزده آبادی بوده است که چهارصد و دو آبادی آن دارای سکنه و بقیه خالی میباشند. خشکسالیهای پی در پی و دوری از مراکز شهری از علل عمدة مهاجرت و خالی شدن روستاهای جاسک میباشد.
با توجه به آمار و ارقام ارائه شده از سوی سازمان مدیریت و برنامهریزی استان هرمزگان، جاسک بیشترین تعداد آبادیها را در استان هرمزگان به خود اختصاص داده است و به لحاظ تعداد آبادیهای مسکونی دومین رتبه را بعد از بندرعباس (با تعداد چهارصدو بیست و دو آبادی مسکونی) دارا میباشد.
یکی از دلایل افزایش تعداد آبادیهای جاسک که عموماً از تعداد محدودی خانوار تشکیل شده این است که هر طایفه یا چند خانوار پیرامون واحهای که دارای چشمههای آب شرب و یا سفرههای آب زیرزمینی و یا رودخانه است گرد آمده و چندین آبادی را تشکیل دادهاند که با توجه به وسعت این شهرستان، کمترین میزان تراکم جمعیت استان (چهارنفر در هر کیلو متر مربع) مربوط به این شهرستان است.
جمعیت شهرستان جاسک در سال 1380 ش 64499 نفر برآورد شده است (2/5 درصد جمعیت کل استان) که از این میزان 53318 نفر در مناطق روستایی و تنها جمعیتی در حدود یازده هزار نفر در مناطق شهری (جاسک کهنه و نو) زندگی میکنند.
از نظر عوارض طبیعی جاسک از چند منطقة متفاوت تشکیل شده است. در بخش شمالی آن رشته کوههایی موسوم به کوههای بشاکرد(بشاگرد) وجود دارد که بلندترین قلة آن موسوم به کوه مهره، 2046 متر ارتفاع دارد.
از ارتفاع کوههای جاسک در جهت شمالی- جنوبی به تدریج کاسته میشود و در نوار ساحلی این شهرستان، چند رشته کوه پراکنده و تعدادی تپههای شنی، ماسهای و تپهماهورهایی وجود دارد.
کوههای این شهرستان عبارتند از: گورکوه به ارتفاع 1918 متر، کوه ملک مو با ارتفاع 1411 متر، کوه جنگو با ارتفاع 682 متر در شمال شرقی و کوه گوک با ارتفاع 1395 متر، کوه بهمدی با ارتفاع 921 متر در شمال غربی شهرستان جاسک و کوه سیبا با ارتفاع 1748 متر، میان جاسک و میناب واقع شده است.
بخشی از سرزمین جاسک نیز شنزار است. این شنزارها ادامة جغرافیای طبیعی استان سیستان و بلوچستان به شمار میآید که در این شهرستان نفوذ یافته است. شنزار هجدان در هیجده کیلومتری شرق جاسک، نمونة این منطقة جغرافیایی است که پوشش پراکندهای از درختان شوره و شنزارپسند در آن رویش دارد.
حصار کوهستانی که در این منطقه وجود دارد مانعی برای گسترش این شنزار میباشد.
مکانهای دیدنی و تاریخی
سواحل زیبا و گرم دریای مکران(عمان) مهمترین جاذبهی دیدنی شهرستان جاسک را تشکیل میدهد. کوه سیبا درمیان شهرستان میناب و جاسک، آثار انگلیسیها و هلندی ها، اتاقهای ساسانی درآخر دماغه کوه مبارک، امام زاده امیردیوان، دژ پرتغالیها در بندر جاسک، دخمه و گورستان پیش از اسلام در 15 کیلومتری شمال خاوری شهر جاسک، در محلی به نام سعادتمند، ساختمان پست و تلگراف ( 1869 م ) و ساختمان بنگله سرخ ( 1294هـ .
ق ) برخی از مکانهای دیدنی و تاریخی شهرستان جاسک را تشکیل میدهند.
صنایع و معادن
از صنایع و معادن شهرستان جاسک اطلاعات مستندی در دست ما نیست.
کشاورزی و دام داری
به دلیل کمبود آب در شهرستان جاسک، کشاورزی رونق چندانی ندارد.
اما با انجام طرحهای اصلاحی، مانند کندن چاههای ژرف و تامین آب کشاورزی، میتوان فراوردههای با ارزشی تولید کرد. از فراوردههای کشاورزی این ناحیه میتوان صیفی، توتون، تنباکو، لیمو، پرتقال، نارنگی، گیاهان علوفه ای، جو، گندم و خرما را نام برد.
در این شهرستان دامداری به ویژه پرورش بز، زنبورداری و نگهداری شتر رایج میباشد.
در شهرستان جاسک تعدادی رودخانه جریان دارد که بسیاری از آنها فصلی هستند.
این رودها در مسیر شمالی – جنوبی جریان دارند و علت آن این است که ارتفاعات این شهرستان بیشتر درجانب شمالی آن واقع شدهاند و با ریزش بارنهای موسمی، آب از جانب این کوهها به سمت جنوب جریان مییابد.
معروفترین رودخانة آب شرب جاسک، رود جگین است که از کوههای بشاگرد سرچشمه میگیرد و به دریای مکران میریزد. سایر رودخانههای شهرستان جاسک عبارتند از: گز، جاسک، بهمدی، گابریک، سدیج، شهرنو، انگهران (انگوران)، درپهن، شه بابک، درگاه، دورکی، مرگ و سهرابی.
از نظر پوشش گیاهی نیز شهرستان جاسک متأثر از شرایط آب و هوایی منطقه است که درآن ، گونههای گیاهان گرمسیری و جنگلهای ساحلی به چشم میخورند. در مناطقی که آب یافت میشود، به ویژه مصب رودخانة جگین، باغداری، کشاورزی و کاشت نخیلات رونق دارد.
موز از گیاهانی است که در سازش با شرایط آب وهوای شهرستان جاسک میباشد. مهمترین گونة گیاهی در مناطق شورهزار که میتواند در برابر خشکی و شنهای روان مقاومت کند، درختچة اسکنبیل است.
در مناطق ساحلی، به ویژه در شرق بندر جاسک، جنگلهای ماندابی بویژه حرا رویش دارد.
سدیدالسلطنه در این باره نوشته است:
«هرو (حرا) که علوفهایست مخصوص شترها پیدا میشود، لیکن علوفه برای سایر حیوانات و همچنین هیزم برای سوخت از جاسک کهنه که دوازده میل دور جاشک حالیه است، آورند»
به لحاظ جغرافیایی سیاسی، جاسک در قدیم بخشی از قلمرو هرموز کهنه بوده که تا دورۀ قاجاریه یکی از دهستانهای میناب به شمار میآمده است.
کازرونی، در کتاب تاریخ بنادر و جزایر خلیجفارس پیرامون جاسک نوشته است:
«قریهای از مضافات بندر میناو [میناب] و سه فرسنگ مسافت است. میان توچک و چاشک و در آن معادل یکصد و پنجاه خانهوار مسکن.»
منبع :http://jaskzeba.persianblog.ir/
http://golshn12.blogfa.com/
http://www.tarikhejonoob.blogfa.com/