اقلیم : گرم
نام قدیم : میبدار
یکی از شهرستانهای استان
یزد در مرکز
ایران، شهرستان
میبد است. این شهرستان با 5084 کیلومتر مربع وسعت ، یکی از شهرستان استان
یزد است و به لحاظ تراکم نسبی جمعیت ، بعد از
یزد قرار دارد و همچنین دومین مرکز شهری و تجاری استان
یزد محسوب میشود.
شهر
میبد ...مشاهده کامل متن مرکز این شهرستان است. به واسطه بافت تاریخی ارزشمند خود بیشتر نقاط شهر در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است. لازم به ذکر است شهرک جهان آباد نیز از عمده‌ترین مراکز صنعتی این شهر میباشد و این شهرستان با تولید نیمی از کاشی وسرامیک کشور قطب این محصول محسوب میشود.
مخوف‌ترین کویرهای جهان در داخل لگن بزرگ و بسته فلات ایران واقع شده‌اند، که دشت رسوبی و پر دامنه یزد، یکی از حوضه‌های شاخص جغرافیایی آن است. گستره این دشت از دامنه‌های شیرکوه در جنوب آغاز میشود و با شیب ملایمی تا کویر سیاه‌کوه در شمال، در مسافتی بیش از یکصد کیلومتر ادامه می‌یابد.
شهر میبد در بخش میانی این دشت واقع است. به طور کلی رشته کوههایی که دور تا دور فلات مرکزی را در برگرفته است سبب شده که دامنه‌های خارجی فلات، از رطوبت بیشتری برخوردار بوده و دامنه‌های داخلی آن خشک باشد.
بنابراین کمبود نزولات جوی و آفتاب داغ آسمان صاف ایران، شرایط سختی را در حاشیه کویر به وجود آورده است.
شهرستان به لحاظ تراکم نسبی جمعیت، بعد از یزد قرار دارد. میبد، بفروئیه و ندوشن از شهرهای شهرستان میبد است و دارای بخش‌های مرکزی، بفروئیه و ندوشن است. بخش مرکزی شهرستان میبد شامل شهر میبد و دهستان شهدا میباشد و بخش بفروئیه از شهر بفروئیه و دهستان سورک تشکیل شده است و شهر ندوشن، دهستان ندوشن و دهستان صدرآباد در بخش ندوشن قرار دارند.
میبد شهرستانی است که قسمت اعظم بافت جمعیتی آن بر مسیر راه ارتباطی یزد به اصفهان و تهران قرار گرفته است و همین موقعیت مناسب در رونق اقتصادی این شهرستان نقش اساسی دارد.
به غیر از این مسیر اصلی راه دیگری وجود دارد که این شهرستان را به ورزنه در استان اصفهان با جاده خاکی و همچنین جاده صدر آباد به تفت متصل می‌کند . این راه نیز آسفالته بوده و در همین مسیر دو واحد عمده صنعتی میبد(کارخانه قند کله و کارخانه فولاد میبد) قرارد ارد.
این شهرستان در حدود 7000 سال قدمت دارد و در جمع قدیمی‌ترین شهرهای دنیا قرار دارد. مهمترین بنای تاریخی این شهر با بیش از 7000 سال قدمت نارین قلعه میباشد.
میبد روزگاری درکناردریای ساوه قرار داشته‌است که از ساوه تا حاجی آباد نمک کشیده شده بود و ساکنان آن از طریق این دریاچه رفت‌وآمد می‌کردند. با توجه به پیداشدن سکه ضرب میبد دردوره ساسانی مشخص میشود که میبد دراواخردوره ساسانی شهری معتبر و با اهمیت بوده‌است زیرا ازیکصدو یازده شهری که در ایران قبل از اسلام شناسایی شده ازتعداد معدودی ازآنها شرایط ضرب سکه و یا اجازه آن را داشته‌اند.
(شهرهای ایران، پیکولوسکایا) دلایل متعددی را میتوان نام برد که میبد و به ویژه نارین قلعه آن بیش ازمناطق دیگریزد، مسکون شده و اولین نقطه یکجانشینی دراین ناحیه بوده‌است.
نقش نگاره‌ای که اخیراً درهمین مکان برروی پاره‌سفال پیدا شده‌است نشانگرواقعیت‌های بسیاری است. نقش نیمه انسان – نیمه حیوان حک شده براین سفال مربوط به نوع اعتقادات مذهبی مردم این ناحیه نبوده است که شبیه همان نقش نگارهایی است که درتمدن هزاره سوم پیش ازمیلاد عیلامی‌ها میباشد و قابل بیان است افراد این منطقه از دیرباز تا کنون یکتا پرست بوده‌اند.
زبان مردم میبد فارسی دری میباشد که دارای گویش‌های محلی مختلف میباشد میبد در 50 کیلومتری شمال غربی یزد و جمعیت آن بر اساس برآور آماری سال 1392 ، 91683 نفر میباشد.
شهرستان میبد شامل یک بخش مرکزی و دو بخش بفروئیه و ندوشن است .
این شهرستان مرکز زیلوبافی و سفال دست‌ساز ایرانی و پایگاه عمده تولید کاشی و سرامیک ایران میباشد .
صنایع دستی مردم این دیار زیلوبافی،سرامیک‌سازی، سفال‌سازی، کرباس‌بافی، فرش‌بافی و موتابی است که از گذشته دور در این ناحیه رواج داشته است. همه ساله زیلوهای بافت میبد و فرآورده‌های سرامیک‌سازی آن به دیگر شهرهای استان یزد و سایر نقاط ایران صادر میشود.
میبد از نقطه نظر معدنی در حال حاضر غنی میباشد و در بخش صنایع دستی بویژه ظروف سفالی ،چینی و سرامیکی سابقه طولانی داشته و دارد و همچنین صنعت زیلوبافی شهرستان در ایران بی نظیر است.
صنایع کارخانه ای نیز در این شهرستان رشد قابل ملاحظه ای داشته است به طوری که در حال حاضر 18 کارخانه تولید کاشی و سرامیک و حدود 34 شرکت فعال در صنایع جانبی این صنعت همچون تولید لعاب،گلوله‌های سرامیکی و ساخت ماشین الات و تجهیزات در شهرستان میبد متمرکز شده است.
همچنین از هنرها و صنایع دستی خاص منطقه میبد میتوان به نوعی زیلو که از نظر طرح و شکل، خاص منطقه‌است نام برد.کاربرد زیلو با توجه به اقلیم گرم و پر گرد وخاک منطقه تدبیر مناسبی بوده‌است.
امروزه این صنعت که تا چندی پیش از مشاغل عده کثیری از مردم میبد بوده‌است تقریبا به فراموشی سپرده شده و افراد انگشت شماری را میتوان پیدا کرد که به این حرفه مشغول باشند.
از سنتهای حسنه مردم وقف و سفارش بافت زیلو برای اماکن مقدس، همچون مساجد و بقاع متبرکه بوده‌است که در موزه واقع در مجموعه رباط شاه عباسی تعدادی از این بافته‌ها در معرض نمایش عمومی قرار داده شده‌است.
از جمله این زیلوها میتوان به یکی از نمونه‌های زیبایی که متعلق به مسجد جامع میبد میباشد اشاره کرد. در حاشیه این زیلو تاریخ ۸۰۸ هـ. ق آمده‌است و ابعاد آن (۱۴/۳ * ۴۰/۷ متر) میباشد.
رنگهای معمول استفاده شده در بافت زیلوها رنگهای آبی و سفید است. نقشهای متداول این زیلوها معمولأ سجاده‌ای، چلیپایی، و نقش سرو میباشد.
لازم به ذکر است زبان‌های گفتاری شهرستان، فارسی (لهجه یزدی) میباشد.
منابع:
http://meybod.gov.ir/
http://fa.wikipedia.org/wiki
http://portal2.moi.ir/Portal/Home/Default.aspx?CategoryID=acba9e9d-33d8-4823-88df-8b02d009eb2e
