شبکه اجتماعی گردشگری تیشینه دوست گرامی برای آشنایی با گشت و گذارهای دیگر دوستان از شبکه اجتماعی تیشینه دیدن کنید. مشاهده شبکه اجتماعی گردشگری تیشینه مهندس محمود قبادی گزارش خطا بروجرد شرحی بر شهر زیبای بروجردنام مولف: مهندس محمود قبادیشرحی بر شهر زیبای بروجردیکی از تپه‌های مرتفع و با عظمت اطراف شهر بروجرد که حکایت از قدمت و پیشینه تاریخی کهن این شهر و مقاومت آن در مقابل گرد باد حوادث دارد تپة باغشاه است که پس از شکست یزدگرد سوم در جنگ نهاوند، به عنوان پناه‌گاه امن سپاهیانش مورد استفاده قرار گرفت مع‌الوصف قرنهاست که این تپه به تحسین و ستایش ایستادگی و وقار و عظمت چغاسرخه ادامه می‌دهد. تپة چغا سرخه مشرف بر شهر بروجرد و ناظر بر سیر وقایع تاریخی و چگونگی رشد و پیشرفت شهر از دوران کهن تاریخ این مرز و بوم تا کنون بوده است و هم‌چنین با بهره‌مندی از زیباییهای چشم نواز و دشت‌های اطراف آن، هر روز با نشاط و ایستادگی بیش‌تری به حیاط خود ادامه می‌دهد. شاید یکی از دلایل تبدیل تپة چغاسرخه به مهمترین منطقة تفریحی و گردشگری بروجرد و احداث هتل زیبای زاگرس بر فراز آن، ستایش استواری و عظمت آن در کشاکش دوران و هم‌چنین چشم‌انداز و اشراف آن به زیباییهای شهر و دشت‌های پیرامون آن باشد بطوری‌که از این طریق، جلوه‌های کم‌نظیر زیبایی بروجرد را بر فراز تپه به رخ زیبایی‌شناسان می‌کشد و آنها را وادار به تحسین و ستایش مینماید. از سمت غرب آن شاهد زیبایی خیره‌کنندة دشت سرسبز اطراف و از سمت شرق، زیبایی و عظمت شهر بروجرد با جلوه‌هایی از گنبدهای زیبای مساجد و میادین و پارک‌های سرسبز و ساختمان دانشگاه‌ها و مراکز علمی و فرهنگی رخ مینماید و تصویری از روحیة با نشاط و زیبایی دوستی همراه با دیانت و دین مداری توأم با علم دوستی و عالم‌پروری مردم فرهیختة شهر بروجرد را ارائه می‌دهد. از کتاب خاطرات حاج سیاح نقل است که به بروجرد وارد شدیم. شهر سبز حضرت سلیمان که جزو افسانه‌هاست، همین بروجرد است. شباهت بسیاری به شهر شیراز دارد. در کنار رود کوچکی که از مغرب به مشرق جاری است، شهر در میان تلال و جبال واقع شده و این تلال به درجه‌ای قشنگ و سبز و خرم و نمایان است که مافوق ندارد. چشم بیننده از نظاره او سیر نمی‌شود. اطراف شهر باغات بسیار دارد، مشهور به تکایا.. بسیار قشنگ و با تماشاست.شهرهایی که بروجرد را احاطه کرده‌اند از سمت شمال با شهرهای اشترینان و ملایر و نهاوند، از شمال شرق با شازند، از غرب با الشتر و از سمت جنوب با خرم آباد و درود است.توصیف ویژگی‌های بروجرد:این شهر از ویژگی‌هایی برخوردار است که زیبایی آن‌را مضاعف نموده و ظرفیت و استعدادهای بالقوه و بالفعل بالایی جهت توسعه و رشد و اجرای هر طرح و تصمیم ملی را در این شهر فراهم کرده است بنابراین به برخی از مهمترین آنها پرداخته میشود.این شهر تحت عناوینی مانند دارالمؤمنین، شهر فرزانگان و پاریس کوچولو شناخته شده است. این عناوین بهترین ابزار توصیف کیفی از شهر بروجرد است زیرا از ویژگی‌های شهر دارالمؤمنین و شهر فرزانگان، دیانت و علم و آگاهی و اخلاق و هنرمندپروری مردمانش است و هم‌چنین شهرت پاریس به مشخصه‌هایی مانند زیبایی، مهد آزادی و میهن پرستی، علم و فرهنگ اطلاق میشود که به شایستگی به بروجرد نسبت داده‌اند که در همه این عناوین بر علم و عالم پروری و فرهنگ و هنر تاکید شده است.در زمان‌های گذشته، مردم به حفر خندق در اطراف شهر اقدام می‌کردند. وجود خندق و تپه‌ها و کوه‌های اطراف سبب افزایش امنیت و جلوگیری از حمله و تهاجم به شهر بروجرد می‌شده است، و همین اطمینان از امنیت و آرامش در پیشینه مردم این دیار سبب ایجاد روحیة آرام، طبع لطیف، مهمان‌نوازی و علاقه به طبیعت شده است. دیوارکشی پیرامون باغ‌ها و مزارع در حاشیة شهر بروجرد متداول نبوده و به منظور حفظ و حراست از حدود و صغور آنها به حفر جویبار و نهر در اطرافشان می‌پرداختند و در کنار جویبارها از درخت‌های زیبا و انبوهی بهره می‌گرفتند که این اقدامات، زیبایی و طراوت دشت‌های اطراف شهر را مضاعف می‌نمود. ساختار شهری و خیابان‌های بروجرد عمدتاً به شکل بلوارهایی طراحی و ساخته شده‌اند که معمولاً به میدان‌های مختلف منتهی می‌شدند. این ساختار در افزایش زیبایی و سرسبزی و پرهیز از تراکم شهری و کاستن از ترافیک تأثیرگذار است.از ویژگی‌های دیگر آن، نوع تقسیم‌بندی شهر از نظر نوساز بودن و زیبایی شهرسازی و طیف ساکنین آن است. این تقسیم‌بندی در بسیاری از شهرها تحت عنوان بالای شهر و پایین شهر متداول است و معمولاً به ترتیب در شمال و جنوب شهر واقع می‌گردد. این تقسیم‌بندی در بروجرد در مناطق غربی و شرقی شهر انجام شده بطوری‌که بافت غربی شهر از مرغوبیت و شهرسازی زیباتر و هوای لطیف‌تری برخوردار است.منابع آبی سرشاری در اطراف آن وجود دارد که قادر به تأمین نیازمندی جمعیت زیادی است و در این خصوص به آب رودخانه‌های گل‌رود و آبسرده می‌توان اشاره کرد.از نظر جغرافیایی موقعیت این شهر نسبت به مراکز استان‌های لرستان و همدان و کرمانشاه و مرکزی، از فواصل تقریباً یکسانی برخوردار و هم‌چنین به مراکز استان‌های تهران و زنجان و قزوین و اصفهان نزدیک است که شرایط توسعه و ارتباط و همکاری‌های اقتصادی و صنعتی را با هزینة کم‌تری فراهم می‌کند.شهر بروجرد تا حدودی در قسمت مرکزی غرب کشور واقع شده است و با مناطق شمالی و مرکزی کشور فاصله مناسبی دارد، هم‌چنین با استان خوزستان فاصله زیادی ندارد و در همسایگی یکی از قطب‌های مهم صنعتی ایران (شهر اراک) قرار گرفته است. این موقعیت، شرایط مناسبی را برای توسعه و ارتباط و همکاری‌های اقتصادی و صنعتی و توریستی فراهم مینماید. به لحاظ ظرفیتهای توسعه جغرافیایی و اقتصادی، این شهر از ناحیه غرب کوهستانی و شرق و جنوب آن به ترتیب به صورت تپه ماهور و دشت است که قرار گرفتن این شهر در میان کوه و دشت، ضمن ایجاد شرایط اقلیمی مفرح و برخورداری از زیباییهای متنوع آنها، زمینه توسعه و گسترش شهر را در ابعاد جغرافیایی و صنعتی و اقتصادی فراهم نموده است.از نظر آب و هوایی، وجود کوهستان و تپه ماهورهای نیمه‌کوهستانی و دشت‌های اطراف و هم‌جواری با کوهستان‌های شهرهای همجوار آن، موجب میشود که جریان هوا و وزش باد به سمت بروجرد برقرار باشد و عاملی برای ایجاد هوای پاک این شهر شده است.از نظر علمی و صنعتی و فرهنگی و هنری و نظامی و امنیتی، شهر بروجرد از ظرفیت ممتاز و مطلوبی جهت پاسخگویی به نیازهایی که فراتر از نیاز موجود آن باشد برخوردارند. وجود دانشگاههای متعدد و حوزه علمیه و دانشمندانی که در سطح ملی و بعضا بین المللی مطرح هستند تاییدی بر ظرفیت ممتاز و فعالیتهای علمی مردمان این شهر است. گویش مردم بروجرد زبان فارسی با لهجه بروجردی است که بعد از لهجه‌های یزدی و کرمانی و اصفهانی و مشهدی و شیرازی، از نزدیک‌ترین گویش‌ها به زبان فارسی محسوب میشود و این گویش در بین مردم شهرهای پیرامونش مانند اشترینان و ملایر و ازنا و درود و نهاوند، رایج و جاری است بنابراین امکان ارتباط با مردم سایر مناطق کشور که زبان فارسی را می‌دانند فراهم است.این موارد قابلیت‌های بالقوه ای ایجاد کرده که امکان تبدیل این شهر به مرکز استان و تشکیل قطب اقتصادی و ورزشی و تفریحی را در این منطقه فراهم مینماید. خصوصیات عمومی مردم بروجرد: برخی از خصوصیات عمومی مردم بروجرد را می‌توان به شرح ذیل ارائه کرد:• علاقمند به دور همی و شب‌نشینی و طبیعت گردی هستند. • مهربان و اجتماعی و اهل معاشرت هستند.• مهمان نوازند و بدون هیچ توقعی از پذیرش و حسن ارتباط و خدمت به توریست و مسافر استقبال می‌کنند.• اعتقادات مذهبی و عشق به حضرت ابا عبداله(ع) در بین آنها، ریشه‌دار و عمیق است بطوری‌که تعداد و قدمت مساجد و مراسم عزاداری ماه محرم و مراجع تقلید برخاسته از آن، صحت موضوع را تأیید می‌کند. درعکس ذیل مراسم عزاداری دهه اول محرم در سال 1298 در مسجد شاه (امام خمینی) بروجرد مشاهده میشود (در ردیف جلو و از راست بچپ نفر ششم مرحوم حاج اسداله قبادی از محترمین و بزرگان صنف جواهر سازی و زرگری بروجرد).• • با صداقت و خونگرم هستند.• با فرهنگ و اهل علم و علاقمند به ادبیات و هنر هستند بطوری‌که چهره‌های ادبی و هنری آن در سطع کشوری و حتی جهانی مطرح می‌باشند. • علاقمند به صنعت هستند که از گذشته‌های دور به صنعت ورشوسازی پرداخته‌اند. در حال حاضر صنایع مهمی مانند داروسازی و نساجی و سرامیک و ...............، به صورت گسترده‌ای در این شهر فعالیت دارند.• تحصیل و آیندة فرزندانشان از اهمیت زیادی برخوردار است و بر آن اهتمام می‌ورزند.• اضافه بر فعالیتهای اجتماعی، به مدیریت و امور خانه و تغذیه سالم و بهداشت آن اهتمام دارند و تهیه و استفاده از انواع نوشیدنی‌ها و دمنوش و غذاهای لذیذ و ترشی‌جات و شیرینی‌های خانگی، در بین آنها رایج است.پیشینه و آثار تاریخی و مشاهیر علمی بروجرد: یکی از مهمترین پیشینة تاریخی شهر بروجرد، موقعیت منطقه‌ای آن می‌باشد که در سوابق و اسناد تاریخی متعددی ذکر شده است بطوری‌که در دوران قاجاریه، تعیین والی این منطقه تحت عنوان والی لرستان و بروجرد و خوزستان منصوب می‌شد به این مفهوم که ولایت بروجرد مستقل از ولایت لرستان بوده است. از دوران حکومت پهلوی، بروجرد بدون توجه به وجه تمایز آن در لرستان ادغام شد. شاهد این ادعا را مستندات و سوابق تاریخی و زبان و خصوصیات فرهنگی متفاوت مردم بروجرد با سایر مردم لرستان تأیید می‌کند. برای شفافیت موضوع، نمونه‌هایی از اسناد و سوابق به شرح ذیل ارائه می‌گردد.در صفحه 502 کتاب منتخب‌التواریخ مظفری، عبارت انتصاب عبدالمجید میرزا عین‌الدوله توسط مظفرالدین شاه قاجار بدین شرح است."نواب مستطاب والا عین‌الدوله به حکمرانی مملکت ............(خوزستان فعلی) و بختیاری و لرستان و بروجرد و نهاوند منصوب و به یک قبضه شمشیر مرصع از درجه اول قرین افتخار آمدند".در صفحه278 کتاب تاریخ مسعودی، ظل السلطان نوشته است."از بروجرد کوچ کرده، منزل به منزل به طرف لرستان رفتیم. در رازان آن که در میانة بروجرد و لرستان است و در تنگه‌ای واقع شده، خوانینی دارد قلعه بسیار سختی دارند".هدایت مؤلف متمم روضه‌الصفاء، جریان اعزام شاهزاده خانلر میرزا را در زمان حکومت ناصرالدین شاه قاجار چنین نوشته است."در بین راه تبریز به تهران، سوابق خدمت شاهزاده خانلر میرزا را به عرض ناصرالدین شاه رسانیدند و او را به حکومت بروجرد و لرستان مأمور داشتند". با توجه به استعدادهای بالقوه و ناهمگونی شرایط فرهنگی و اجتماعی شهر و مردم بروجرد با اکثر شهرهای استان لرستان و به منظور حفظ پیشینه تاریخی این ولایت، شایسته است که استان دیگری به مرکزیت این شهر تشکیل گردد تا امکان بروز هرچه بیشتر قابلیت‌های آن در عرصه‌های مختلف فرهنگی و اقتصادی و صنعتی و علمی بوجود آید.برخی از مهمترین آتار تاریخی بروجرد عبارتند از:• مسجد جامع با قدمت ۱۲۰۰ سال از آثار دوران صفویه که قدیمی‌ترین بنای تاریخی موجود در شهر بروجرد است. • بنای امامزاده جعفر که از آثار دوره سلجوقیان است. • مسجد سلطانی از بناهای دوره قاجاریه نیز از دیگر آثار مذهبی شاخص این شهر است که به دستور فتحعلی شاه قاجار بر روی ویرانة یک مسجد قدیمی ساخته شده است. • آرامگاه شاه زواریون• پل حاج فتحعلی • پل قلعه حاتم• قلعه رومیان• بازار• خانه تاریخی بیرجندی• خانه تاریخی افتخارالاسلام• مسجد قلعهمشاهیر علمی و ادبی بروجرد: شهر بروجرد به سبب فرهیختگانی که در دامان خود پرورش داده به نام دیار فرزانگان شهرت پیدا کرده است.از جملة شخصیت‌های معتبر علمی و ادبی و فرهنگی که از افتخارات ایران زمین هستند و برخی از آنها در سطح بین المللی نام آور شده و از اهالی بروجرد هستند به شرح ذیل به برخی از آنها به عنوان نمونة مشاهیر علمی و هنری معاصر ، اشاره میشود:• آیت‌الله‌العظمی حاج آقا حسین غروی: از مراجع تقلید شیعیان در قرن سیزده و چهارده هجری قمری• آیت‌الله العظمی حاج آقا حسین طباطبایی بروجردی: از مراجع تقلید بزرگ شیعه در ایران و جهان در سده چهاردهم هجری قمری.• مهرداد اوستا (محمدرضا رحمانی): نویسنده و شاعر معاصر ادبیات فارسی و دارای آثار متعدد• لوریس چکناواریان: استاد دانشگاه و آهنگ‌ساز و رهبر ارکستر ایرانی و سازندة سنفونی‌های متعدد • دکتر عبدالحسین زرین‌کوب: استاد برجسته دانشگاههای تهران و کالیفرنیا و پرینستون، ادیب، تاریخ‌نگار و منتقد ادبی برجسته در ایران معاصر و مؤلف و نویسندة کتاب‌های ارزشمند متعدد• دکتر سید جعفر شهیدی: استاد دانشگاه و رئیس موسسه لغت‌نامه دهخدا، مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی و از پژوهشگران برجسته زبان و ادبیات فارسی، فقه و تاریخ اسلام و دارای تالیفات متعدد. • دکتر علی محمد رنجبر: استاد دانشگاه و پژوهشگر مهندسی برق و چهره ماندگار سال 1383 و رئیس دانشگاه صنعتی شریف در سال‌های1358 و 1359و دارای مقالات و تالیفات متعدد• پروفسور احمد شیمی: چهره ماندگار سال 1384 و استاد دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران و دارای نشان علمی از کشور فرانسه و برگزیده جشنواره بین المللی خوارزمی و دارای تحقیقات و تالیفات متعدد • دکتر محمد رضا زرین دست: از پژوهشگران شاخص و نام آشنا و عضو فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و پژوهشگر برگزیده ISI در سطح بین‌المللی• پروفسور احمد ساعتچی: استاد نمونه کشوری و پژوهشگر برگزیده و پر استناد دانشگاه صنعتی اصفهان در زمینة متالورژی و خوردگی و دبیر علمی کنفرانس‌های متعدد و دارای تحقیقات و تالیفات گوناگون نام مولف: مهندس محمود قبادیشرحی بر شهر زیبای بروجردیکی از تپه‌های مرتفع و با عظمت اطراف شهر بروجرد که حکایت از قدمت و پیشینه تاریخی کهن این شهر و مقاومت آن در مقابل گرد باد حوادث دارد تپة باغشاه است که پس از شکست یزدگرد سوم در جنگ نهاوند، به عنوان پناه‌گاه امن سپاهیانش مورد استفاده قرار گرفت مع‌الوصف قرنهاست که این تپه به تحسین و ستایش ایستادگی و وقار و عظمت چغاسرخه ادامه می‌دهد. تپة چغا سرخه مشرف بر شهر بروجرد و ناظر بر سیر وقایع تاریخی و چگونگی رشد و پیشرفت شهر از دوران کهن تاریخ این مرز و بوم تا کنون بوده است و هم‌چنین با بهره‌مندی از زیباییهای چشم نواز و دشت‌های اطراف آن، هر روز با نشاط و ایستادگی بیش‌تری به حیاط خود ادامه می‌دهد. شاید یکی از دلایل تبدیل تپة چغاسرخه به مهمترین منطقة تفریحی و گردشگری بروجرد و احداث هتل زیبای زاگرس بر فراز آن، ستایش استواری و عظمت آن در کشاکش دوران و هم‌چنین چشم‌انداز و اشراف آن به زیباییهای شهر و دشت‌های پیرامون آن باشد بطوری‌که از این طریق، جلوه‌های کم‌نظیر زیبایی بروجرد را بر فراز تپه به رخ زیبایی‌شناسان می‌کشد و آنها را وادار به تحسین و ستایش مینماید. از سمت غرب آن شاهد زیبایی خیره‌کنندة دشت سرسبز اطراف و از سمت شرق، زیبایی و عظمت شهر بروجرد با جلوه‌هایی از گنبدهای زیبای مساجد و میادین و پارک‌های سرسبز و ساختمان دانشگاه‌ها و مراکز علمی و فرهنگی رخ مینماید و تصویری از روحیة با نشاط و زیبایی دوستی همراه با دیانت و دین مداری توأم با علم دوستی و عالم‌پروری مردم فرهیختة شهر بروجرد را ارائه می‌دهد. از کتاب خاطرات حاج سیاح نقل است که به بروجرد وارد شدیم. شهر سبز حضرت سلیمان که جزو افسانه‌هاست، همین بروجرد است. شباهت بسیاری به شهر شیراز دارد. در کنار رود کوچکی که از مغرب به مشرق جاری است، شهر در میان تلال و جبال واقع شده و این تلال به درجه‌ای قشنگ و سبز و خرم و نمایان است که مافوق ندارد. چشم بیننده از نظاره او سیر نمی‌شود. اطراف شهر باغات بسیار دارد، مشهور به تکایا.. بسیار قشنگ و با تماشاست.شهرهایی که بروجرد را احاطه کرده‌اند از سمت شمال با شهرهای اشترینان و ملایر و نهاوند، از شمال شرق با شازند، از غرب با الشتر و از سمت جنوب با خرم آباد و درود است.توصیف ویژگی‌های بروجرد:این شهر از ویژگی‌هایی برخوردار است که زیبایی آن‌را مضاعف نموده و ظرفیت و استعدادهای بالقوه و بالفعل بالایی جهت توسعه و رشد و اجرای هر طرح و تصمیم ملی را در این شهر فراهم کرده است بنابراین به برخی از مهمترین آنها پرداخته میشود.این شهر تحت عناوینی مانند دارالمؤمنین، شهر فرزانگان و پاریس کوچولو شناخته شده است. این عناوین بهترین ابزار توصیف کیفی از شهر بروجرد است زیرا از ویژگی‌های شهر دارالمؤمنین و شهر فرزانگان، دیانت و علم و آگاهی و اخلاق و هنرمندپروری مردمانش است و هم‌چنین شهرت پاریس به مشخصه‌هایی مانند زیبایی، مهد آزادی و میهن پرستی، علم و فرهنگ اطلاق میشود که به شایستگی به بروجرد نسبت داده‌اند که در همه این عناوین بر علم و عالم پروری و فرهنگ و هنر تاکید شده است.در زمان‌های گذشته، مردم به حفر خندق در اطراف شهر اقدام می‌کردند. وجود خندق و تپه‌ها و کوه‌های اطراف سبب افزایش امنیت و جلوگیری از حمله و تهاجم به شهر بروجرد می‌شده است، و همین اطمینان از امنیت و آرامش در پیشینه مردم این دیار سبب ایجاد روحیة آرام، طبع لطیف، مهمان‌نوازی و علاقه به طبیعت شده است. دیوارکشی پیرامون باغ‌ها و مزارع در حاشیة شهر بروجرد متداول نبوده و به منظور حفظ و حراست از حدود و صغور آنها به حفر جویبار و نهر در اطرافشان می‌پرداختند و در کنار جویبارها از درخت‌های زیبا و انبوهی بهره می‌گرفتند که این اقدامات، زیبایی و طراوت دشت‌های اطراف شهر را مضاعف می‌نمود. ساختار شهری و خیابان‌های بروجرد عمدتاً به شکل بلوارهایی طراحی و ساخته شده‌اند که معمولاً به میدان‌های مختلف منتهی می‌شدند. این ساختار در افزایش زیبایی و سرسبزی و پرهیز از تراکم شهری و کاستن از ترافیک تأثیرگذار است.از ویژگی‌های دیگر آن، نوع تقسیم‌بندی شهر از نظر نوساز بودن و زیبایی شهرسازی و طیف ساکنین آن است. این تقسیم‌بندی در بسیاری از شهرها تحت عنوان بالای شهر و پایین شهر متداول است و معمولاً به ترتیب در شمال و جنوب شهر واقع می‌گردد. این تقسیم‌بندی در بروجرد در مناطق غربی و شرقی شهر انجام شده بطوری‌که بافت غربی شهر از مرغوبیت و شهرسازی زیباتر و هوای لطیف‌تری برخوردار است.منابع آبی سرشاری در اطراف آن وجود دارد که قادر به تأمین نیازمندی جمعیت زیادی است و در این خصوص به آب رودخانه‌های گل‌رود و آبسرده می‌توان اشاره کرد.از نظر جغرافیایی موقعیت این شهر نسبت به مراکز استان‌های لرستان و همدان و کرمانشاه و مرکزی، از فواصل تقریباً یکسانی برخوردار و هم‌چنین به مراکز استان‌های تهران و زنجان و قزوین و اصفهان نزدیک است که شرایط توسعه و ارتباط و همکاری‌های اقتصادی و صنعتی را با هزینة کم‌تری فراهم می‌کند.شهر بروجرد تا حدودی در قسمت مرکزی غرب کشور واقع شده است و با مناطق شمالی و مرکزی کشور فاصله مناسبی دارد، هم‌چنین با استان خوزستان فاصله زیادی ندارد و در همسایگی یکی از قطب‌های مهم صنعتی ایران (شهر اراک) قرار گرفته است. این موقعیت، شرایط مناسبی را برای توسعه و ارتباط و همکاری‌های اقتصادی و صنعتی و توریستی فراهم مینماید. به لحاظ ظرفیتهای توسعه جغرافیایی و اقتصادی، این شهر از ناحیه غرب کوهستانی و شرق و جنوب آن به ترتیب به صورت تپه ماهور و دشت است که قرار گرفتن این شهر در میان کوه و دشت، ضمن ایجاد شرایط اقلیمی مفرح و برخورداری از زیباییهای متنوع آنها، زمینه توسعه و گسترش شهر را در ابعاد جغرافیایی و صنعتی و اقتصادی فراهم نموده است.از نظر آب و هوایی، وجود کوهستان و تپه ماهورهای نیمه‌کوهستانی و دشت‌های اطراف و هم‌جواری با کوهستان‌های شهرهای همجوار آن، موجب میشود که جریان هوا و وزش باد به سمت بروجرد برقرار باشد و عاملی برای ایجاد هوای پاک این شهر شده است.از نظر علمی و صنعتی و فرهنگی و هنری و نظامی و امنیتی، شهر بروجرد از ظرفیت ممتاز و مطلوبی جهت پاسخگویی به نیازهایی که فراتر از نیاز موجود آن باشد برخوردارند. وجود دانشگاههای متعدد و حوزه علمیه و دانشمندانی که در سطح ملی و بعضا بین المللی مطرح هستند تاییدی بر ظرفیت ممتاز و فعالیتهای علمی مردمان این شهر است. گویش مردم بروجرد زبان فارسی با لهجه بروجردی است که بعد از لهجه‌های یزدی و کرمانی و اصفهانی و مشهدی و شیرازی، از نزدیک‌ترین گویش‌ها به زبان فارسی محسوب میشود و این گویش در بین مردم شهرهای پیرامونش مانند اشترینان و ملایر و ازنا و درود و نهاوند، رایج و جاری است بنابراین امکان ارتباط با مردم سایر مناطق کشور که زبان فارسی را می‌دانند فراهم است.این موارد قابلیت‌های بالقوه ای ایجاد کرده که امکان تبدیل این شهر به مرکز استان و تشکیل قطب اقتصادی و ورزشی و تفریحی را در این منطقه فراهم مینماید. خصوصیات عمومی مردم بروجرد: برخی از خصوصیات عمومی مردم بروجرد را می‌توان به شرح ذیل ارائه کرد:• علاقمند به دور همی و شب‌نشینی و طبیعت گردی هستند. • مهربان و اجتماعی و اهل معاشرت هستند.• مهمان نوازند و بدون هیچ توقعی از پذیرش و حسن ارتباط و خدمت به توریست و مسافر استقبال می‌کنند.• اعتقادات مذهبی و عشق به حضرت ابا عبداله(ع) در بین آنها، ریشه‌دار و عمیق است بطوری‌که تعداد و قدمت مساجد و مراسم عزاداری ماه محرم و مراجع تقلید برخاسته از آن، صحت موضوع را تأیید می‌کند. • • با صداقت و خونگرم هستند.• با فرهنگ و اهل علم و علاقمند به ادبیات و هنر هستند بطوری‌که چهره‌های ادبی و هنری آن در سطع کشوری و حتی جهانی مطرح می‌باشند. • علاقمند به صنعت هستند که از گذشته‌های دور به صنعت ورشوسازی پرداخته‌اند. در حال حاضر صنایع مهمی مانند داروسازی و نساجی و سرامیک و ...............، به صورت گسترده‌ای در این شهر فعالیت دارند.• تحصیل و آیندة فرزندانشان از اهمیت زیادی برخوردار است و بر آن اهتمام می‌ورزند.• اضافه بر فعالیتهای اجتماعی، به مدیریت و امور خانه و تغذیه سالم و بهداشت آن اهتمام دارند و تهیه و استفاده از انواع نوشیدنی‌ها و دمنوش و غذاهای لذیذ و ترشی‌جات و شیرینی‌های خانگی، در بین آنها رایج است.پیشینه و آثار تاریخی و مشاهیر علمی بروجرد: یکی از مهمترین پیشینة تاریخی شهر بروجرد، موقعیت منطقه‌ای آن می‌باشد که در سوابق و اسناد تاریخی متعددی ذکر شده است بطوری‌که در دوران قاجاریه، تعیین والی این منطقه تحت عنوان والی لرستان و بروجرد و خوزستان منصوب می‌شد به این مفهوم که ولایت بروجرد مستقل از ولایت لرستان بوده است. از دوران حکومت پهلوی، بروجرد بدون توجه به وجه تمایز آن در لرستان ادغام شد. شاهد این ادعا را مستندات و سوابق تاریخی و زبان و خصوصیات فرهنگی متفاوت مردم بروجرد با سایر مردم لرستان تأیید می‌کند. برای شفافیت موضوع، نمونه‌هایی از اسناد و سوابق به شرح ذیل ارائه می‌گردد.در صفحه 502 کتاب منتخب‌التواریخ مظفری، عبارت انتصاب عبدالمجید میرزا عین‌الدوله توسط مظفرالدین شاه قاجار بدین شرح است."نواب مستطاب والا عین‌الدوله به حکمرانی مملکت ............(خوزستان فعلی) و بختیاری و لرستان و بروجرد و نهاوند منصوب و به یک قبضه شمشیر مرصع از درجه اول قرین افتخار آمدند".در صفحه278 کتاب تاریخ مسعودی، ظل السلطان نوشته است."از بروجرد کوچ کرده، منزل به منزل به طرف لرستان رفتیم. در رازان آن که در میانة بروجرد و لرستان است و در تنگه‌ای واقع شده، خوانینی دارد قلعه بسیار سختی دارند".هدایت مؤلف متمم روضه‌الصفاء، جریان اعزام شاهزاده خانلر میرزا را در زمان حکومت ناصرالدین شاه قاجار چنین نوشته است."در بین راه تبریز به تهران، سوابق خدمت شاهزاده خانلر میرزا را به عرض ناصرالدین شاه رسانیدند و او را به حکومت بروجرد و لرستان مأمور داشتند". با توجه به استعدادهای بالقوه و ناهمگونی شرایط فرهنگی و اجتماعی شهر و مردم بروجرد با اکثر شهرهای استان لرستان و به منظور حفظ پیشینه تاریخی این ولایت، شایسته است که استان دیگری به مرکزیت این شهر تشکیل گردد تا امکان بروز هرچه بیشتر قابلیت‌های آن در عرصه‌های مختلف فرهنگی و اقتصادی و صنعتی و علمی بوجود آید.برخی از مهمترین آتار تاریخی بروجرد عبارتند از:• مسجد جامع با قدمت ۱۲۰۰ سال از آثار دوران صفویه که قدیمی‌ترین بنای تاریخی موجود در شهر بروجرد است. • بنای امامزاده جعفر که از آثار دوره سلجوقیان است. • مسجد سلطانی از بناهای دوره قاجاریه نیز از دیگر آثار مذهبی شاخص این شهر است که به دستور فتحعلی شاه قاجار بر روی ویرانة یک مسجد قدیمی ساخته شده است. • آرامگاه شاه زواریون• پل حاج فتحعلی • پل قلعه حاتم• قلعه رومیان• بازار• خانه تاریخی بیرجندی• خانه تاریخی افتخارالاسلام• مسجد قلعهمشاهیر علمی و ادبی بروجرد: شهر بروجرد به سبب فرهیختگانی که در دامان خود پرورش داده به نام دیار فرزانگان شهرت پیدا کرده است.از جملة شخصیت‌های معتبر علمی و ادبی و فرهنگی که از افتخارات ایران زمین هستند و برخی از آنها در سطح بین المللی نام آور شده و از اهالی بروجرد هستند به شرح ذیل به برخی از آنها به عنوان نمونة مشاهیر علمی و هنری معاصر ، اشاره میشود:• آیت‌الله‌العظمی حاج آقا حسین غروی: از مراجع تقلید شیعیان در قرن سیزده و چهارده هجری قمری• آیت‌الله العظمی حاج آقا حسین طباطبایی بروجردی: از مراجع تقلید بزرگ شیعه در ایران و جهان در سده چهاردهم هجری قمری.• مهرداد اوستا (محمدرضا رحمانی): نویسنده و شاعر معاصر ادبیات فارسی و دارای آثار متعدد• لوریس چکناواریان: استاد دانشگاه و آهنگ‌ساز و رهبر ارکستر ایرانی و سازندة سنفونی‌های متعدد • دکتر عبدالحسین زرین‌کوب: استاد برجسته دانشگاههای تهران و کالیفرنیا و پرینستون، ادیب، تاریخ‌نگار و منتقد ادبی برجسته در ایران معاصر و مؤلف و نویسندة کتاب‌های ارزشمند متعدد• دکتر سید جعفر شهیدی: استاد دانشگاه و رئیس موسسه لغت‌نامه دهخدا، مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی و از پژوهشگران برجسته زبان و ادبیات فارسی، فقه و تاریخ اسلام و دارای تالیفات متعدد. • دکتر علی محمد رنجبر: استاد دانشگاه و پژوهشگر مهندسی برق و چهره ماندگار سال 1383 و رئیس دانشگاه صنعتی شریف در سال‌های1358 و 1359و دارای مقالات و تالیفات متعدد• پروفسور احمد شیمی: چهره ماندگار سال 1384 و استاد دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران و دارای نشان علمی از کشور فرانسه و برگزیده جشنواره بین المللی خوارزمی و دارای تحقیقات و تالیفات متعدد • دکتر محمد رضا زرین دست: از پژوهشگران شاخص و نام آشنا و عضو فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و پژوهشگر برگزیده ISI در سطح بین‌المللی• پروفسور احمد ساعتچی: استاد نمونه کشوری و پژوهشگر برگزیده و پر استناد دانشگاه صنعتی اصفهان در زمینة متالورژی و خوردگی و دبیر علمی کنفرانس‌های متعدد و دارای تحقیقات و تالیفات گوناگون ارسال مطالب بیشتر
شرحی بر شهر زیبای بروجردنام مولف: مهندس محمود قبادیشرحی بر شهر زیبای بروجردیکی از تپه‌های مرتفع و با عظمت اطراف شهر بروجرد که حکایت از قدمت و پیشینه تاریخی کهن این شهر و مقاومت آن در مقابل گرد باد حوادث دارد تپة باغشاه است که پس از شکست یزدگرد سوم در جنگ نهاوند، به عنوان پناه‌گاه امن سپاهیانش مورد استفاده قرار گرفت مع‌الوصف قرنهاست که این تپه به تحسین و ستایش ایستادگی و وقار و عظمت چغاسرخه ادامه می‌دهد. تپة چغا سرخه مشرف بر شهر بروجرد و ناظر بر سیر وقایع تاریخی و چگونگی رشد و پیشرفت شهر از دوران کهن تاریخ این مرز و بوم تا کنون بوده است و هم‌چنین با بهره‌مندی از زیباییهای چشم نواز و دشت‌های اطراف آن، هر روز با نشاط و ایستادگی بیش‌تری به حیاط خود ادامه می‌دهد. شاید یکی از دلایل تبدیل تپة چغاسرخه به مهمترین منطقة تفریحی و گردشگری بروجرد و احداث هتل زیبای زاگرس بر فراز آن، ستایش استواری و عظمت آن در کشاکش دوران و هم‌چنین چشم‌انداز و اشراف آن به زیباییهای شهر و دشت‌های پیرامون آن باشد بطوری‌که از این طریق، جلوه‌های کم‌نظیر زیبایی بروجرد را بر فراز تپه به رخ زیبایی‌شناسان می‌کشد و آنها را وادار به تحسین و ستایش مینماید. از سمت غرب آن شاهد زیبایی خیره‌کنندة دشت سرسبز اطراف و از سمت شرق، زیبایی و عظمت شهر بروجرد با جلوه‌هایی از گنبدهای زیبای مساجد و میادین و پارک‌های سرسبز و ساختمان دانشگاه‌ها و مراکز علمی و فرهنگی رخ مینماید و تصویری از روحیة با نشاط و زیبایی دوستی همراه با دیانت و دین مداری توأم با علم دوستی و عالم‌پروری مردم فرهیختة شهر بروجرد را ارائه می‌دهد. از کتاب خاطرات حاج سیاح نقل است که به بروجرد وارد شدیم. شهر سبز حضرت سلیمان که جزو افسانه‌هاست، همین بروجرد است. شباهت بسیاری به شهر شیراز دارد. در کنار رود کوچکی که از مغرب به مشرق جاری است، شهر در میان تلال و جبال واقع شده و این تلال به درجه‌ای قشنگ و سبز و خرم و نمایان است که مافوق ندارد. چشم بیننده از نظاره او سیر نمی‌شود. اطراف شهر باغات بسیار دارد، مشهور به تکایا.. بسیار قشنگ و با تماشاست.شهرهایی که بروجرد را احاطه کرده‌اند از سمت شمال با شهرهای اشترینان و ملایر و نهاوند، از شمال شرق با شازند، از غرب با الشتر و از سمت جنوب با خرم آباد و درود است.توصیف ویژگی‌های بروجرد:این شهر از ویژگی‌هایی برخوردار است که زیبایی آن‌را مضاعف نموده و ظرفیت و استعدادهای بالقوه و بالفعل بالایی جهت توسعه و رشد و اجرای هر طرح و تصمیم ملی را در این شهر فراهم کرده است بنابراین به برخی از مهمترین آنها پرداخته میشود.این شهر تحت عناوینی مانند دارالمؤمنین، شهر فرزانگان و پاریس کوچولو شناخته شده است. این عناوین بهترین ابزار توصیف کیفی از شهر بروجرد است زیرا از ویژگی‌های شهر دارالمؤمنین و شهر فرزانگان، دیانت و علم و آگاهی و اخلاق و هنرمندپروری مردمانش است و هم‌چنین شهرت پاریس به مشخصه‌هایی مانند زیبایی، مهد آزادی و میهن پرستی، علم و فرهنگ اطلاق میشود که به شایستگی به بروجرد نسبت داده‌اند که در همه این عناوین بر علم و عالم پروری و فرهنگ و هنر تاکید شده است.در زمان‌های گذشته، مردم به حفر خندق در اطراف شهر اقدام می‌کردند. وجود خندق و تپه‌ها و کوه‌های اطراف سبب افزایش امنیت و جلوگیری از حمله و تهاجم به شهر بروجرد می‌شده است، و همین اطمینان از امنیت و آرامش در پیشینه مردم این دیار سبب ایجاد روحیة آرام، طبع لطیف، مهمان‌نوازی و علاقه به طبیعت شده است. دیوارکشی پیرامون باغ‌ها و مزارع در حاشیة شهر بروجرد متداول نبوده و به منظور حفظ و حراست از حدود و صغور آنها به حفر جویبار و نهر در اطرافشان می‌پرداختند و در کنار جویبارها از درخت‌های زیبا و انبوهی بهره می‌گرفتند که این اقدامات، زیبایی و طراوت دشت‌های اطراف شهر را مضاعف می‌نمود. ساختار شهری و خیابان‌های بروجرد عمدتاً به شکل بلوارهایی طراحی و ساخته شده‌اند که معمولاً به میدان‌های مختلف منتهی می‌شدند. این ساختار در افزایش زیبایی و سرسبزی و پرهیز از تراکم شهری و کاستن از ترافیک تأثیرگذار است.از ویژگی‌های دیگر آن، نوع تقسیم‌بندی شهر از نظر نوساز بودن و زیبایی شهرسازی و طیف ساکنین آن است. این تقسیم‌بندی در بسیاری از شهرها تحت عنوان بالای شهر و پایین شهر متداول است و معمولاً به ترتیب در شمال و جنوب شهر واقع می‌گردد. این تقسیم‌بندی در بروجرد در مناطق غربی و شرقی شهر انجام شده بطوری‌که بافت غربی شهر از مرغوبیت و شهرسازی زیباتر و هوای لطیف‌تری برخوردار است.منابع آبی سرشاری در اطراف آن وجود دارد که قادر به تأمین نیازمندی جمعیت زیادی است و در این خصوص به آب رودخانه‌های گل‌رود و آبسرده می‌توان اشاره کرد.از نظر جغرافیایی موقعیت این شهر نسبت به مراکز استان‌های لرستان و همدان و کرمانشاه و مرکزی، از فواصل تقریباً یکسانی برخوردار و هم‌چنین به مراکز استان‌های تهران و زنجان و قزوین و اصفهان نزدیک است که شرایط توسعه و ارتباط و همکاری‌های اقتصادی و صنعتی را با هزینة کم‌تری فراهم می‌کند.شهر بروجرد تا حدودی در قسمت مرکزی غرب کشور واقع شده است و با مناطق شمالی و مرکزی کشور فاصله مناسبی دارد، هم‌چنین با استان خوزستان فاصله زیادی ندارد و در همسایگی یکی از قطب‌های مهم صنعتی ایران (شهر اراک) قرار گرفته است. این موقعیت، شرایط مناسبی را برای توسعه و ارتباط و همکاری‌های اقتصادی و صنعتی و توریستی فراهم مینماید. به لحاظ ظرفیتهای توسعه جغرافیایی و اقتصادی، این شهر از ناحیه غرب کوهستانی و شرق و جنوب آن به ترتیب به صورت تپه ماهور و دشت است که قرار گرفتن این شهر در میان کوه و دشت، ضمن ایجاد شرایط اقلیمی مفرح و برخورداری از زیباییهای متنوع آنها، زمینه توسعه و گسترش شهر را در ابعاد جغرافیایی و صنعتی و اقتصادی فراهم نموده است.از نظر آب و هوایی، وجود کوهستان و تپه ماهورهای نیمه‌کوهستانی و دشت‌های اطراف و هم‌جواری با کوهستان‌های شهرهای همجوار آن، موجب میشود که جریان هوا و وزش باد به سمت بروجرد برقرار باشد و عاملی برای ایجاد هوای پاک این شهر شده است.از نظر علمی و صنعتی و فرهنگی و هنری و نظامی و امنیتی، شهر بروجرد از ظرفیت ممتاز و مطلوبی جهت پاسخگویی به نیازهایی که فراتر از نیاز موجود آن باشد برخوردارند. وجود دانشگاههای متعدد و حوزه علمیه و دانشمندانی که در سطح ملی و بعضا بین المللی مطرح هستند تاییدی بر ظرفیت ممتاز و فعالیتهای علمی مردمان این شهر است. گویش مردم بروجرد زبان فارسی با لهجه بروجردی است که بعد از لهجه‌های یزدی و کرمانی و اصفهانی و مشهدی و شیرازی، از نزدیک‌ترین گویش‌ها به زبان فارسی محسوب میشود و این گویش در بین مردم شهرهای پیرامونش مانند اشترینان و ملایر و ازنا و درود و نهاوند، رایج و جاری است بنابراین امکان ارتباط با مردم سایر مناطق کشور که زبان فارسی را می‌دانند فراهم است.این موارد قابلیت‌های بالقوه ای ایجاد کرده که امکان تبدیل این شهر به مرکز استان و تشکیل قطب اقتصادی و ورزشی و تفریحی را در این منطقه فراهم مینماید. خصوصیات عمومی مردم بروجرد: برخی از خصوصیات عمومی مردم بروجرد را می‌توان به شرح ذیل ارائه کرد:• علاقمند به دور همی و شب‌نشینی و طبیعت گردی هستند. • مهربان و اجتماعی و اهل معاشرت هستند.• مهمان نوازند و بدون هیچ توقعی از پذیرش و حسن ارتباط و خدمت به توریست و مسافر استقبال می‌کنند.• اعتقادات مذهبی و عشق به حضرت ابا عبداله(ع) در بین آنها، ریشه‌دار و عمیق است بطوری‌که تعداد و قدمت مساجد و مراسم عزاداری ماه محرم و مراجع تقلید برخاسته از آن، صحت موضوع را تأیید می‌کند. درعکس ذیل مراسم عزاداری دهه اول محرم در سال 1298 در مسجد شاه (امام خمینی) بروجرد مشاهده میشود (در ردیف جلو و از راست بچپ نفر ششم مرحوم حاج اسداله قبادی از محترمین و بزرگان صنف جواهر سازی و زرگری بروجرد).• • با صداقت و خونگرم هستند.• با فرهنگ و اهل علم و علاقمند به ادبیات و هنر هستند بطوری‌که چهره‌های ادبی و هنری آن در سطع کشوری و حتی جهانی مطرح می‌باشند. • علاقمند به صنعت هستند که از گذشته‌های دور به صنعت ورشوسازی پرداخته‌اند. در حال حاضر صنایع مهمی مانند داروسازی و نساجی و سرامیک و ...............، به صورت گسترده‌ای در این شهر فعالیت دارند.• تحصیل و آیندة فرزندانشان از اهمیت زیادی برخوردار است و بر آن اهتمام می‌ورزند.• اضافه بر فعالیتهای اجتماعی، به مدیریت و امور خانه و تغذیه سالم و بهداشت آن اهتمام دارند و تهیه و استفاده از انواع نوشیدنی‌ها و دمنوش و غذاهای لذیذ و ترشی‌جات و شیرینی‌های خانگی، در بین آنها رایج است.پیشینه و آثار تاریخی و مشاهیر علمی بروجرد: یکی از مهمترین پیشینة تاریخی شهر بروجرد، موقعیت منطقه‌ای آن می‌باشد که در سوابق و اسناد تاریخی متعددی ذکر شده است بطوری‌که در دوران قاجاریه، تعیین والی این منطقه تحت عنوان والی لرستان و بروجرد و خوزستان منصوب می‌شد به این مفهوم که ولایت بروجرد مستقل از ولایت لرستان بوده است. از دوران حکومت پهلوی، بروجرد بدون توجه به وجه تمایز آن در لرستان ادغام شد. شاهد این ادعا را مستندات و سوابق تاریخی و زبان و خصوصیات فرهنگی متفاوت مردم بروجرد با سایر مردم لرستان تأیید می‌کند. برای شفافیت موضوع، نمونه‌هایی از اسناد و سوابق به شرح ذیل ارائه می‌گردد.در صفحه 502 کتاب منتخب‌التواریخ مظفری، عبارت انتصاب عبدالمجید میرزا عین‌الدوله توسط مظفرالدین شاه قاجار بدین شرح است."نواب مستطاب والا عین‌الدوله به حکمرانی مملکت ............(خوزستان فعلی) و بختیاری و لرستان و بروجرد و نهاوند منصوب و به یک قبضه شمشیر مرصع از درجه اول قرین افتخار آمدند".در صفحه278 کتاب تاریخ مسعودی، ظل السلطان نوشته است."از بروجرد کوچ کرده، منزل به منزل به طرف لرستان رفتیم. در رازان آن که در میانة بروجرد و لرستان است و در تنگه‌ای واقع شده، خوانینی دارد قلعه بسیار سختی دارند".هدایت مؤلف متمم روضه‌الصفاء، جریان اعزام شاهزاده خانلر میرزا را در زمان حکومت ناصرالدین شاه قاجار چنین نوشته است."در بین راه تبریز به تهران، سوابق خدمت شاهزاده خانلر میرزا را به عرض ناصرالدین شاه رسانیدند و او را به حکومت بروجرد و لرستان مأمور داشتند". با توجه به استعدادهای بالقوه و ناهمگونی شرایط فرهنگی و اجتماعی شهر و مردم بروجرد با اکثر شهرهای استان لرستان و به منظور حفظ پیشینه تاریخی این ولایت، شایسته است که استان دیگری به مرکزیت این شهر تشکیل گردد تا امکان بروز هرچه بیشتر قابلیت‌های آن در عرصه‌های مختلف فرهنگی و اقتصادی و صنعتی و علمی بوجود آید.برخی از مهمترین آتار تاریخی بروجرد عبارتند از:• مسجد جامع با قدمت ۱۲۰۰ سال از آثار دوران صفویه که قدیمی‌ترین بنای تاریخی موجود در شهر بروجرد است. • بنای امامزاده جعفر که از آثار دوره سلجوقیان است. • مسجد سلطانی از بناهای دوره قاجاریه نیز از دیگر آثار مذهبی شاخص این شهر است که به دستور فتحعلی شاه قاجار بر روی ویرانة یک مسجد قدیمی ساخته شده است. • آرامگاه شاه زواریون• پل حاج فتحعلی • پل قلعه حاتم• قلعه رومیان• بازار• خانه تاریخی بیرجندی• خانه تاریخی افتخارالاسلام• مسجد قلعهمشاهیر علمی و ادبی بروجرد: شهر بروجرد به سبب فرهیختگانی که در دامان خود پرورش داده به نام دیار فرزانگان شهرت پیدا کرده است.از جملة شخصیت‌های معتبر علمی و ادبی و فرهنگی که از افتخارات ایران زمین هستند و برخی از آنها در سطح بین المللی نام آور شده و از اهالی بروجرد هستند به شرح ذیل به برخی از آنها به عنوان نمونة مشاهیر علمی و هنری معاصر ، اشاره میشود:• آیت‌الله‌العظمی حاج آقا حسین غروی: از مراجع تقلید شیعیان در قرن سیزده و چهارده هجری قمری• آیت‌الله العظمی حاج آقا حسین طباطبایی بروجردی: از مراجع تقلید بزرگ شیعه در ایران و جهان در سده چهاردهم هجری قمری.• مهرداد اوستا (محمدرضا رحمانی): نویسنده و شاعر معاصر ادبیات فارسی و دارای آثار متعدد• لوریس چکناواریان: استاد دانشگاه و آهنگ‌ساز و رهبر ارکستر ایرانی و سازندة سنفونی‌های متعدد • دکتر عبدالحسین زرین‌کوب: استاد برجسته دانشگاههای تهران و کالیفرنیا و پرینستون، ادیب، تاریخ‌نگار و منتقد ادبی برجسته در ایران معاصر و مؤلف و نویسندة کتاب‌های ارزشمند متعدد• دکتر سید جعفر شهیدی: استاد دانشگاه و رئیس موسسه لغت‌نامه دهخدا، مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی و از پژوهشگران برجسته زبان و ادبیات فارسی، فقه و تاریخ اسلام و دارای تالیفات متعدد. • دکتر علی محمد رنجبر: استاد دانشگاه و پژوهشگر مهندسی برق و چهره ماندگار سال 1383 و رئیس دانشگاه صنعتی شریف در سال‌های1358 و 1359و دارای مقالات و تالیفات متعدد• پروفسور احمد شیمی: چهره ماندگار سال 1384 و استاد دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران و دارای نشان علمی از کشور فرانسه و برگزیده جشنواره بین المللی خوارزمی و دارای تحقیقات و تالیفات متعدد • دکتر محمد رضا زرین دست: از پژوهشگران شاخص و نام آشنا و عضو فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و پژوهشگر برگزیده ISI در سطح بین‌المللی• پروفسور احمد ساعتچی: استاد نمونه کشوری و پژوهشگر برگزیده و پر استناد دانشگاه صنعتی اصفهان در زمینة متالورژی و خوردگی و دبیر علمی کنفرانس‌های متعدد و دارای تحقیقات و تالیفات گوناگون نام مولف: مهندس محمود قبادیشرحی بر شهر زیبای بروجردیکی از تپه‌های مرتفع و با عظمت اطراف شهر بروجرد که حکایت از قدمت و پیشینه تاریخی کهن این شهر و مقاومت آن در مقابل گرد باد حوادث دارد تپة باغشاه است که پس از شکست یزدگرد سوم در جنگ نهاوند، به عنوان پناه‌گاه امن سپاهیانش مورد استفاده قرار گرفت مع‌الوصف قرنهاست که این تپه به تحسین و ستایش ایستادگی و وقار و عظمت چغاسرخه ادامه می‌دهد. تپة چغا سرخه مشرف بر شهر بروجرد و ناظر بر سیر وقایع تاریخی و چگونگی رشد و پیشرفت شهر از دوران کهن تاریخ این مرز و بوم تا کنون بوده است و هم‌چنین با بهره‌مندی از زیباییهای چشم نواز و دشت‌های اطراف آن، هر روز با نشاط و ایستادگی بیش‌تری به حیاط خود ادامه می‌دهد. شاید یکی از دلایل تبدیل تپة چغاسرخه به مهمترین منطقة تفریحی و گردشگری بروجرد و احداث هتل زیبای زاگرس بر فراز آن، ستایش استواری و عظمت آن در کشاکش دوران و هم‌چنین چشم‌انداز و اشراف آن به زیباییهای شهر و دشت‌های پیرامون آن باشد بطوری‌که از این طریق، جلوه‌های کم‌نظیر زیبایی بروجرد را بر فراز تپه به رخ زیبایی‌شناسان می‌کشد و آنها را وادار به تحسین و ستایش مینماید. از سمت غرب آن شاهد زیبایی خیره‌کنندة دشت سرسبز اطراف و از سمت شرق، زیبایی و عظمت شهر بروجرد با جلوه‌هایی از گنبدهای زیبای مساجد و میادین و پارک‌های سرسبز و ساختمان دانشگاه‌ها و مراکز علمی و فرهنگی رخ مینماید و تصویری از روحیة با نشاط و زیبایی دوستی همراه با دیانت و دین مداری توأم با علم دوستی و عالم‌پروری مردم فرهیختة شهر بروجرد را ارائه می‌دهد. از کتاب خاطرات حاج سیاح نقل است که به بروجرد وارد شدیم. شهر سبز حضرت سلیمان که جزو افسانه‌هاست، همین بروجرد است. شباهت بسیاری به شهر شیراز دارد. در کنار رود کوچکی که از مغرب به مشرق جاری است، شهر در میان تلال و جبال واقع شده و این تلال به درجه‌ای قشنگ و سبز و خرم و نمایان است که مافوق ندارد. چشم بیننده از نظاره او سیر نمی‌شود. اطراف شهر باغات بسیار دارد، مشهور به تکایا.. بسیار قشنگ و با تماشاست.شهرهایی که بروجرد را احاطه کرده‌اند از سمت شمال با شهرهای اشترینان و ملایر و نهاوند، از شمال شرق با شازند، از غرب با الشتر و از سمت جنوب با خرم آباد و درود است.توصیف ویژگی‌های بروجرد:این شهر از ویژگی‌هایی برخوردار است که زیبایی آن‌را مضاعف نموده و ظرفیت و استعدادهای بالقوه و بالفعل بالایی جهت توسعه و رشد و اجرای هر طرح و تصمیم ملی را در این شهر فراهم کرده است بنابراین به برخی از مهمترین آنها پرداخته میشود.این شهر تحت عناوینی مانند دارالمؤمنین، شهر فرزانگان و پاریس کوچولو شناخته شده است. این عناوین بهترین ابزار توصیف کیفی از شهر بروجرد است زیرا از ویژگی‌های شهر دارالمؤمنین و شهر فرزانگان، دیانت و علم و آگاهی و اخلاق و هنرمندپروری مردمانش است و هم‌چنین شهرت پاریس به مشخصه‌هایی مانند زیبایی، مهد آزادی و میهن پرستی، علم و فرهنگ اطلاق میشود که به شایستگی به بروجرد نسبت داده‌اند که در همه این عناوین بر علم و عالم پروری و فرهنگ و هنر تاکید شده است.در زمان‌های گذشته، مردم به حفر خندق در اطراف شهر اقدام می‌کردند. وجود خندق و تپه‌ها و کوه‌های اطراف سبب افزایش امنیت و جلوگیری از حمله و تهاجم به شهر بروجرد می‌شده است، و همین اطمینان از امنیت و آرامش در پیشینه مردم این دیار سبب ایجاد روحیة آرام، طبع لطیف، مهمان‌نوازی و علاقه به طبیعت شده است. دیوارکشی پیرامون باغ‌ها و مزارع در حاشیة شهر بروجرد متداول نبوده و به منظور حفظ و حراست از حدود و صغور آنها به حفر جویبار و نهر در اطرافشان می‌پرداختند و در کنار جویبارها از درخت‌های زیبا و انبوهی بهره می‌گرفتند که این اقدامات، زیبایی و طراوت دشت‌های اطراف شهر را مضاعف می‌نمود. ساختار شهری و خیابان‌های بروجرد عمدتاً به شکل بلوارهایی طراحی و ساخته شده‌اند که معمولاً به میدان‌های مختلف منتهی می‌شدند. این ساختار در افزایش زیبایی و سرسبزی و پرهیز از تراکم شهری و کاستن از ترافیک تأثیرگذار است.از ویژگی‌های دیگر آن، نوع تقسیم‌بندی شهر از نظر نوساز بودن و زیبایی شهرسازی و طیف ساکنین آن است. این تقسیم‌بندی در بسیاری از شهرها تحت عنوان بالای شهر و پایین شهر متداول است و معمولاً به ترتیب در شمال و جنوب شهر واقع می‌گردد. این تقسیم‌بندی در بروجرد در مناطق غربی و شرقی شهر انجام شده بطوری‌که بافت غربی شهر از مرغوبیت و شهرسازی زیباتر و هوای لطیف‌تری برخوردار است.منابع آبی سرشاری در اطراف آن وجود دارد که قادر به تأمین نیازمندی جمعیت زیادی است و در این خصوص به آب رودخانه‌های گل‌رود و آبسرده می‌توان اشاره کرد.از نظر جغرافیایی موقعیت این شهر نسبت به مراکز استان‌های لرستان و همدان و کرمانشاه و مرکزی، از فواصل تقریباً یکسانی برخوردار و هم‌چنین به مراکز استان‌های تهران و زنجان و قزوین و اصفهان نزدیک است که شرایط توسعه و ارتباط و همکاری‌های اقتصادی و صنعتی را با هزینة کم‌تری فراهم می‌کند.شهر بروجرد تا حدودی در قسمت مرکزی غرب کشور واقع شده است و با مناطق شمالی و مرکزی کشور فاصله مناسبی دارد، هم‌چنین با استان خوزستان فاصله زیادی ندارد و در همسایگی یکی از قطب‌های مهم صنعتی ایران (شهر اراک) قرار گرفته است. این موقعیت، شرایط مناسبی را برای توسعه و ارتباط و همکاری‌های اقتصادی و صنعتی و توریستی فراهم مینماید. به لحاظ ظرفیتهای توسعه جغرافیایی و اقتصادی، این شهر از ناحیه غرب کوهستانی و شرق و جنوب آن به ترتیب به صورت تپه ماهور و دشت است که قرار گرفتن این شهر در میان کوه و دشت، ضمن ایجاد شرایط اقلیمی مفرح و برخورداری از زیباییهای متنوع آنها، زمینه توسعه و گسترش شهر را در ابعاد جغرافیایی و صنعتی و اقتصادی فراهم نموده است.از نظر آب و هوایی، وجود کوهستان و تپه ماهورهای نیمه‌کوهستانی و دشت‌های اطراف و هم‌جواری با کوهستان‌های شهرهای همجوار آن، موجب میشود که جریان هوا و وزش باد به سمت بروجرد برقرار باشد و عاملی برای ایجاد هوای پاک این شهر شده است.از نظر علمی و صنعتی و فرهنگی و هنری و نظامی و امنیتی، شهر بروجرد از ظرفیت ممتاز و مطلوبی جهت پاسخگویی به نیازهایی که فراتر از نیاز موجود آن باشد برخوردارند. وجود دانشگاههای متعدد و حوزه علمیه و دانشمندانی که در سطح ملی و بعضا بین المللی مطرح هستند تاییدی بر ظرفیت ممتاز و فعالیتهای علمی مردمان این شهر است. گویش مردم بروجرد زبان فارسی با لهجه بروجردی است که بعد از لهجه‌های یزدی و کرمانی و اصفهانی و مشهدی و شیرازی، از نزدیک‌ترین گویش‌ها به زبان فارسی محسوب میشود و این گویش در بین مردم شهرهای پیرامونش مانند اشترینان و ملایر و ازنا و درود و نهاوند، رایج و جاری است بنابراین امکان ارتباط با مردم سایر مناطق کشور که زبان فارسی را می‌دانند فراهم است.این موارد قابلیت‌های بالقوه ای ایجاد کرده که امکان تبدیل این شهر به مرکز استان و تشکیل قطب اقتصادی و ورزشی و تفریحی را در این منطقه فراهم مینماید. خصوصیات عمومی مردم بروجرد: برخی از خصوصیات عمومی مردم بروجرد را می‌توان به شرح ذیل ارائه کرد:• علاقمند به دور همی و شب‌نشینی و طبیعت گردی هستند. • مهربان و اجتماعی و اهل معاشرت هستند.• مهمان نوازند و بدون هیچ توقعی از پذیرش و حسن ارتباط و خدمت به توریست و مسافر استقبال می‌کنند.• اعتقادات مذهبی و عشق به حضرت ابا عبداله(ع) در بین آنها، ریشه‌دار و عمیق است بطوری‌که تعداد و قدمت مساجد و مراسم عزاداری ماه محرم و مراجع تقلید برخاسته از آن، صحت موضوع را تأیید می‌کند. • • با صداقت و خونگرم هستند.• با فرهنگ و اهل علم و علاقمند به ادبیات و هنر هستند بطوری‌که چهره‌های ادبی و هنری آن در سطع کشوری و حتی جهانی مطرح می‌باشند. • علاقمند به صنعت هستند که از گذشته‌های دور به صنعت ورشوسازی پرداخته‌اند. در حال حاضر صنایع مهمی مانند داروسازی و نساجی و سرامیک و ...............، به صورت گسترده‌ای در این شهر فعالیت دارند.• تحصیل و آیندة فرزندانشان از اهمیت زیادی برخوردار است و بر آن اهتمام می‌ورزند.• اضافه بر فعالیتهای اجتماعی، به مدیریت و امور خانه و تغذیه سالم و بهداشت آن اهتمام دارند و تهیه و استفاده از انواع نوشیدنی‌ها و دمنوش و غذاهای لذیذ و ترشی‌جات و شیرینی‌های خانگی، در بین آنها رایج است.پیشینه و آثار تاریخی و مشاهیر علمی بروجرد: یکی از مهمترین پیشینة تاریخی شهر بروجرد، موقعیت منطقه‌ای آن می‌باشد که در سوابق و اسناد تاریخی متعددی ذکر شده است بطوری‌که در دوران قاجاریه، تعیین والی این منطقه تحت عنوان والی لرستان و بروجرد و خوزستان منصوب می‌شد به این مفهوم که ولایت بروجرد مستقل از ولایت لرستان بوده است. از دوران حکومت پهلوی، بروجرد بدون توجه به وجه تمایز آن در لرستان ادغام شد. شاهد این ادعا را مستندات و سوابق تاریخی و زبان و خصوصیات فرهنگی متفاوت مردم بروجرد با سایر مردم لرستان تأیید می‌کند. برای شفافیت موضوع، نمونه‌هایی از اسناد و سوابق به شرح ذیل ارائه می‌گردد.در صفحه 502 کتاب منتخب‌التواریخ مظفری، عبارت انتصاب عبدالمجید میرزا عین‌الدوله توسط مظفرالدین شاه قاجار بدین شرح است."نواب مستطاب والا عین‌الدوله به حکمرانی مملکت ............(خوزستان فعلی) و بختیاری و لرستان و بروجرد و نهاوند منصوب و به یک قبضه شمشیر مرصع از درجه اول قرین افتخار آمدند".در صفحه278 کتاب تاریخ مسعودی، ظل السلطان نوشته است."از بروجرد کوچ کرده، منزل به منزل به طرف لرستان رفتیم. در رازان آن که در میانة بروجرد و لرستان است و در تنگه‌ای واقع شده، خوانینی دارد قلعه بسیار سختی دارند".هدایت مؤلف متمم روضه‌الصفاء، جریان اعزام شاهزاده خانلر میرزا را در زمان حکومت ناصرالدین شاه قاجار چنین نوشته است."در بین راه تبریز به تهران، سوابق خدمت شاهزاده خانلر میرزا را به عرض ناصرالدین شاه رسانیدند و او را به حکومت بروجرد و لرستان مأمور داشتند". با توجه به استعدادهای بالقوه و ناهمگونی شرایط فرهنگی و اجتماعی شهر و مردم بروجرد با اکثر شهرهای استان لرستان و به منظور حفظ پیشینه تاریخی این ولایت، شایسته است که استان دیگری به مرکزیت این شهر تشکیل گردد تا امکان بروز هرچه بیشتر قابلیت‌های آن در عرصه‌های مختلف فرهنگی و اقتصادی و صنعتی و علمی بوجود آید.برخی از مهمترین آتار تاریخی بروجرد عبارتند از:• مسجد جامع با قدمت ۱۲۰۰ سال از آثار دوران صفویه که قدیمی‌ترین بنای تاریخی موجود در شهر بروجرد است. • بنای امامزاده جعفر که از آثار دوره سلجوقیان است. • مسجد سلطانی از بناهای دوره قاجاریه نیز از دیگر آثار مذهبی شاخص این شهر است که به دستور فتحعلی شاه قاجار بر روی ویرانة یک مسجد قدیمی ساخته شده است. • آرامگاه شاه زواریون• پل حاج فتحعلی • پل قلعه حاتم• قلعه رومیان• بازار• خانه تاریخی بیرجندی• خانه تاریخی افتخارالاسلام• مسجد قلعهمشاهیر علمی و ادبی بروجرد: شهر بروجرد به سبب فرهیختگانی که در دامان خود پرورش داده به نام دیار فرزانگان شهرت پیدا کرده است.از جملة شخصیت‌های معتبر علمی و ادبی و فرهنگی که از افتخارات ایران زمین هستند و برخی از آنها در سطح بین المللی نام آور شده و از اهالی بروجرد هستند به شرح ذیل به برخی از آنها به عنوان نمونة مشاهیر علمی و هنری معاصر ، اشاره میشود:• آیت‌الله‌العظمی حاج آقا حسین غروی: از مراجع تقلید شیعیان در قرن سیزده و چهارده هجری قمری• آیت‌الله العظمی حاج آقا حسین طباطبایی بروجردی: از مراجع تقلید بزرگ شیعه در ایران و جهان در سده چهاردهم هجری قمری.• مهرداد اوستا (محمدرضا رحمانی): نویسنده و شاعر معاصر ادبیات فارسی و دارای آثار متعدد• لوریس چکناواریان: استاد دانشگاه و آهنگ‌ساز و رهبر ارکستر ایرانی و سازندة سنفونی‌های متعدد • دکتر عبدالحسین زرین‌کوب: استاد برجسته دانشگاههای تهران و کالیفرنیا و پرینستون، ادیب، تاریخ‌نگار و منتقد ادبی برجسته در ایران معاصر و مؤلف و نویسندة کتاب‌های ارزشمند متعدد• دکتر سید جعفر شهیدی: استاد دانشگاه و رئیس موسسه لغت‌نامه دهخدا، مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی و از پژوهشگران برجسته زبان و ادبیات فارسی، فقه و تاریخ اسلام و دارای تالیفات متعدد. • دکتر علی محمد رنجبر: استاد دانشگاه و پژوهشگر مهندسی برق و چهره ماندگار سال 1383 و رئیس دانشگاه صنعتی شریف در سال‌های1358 و 1359و دارای مقالات و تالیفات متعدد• پروفسور احمد شیمی: چهره ماندگار سال 1384 و استاد دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران و دارای نشان علمی از کشور فرانسه و برگزیده جشنواره بین المللی خوارزمی و دارای تحقیقات و تالیفات متعدد • دکتر محمد رضا زرین دست: از پژوهشگران شاخص و نام آشنا و عضو فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران و پژوهشگر برگزیده ISI در سطح بین‌المللی• پروفسور احمد ساعتچی: استاد نمونه کشوری و پژوهشگر برگزیده و پر استناد دانشگاه صنعتی اصفهان در زمینة متالورژی و خوردگی و دبیر علمی کنفرانس‌های متعدد و دارای تحقیقات و تالیفات گوناگون
