معبد مهر 2

معبد مهر 2

ستون عظیم داخلی دارای محراب گونه اسلامی است و در سه ظلع آن 6عدد طاقچه به صورت دو طبقه کنده شده است. که در بالا دارای قوس هستند وکاملا همانند طاقچه‌های دوران اسلامی است و به طور کل درکندن این اطاق با پلان مربع از یک نقشه از پیش طراحی شده استفاده شده است و به نظر میرسد که این قسمت در دوران اسلامی کنده شده و یا حداقل تغییرات بسیاری در این دوره برآن اعمال شده است. فضای داخلی صخره در قسمت شرق خود،اتاقکی دارد که سقف آن تا حدی شبیه به سقف معبد رصد خانه مراغه است ارتفاع اتاق مربع 90/1متر است. در محوطه داخلی آن در چهار ناحیه از جداره‌های صخره ای آن آیات قران را به خط ثلث تراشیده اند که به مرور زمان بعضی قسمتهای آن تخریب شده است و به نظر میرسد زمانی عمدا قسمتهایی از آن راتخریب کرده اند. تصویر شماره 1آیه 129سوره آل عمران است وبه این صورت خوانده می‌شود،((و لله ما فی سماوات وما فی الارض یغفر لمن یشا یخذب من یشا والله غفور رحیم)) (هر چه در آسمانها وزمین است همه ملک خداست،هر کس را خواهد ببخشاید و هر که را خواهد عذاب کند خداوند بسیار آموزنده ومهربان است) راهرومدخل مستقیماً به یک محوطه سرپوشیده ای با پلان مستطیل شکل وارد می‌شود که وسعت قابل توجه دارد و 5/12 متر طول و حدود 5/6 متر عرض دارد این فضا که یک فضای مکعب مستطیل است در قسمتی از یک سقف نور گیر بزرگ داردو دیوار‌های داخلی آن و نیز دیواره بیرونی سمت ورودی دار نقوش گل و گیاه است. این محوطه که حالت شبستان را دارد،بزرگترین محوطه این مجموعه است و در پیرامون خود چهار اتاق مدور گنبددار دارد.آنها نیز بوسیله نورگیر بالای گنبد روشنایی کافی دریافت میکنند بعضی از این آتاقها دارای طاقچه هستند به طوری که اولین اتاق سمت راست ورودی 5عدد طاقچه دارد و اتاق مدور سمت راست یک قبر در داخل خود دارد. بزرگترین اتاق مدور مسجد امام زاده معصوم در راستای راهرو تالار بزرگ قرار دارد و قطر آن 6 متر است و در انتهای خود یک محراب پیچیده ای دارد. این اتاق مدور از دو جناح با تالار بزرگ ارتباط پیدا می‌کند یکی به صورت درگاه مستقیم ودیگر با یک راهروی پیچیده که اتاقها و تونل‌ها مسر آن را شکل می‌دهند.یک محراب مانند مقبرس کاری در ابتدای سمت راست تالار وجود دارد در دوره اسلامی قرن 7 یا 8 هجری ساقه(دور گنبد آن را تبدیل به مقرنسهای زیبایی نموده و قطار بندی جالبی دور تا دور آن تراشیده است. یکی از عناصر پنج ضلعی آن را در قسمت داخل تبدیل به عناصر گره چینی نموده اندکه شاید در نظر بوده که همه آن‌ها را به صورت گره چینی زی بایی با نقوش هندسی بتراشند که این کار متوقف شده است. گویا(( واریک بال))آنرا بررسی نموده است و کسب هنری آن به قرن هشتم هجری (اواخر قرن 13 واوایل قرن 14میلادی) نسبت داده است. وی از روی کسب کنده کاری صخره ای آنرا پذیرفته است که این مجموعه دارای کسب وسنت محلی بوده و مجددا اواخر دوره ایلخانی فعال شده است .ور جاوند نیز عقیده مشابهی دارد و آنرا یک معبد مصری دانسته و تغییرات بعدی را در قرن 8 می‌داند و آنرا با نیایشگاه ،قدم گاه مقایسه کرده است. بدون شک نیایشگاه ،امام زاده معصوم در روزگار قبل از اسلام یک معبد میترایی یا همه پرستی بوده است و تا کنون سه عدد از این پلان در آذر بایجان شرقی شناخته شده است . حالت خاص محراب آن با طرح محراب بسیاری از معابد مهری یا محرابه‌ها شباهت دارد وبا توجه به وسعت نیایشگاه میتوان گفت که در دوران رونق مجدی با شکوه بوده است. تمام قرائن و شواهد چنین مشخص میکنند که کندن این معبد مدت زیادی طول کشیده است (شکاری نیری 179:1371)
امامزاده ملا معصوم مراغه ای
در شرح حال ملا معصوم مراغه ای چنین آمده است: آخوند ملا معصوم مراغه ای، یکی از علمای بزرگ قرن سیزدهم هجری قمری در مراغه بوده، که نویسنده تفسیر صافی از او به عنوان یکی از فقهای بزرگ منطقه یاد کرده است(مخلصی، 1371، 168). سومین بخش بنای ملا معصوم بخش عبادتگاه آن است که نمای خارجی آنرا یک گنبد کوچک و محقر آجری و دوبام تشکیل می‌دهند . به فاصله 5 متر از چهار غرفه یا حفره که در بالا مذکور افتاد دهانه غار زیر زمین ملا معصوم به عرض 40/5 متر جلب نظر می‌کند، سقف دهانه را کف سنگ طبیعی زمین از نوع شیست پوشانیده است. (سستی زمینها نوع شیست کند و کار و شکل بخشیدن آنرا آسان می‌کند.) یک خاکریز شیب دار در جلو دهانه وجود دارد که منتهی به دالانی زیر زمینی با طاق هلالی می‌شود، ارتفاع سقف دالان از زمین 5/2متر و طول راهرو 60/17 متر و دیواره‌های راهرو بطور طبیعی در زمین نوع شیت کنده و حجاری راهرو بطور طبیعی در زمین نوع شیست کنده و حجاری شده است. پیش از رسیدن به در ورودی عبادتگاه دو پله با ارتفاع 20 سانتی متر در دالان حجاری شده است. در انتهای دالان و جنب ورودی ، مدخلی دهلی
معبد مهر 2
معبد مهر 2
معبد مهر 2

مطالب بیشتر
[username]

[username] [shamsidatetime]

[postbody]