تبریز به‌عنوان شهر اولین‌ها مملو از جاهای دیدنی و تاریخی است و هریک از این جاذبه‌ها سرگذشت و جذابیت خاص خود را دارند. این شهر باستانی با قدمت چندهزارساله خود خانه‌های تاریخی و زیبایی دارد که همگی یادآور فرهنگ و تاریخ غنی کشورمان هستند. سالانه گردشگران زیادی برای بازدید از این مکان‌ها راهی تبریز می‌شوند و سفری در دل تاریخ را تجربه می‌کنند.
یکی از این خانه‌های تاریخی در تبریز مربوط به دوران قاجار است و خانه تاریخی نیکدل نام دارد. این خانه تاریخی در خیابان مقصودیه قرار دارد و جزو زیباترین جاهای دیدنی در تبریز به شمار می‌رود. خانه نیکدل با پنجره‌های ارسی، درخت‌های کهن و معماری بی‌نظیر از بازدیدکنندگان دلربایی می‌کند و همه را در نگاه اول به وجد می‌آورد. آیینه‌کاری در این خانه قدیمی و زیبا با معماری شگفت‌انگیز خود گنجینه‌ای برای وسایل قدیمی و تاریخی است که با نقاشی‌های چشم‌نواز و محیط آرامش‌بخش خود میزبان گردشگران زیادی است.
تاریخچه خانه تاریخی نیکدل
این خانه توسط سالار قلی خان قره‌باغی ساخته‌شده است و مردان دلاوری مانند ستارخان در این خانه زندگی کرده‌اند، حتی وی با دختر سازنده این ساختمان ازدواج کرده است.
بعد از مدت‌ها تاجر بزرگ و سرشناس تبریزی به نام سید ابراهیم نیکدل این خانه را خریداری کرده است. وی از سرمایه‌داران آن دوران بوده و شاخص‌ترین فرد در زمینه واردکننده لوازم‌خانگی به کشور بوده است. سال‌ها بعد نیز این شغل را فرزندان وی ادامه داده‌اند و هم‌اکنون نیز فروشگاه لوازم‌خانگی نیکدل در تبریز مشهور است.
این خانه تاریخی دوطبقه در سال ۱۳۹۱ توسط شهرداری تبریز خریداری شد و برای بازدید عمومی مورد بازسازی کامل قرار گرفت؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود مسافرانی که با رزرو بلیط هواپیما راهی تبریز می‌شوند، در برنامه سفری‌شان بازدید از این خانه زیبا را در اولویت قرار دهند.
معماری خانه تاریخی نیکدل
خانه نیکدل تبریز به‌عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. معماری این خانه تاریخی گردشگران را مجذوب می‌کند و همانند سایر خانه‌های تاریخی آن دوران دارای حیاط اندرونی و بیرونی، تنبی، اتاق مهمان و طاق‌های قوسی و شیشه‌های رنگی است و زیبایی نور با عبور از این شیشه‌ها بسیار دلربا می‌شوند که از تماشای آن هیچ‌کس سیر نمی‌شود.
معماری دوران قاجار زبانزد گردشگران داخلی و خارجی شده است که این خانه‌های تاریخی گواه این‌همه زیبایی هستند.
قسمت‌های مختلف خانه تاریخی نیکدل
در این خانه بزرگ دو حیاط اندرونی و بیرونی وجود دارند که حیاط اندرونی در ضلع جنوبی و حیاط بیرونی در ضلع شمالی قرار دارند.
بخشی به‌عنوان تالار مستطیل‌شکل است که در این خانه تعبیه شده است، همچنین دو راهرو و دو اتاق گوشواره نیز در ضلع شرقی ساختمان وجود دارند.
ایوان ستون‌دار در ضلع جنوبی با ارسی‌های دیدنی بر زیبایی بنا افزوده‌اند. در ساخت این بنا از سنگ مرمر استفاده‌شده و این سنگ‌ها جلوه بی‌نظیری به ساختمان بخشیده‌اند.
سرستون‌های زیبای ستون اصلی خانه نیز جزو زیباترین قسمت‌های خانه به شمار می‌روند.
در پنجره‌های این ساختمان از طرح‌های اصیل اسلیمی الهام گرفته شده و همه این موارد ذکرشده هنر هنرمندان ایرانی هستند.
در سقف و حوضچه‌ها نیز گچ‌بری با آیینه‌کاری‌های زیبا دلنوازی می‌کنند. از حیاط بیرونی ساختمان از طریق ۱۳ پله می‌توان وارد راهروهای جانبی شد. حیاط اندرونی نیز شامل یک تنبی کوچک و چهار اتاق است که راه ارتباطی این دو حیاط با هم دیگر از زیر راهروی ساختمان اصلی انجام می‌گیرد.
در حیاط بزرگ دو حوض سنگی وجود دارند که اطراف آن گلدان با شمعدانی‌های زیبا چیده شده است. سرستون‌های زیبای این ساختمان از جنس گچ است و ارسی‌های نمای جنوبی بنا و آجرکاری نما و راهروهای دیوار نیز با معماری خاص و منحصربه‌فرد به چشم می‌خورند.
سقف حوض‌خانه و زیرزمین به شکل طاق‌های قوسی هستند و هدف از ساخت این زیرزمین برای خنکی در تابستان بوده است که نوعی کولر محسوب می‌شود و گردشگران در گرمای تابستان با رفتن به بازدید از این خانه احساس خنکی می‌کنند و این مورد نیز جزو هنر معماری ایرانی باستانی است.
روش‌های دسترسی به خانه نیکدل تبریز
در شهر تبریز پیدا کردن آدرس بسیار آسان است؛ مخصوصاً چندین خانه تاریخی در یک منطقه از تبریز و در فاصله‌های اندک از همدیگر قرار دارند.
برای بازدید از این خانه تاریخی باید به میدان ساعت تبریز رفت. ایستگاه بی آر تی و مترو در میدان ساعت وجود دارند، بنابراین هتل در هر قسمتی از شهر باشد، به‌راحتی می‌توان به میدان ساعت دسترسی پیدا کرد. سپس در این بخش باید وارد کوی عمارت شهرداری شد تا به مقصودیه رسید.
روش دیگر برای رفتن به بازدید از خانه نیکدل باید از خیابان طالقانی وارد ارگ جدید شد و با چند قدم پیاده‌روی به مقصودیه رسید.
روش دیگر نیز از خیابان هفده شهریور است که به مقصودیه دسترسی دارد و بازهم با پای پیاده قابل‌دسترس است.
یکی از نکات جالب دررابطه‌با خانه تاریخی نیکدل این است که نورپردازی نما بسیار زیبا و شگفت‌انگیز طراحی شده است و شکوه خانه را دوچندان می‌کند. مسافرانی که با تهیه بلیط هواپیما تهران تبریز سفر خاطره‌انگیز خود را شروع می‌کنند، مطمئناً با کوله باری از خاطرات خوش و از تجربیات به‌یادماندنی به شهر خود برمی‌گردند.
جاهای دیدنی، هتل‌ها و رستوران‌های نزدیک خانه تاریخی نیکدل
این خانه تاریخی در قسمتی از تبریز قرار دارد که علاوه بر چندین خانه تاریخی دیگر می‌توان به بازدید از چندین خانه تاریخی، موزه شهرداری، بازار بزرگ تبریز و پیاده راه تربیت رفت که همگی در یک محدوده هستند و دسترسی آسانی دارند.
همچنین در نزدیکی این خانه تاریخی چندین هتل وجود دارند که با انتخاب آن‌ها برای اقامت در هنگام خرید بلیط هواپیما به‌راحتی می‌توان از جاذبه‌های تاریخی بازدید کرد.
برای سرو غذا نیز می‌توان در نزدیکی خانه تاریخی نیکدل به رستوران‌های قدیمی داخل بازار یا رستوران‌های مدرن در خیابان امام خمینی رفت و غذاهای خوشمزه و محلی تبریز را نوش جان کرد.
زمان و هزینه بازدید از خانه تاریخی نیکدل
بازدید از این خانه تاریخی رایگان است و همه‌روزه می‌توان از ۸ صبح تا ۴ عصر برای بازدید از این خانه تاریخی مراجعه کرد.
مدت‌زمان بازدید از این مکان بی‌نظیر بین ۱ الی ۲ ساعت است، بنابراین بهتر است برنامه سفرتان را بر همین اساس تنظیم کنید تا در حین سفر وقت کم نیاورید.
سخن آخر
تبریز با جاذبه‌های دیدنی و تاریخی خود در طول تاریخ جزو بهترین شهرهای کشور است. همچنین این شهر تاریخی در طی سال از میهمانان و گردشگران زیادی میزبانی می‌کند، میهمانانی که با اقدام به این سفر می‌توانند در دل تاریخ قدم بگذارند و با بازدید از جاهای دیدنی و گردشگری شهر تبریز به شهر خود برگردند. در میان تمامی جاهای دیدنی در این شهر خانه تاریخی نیکدل به همه گردشگران پیشنهاد می‌شود تا از نزدیک شاهد تجلی این بنای باشکوه باشند. خانه‌ای تاریخی که در سال‌های اخیر جزو آثار ملی شده است و مسافران علاقه زیادی به بازدید این شاهکار معماری ایران دارند.
