خرید بلیط هواپیما همیشه بهمعنای قطعی بودن سفر نیست. برخی اوقات برنامه سفر تغییر می‌کند یا به هر دلیلی نمی‌توانید از بلیطی که خریده‌اید، استفاده کنید. در این وضعیت و تحت شرایطی می‌توان بلیط را عودت داد، به فرد دیگری واگذار کرد یا حتی با کسی معاوضه کرد. راه آسان تر هم این است که تاریخ بلیط را ویرایش کرد. حالا چطور می‌توان این کارها را انجام داد؟ اصلاً چنین چیزی از نظر قانونی امکان‌پذیر است؟
واقعیت این است که در اغلب موارد، چنین امکانی وجود ندارد؛ زیرا بلیط‌های هواپیما با مشخصات دقیق مسافر صادر می‌شوند و تطابق اطلاعات بلیط با کارت شناسایی هنگام سوار شدن، الزامی است. چه در پروازهای داخلی و چه خارجی، تغییر نام روی بلیط معمولاً ممنوع است یا تنها در شرایط خاص و با پرداخت هزینه مجاز است.
اما با اینحال پیش‌از اینکه تصمیمی بگیرید یا اقدامی انجام بدهید، بهتر است با قوانین، محدودیت‌ها و جزئیات مهم این کار آشنا شوید. اگر شما هم بلیطی دارید که نمی‌خواهید یا نمی‌توانید از آن استفاده کنید در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
تفاوت بین جابه‌جایی، کنسلی و تغییر نام بلیط هواپیما
در صورتی که بلیط خود را از بخش بلیط هواپیما مستربلیط تهیه کرده باشید، بسته به شرایط و نوع بلیط، چند گزینه پیش روی شماست:
- جابه‌جایی بلیط
- کنسل کردن بلیط
- تغییر نام بلیط
برای هرکدام از این کارها قوانینی وجود دارند که باید آنها را بدانید:
جابه‌جایی بلیط بهمعنای تغییر تاریخ یا ساعت پرواز است. در این حالت، مسافر تصمیم می‌گیرد به‌جای پرواز در زمان مشخص‌شده در تاریخی دیگر سفر کند. بسیاری از ایرلاین ها برای این نوع تغییر، هزینه‌ای تحت عنوان جریمه جابه‌جایی دریافت می‌کنند. میزان این جریمه به زمان باقی‌‌مانده تا پرواز و نوع بلیط (سیستمی یا چارتری) بستگی دارد.
کنسلی بلیط بهمعنای لغو کامل پرواز توسط مسافر است. اگر مسافری از سفر منصرف شود، می‌تواند بلیط را کنسل کند و بخشی از مبلغ پرداختی را پس بگیرد. البته میزان هزینه‌ای که بازگشت داده می‌شود، بستگی به زمان لغو، کلاس پروازی و شرایط شرکت هواپیمایی دارد. بلیط‌های چارتری معمولاً قابل‌استرداد نیستند یا کنسل کردن آنها جریمه بسیار بالایی دارد؛ اما در بلیط‌های سیستمی، این امکان در بیشتر موارد با درصدی جریمه وجود خواهد داشت.
تغییر نام بلیط، موضوعی متفاوت است. تغییر نام روی بلیط امکان‌پذیر نیست؛ به‌خصوص در پروازهای داخلی ایران اصلاً نمی‌توانید این کار را انجام بدهید؛ چون بلیط‌ها به نام شخص صادر می‌شوند و هنگام سوار‌شدن به هواپیما، کارت شناسایی بررسی می‌شود؛ درنتیجه، حتی اگر صندلی خالی باشد، فرد جدید بدون تطابق نام با بلیط نمی‌تواند سوار هواپیما شود. تنها در برخی ایرلاین‌های خارجی، آن هم با شرایط خاص و پرداخت هزینه جداگانه، می‌توان اسم روی بلیط را تغییر داد.
آیا می‌توان بلیط هواپیما را به نام شخص دیگری منتقل کرد؟
اگر بخواهیم خیلی صریح پاسخ بدهیم، باید بگوییم در اغلب موارد، خیر نمی‌شود. انتقال بلیط هواپیما به نام شخص دیگر، به‌سادگی امکان‌پذیر نیست و در بسیاری از ایرلاین‌ها، چنین کاری ممنوع است.
در پروازهای داخلی ایران، بلیط شخصی سازی و با مشخصات دقیق مسافر صادر می‌شود. هنگام ورود به فرودگاه، مشخصات بلیط با کارت شناسایی مطابقت داده می‌شود و اگر نام بلیط با کارت شناسایی فرد یکی نباشد، اجازه ورود به هواپیما داده نخواهد شد؛ درنتیجه، حتی اگر بلیط هنوز استفاده نشده باشد، نمی‌توان آن را به فرد دیگری داد.
در مورد پروازهای خارجی هم وضعیت تفاوت چندانی ندارد. بیشتر شرکت‌های هواپیمایی بین‌المللی، قوانین سختی درباره تغییر نام دارند. تنها تعداد کمی از ایرلاین‌های خارجی، آن هم با شرایط خاص و دریافت هزینه اضافی، ممکن است اجازه تغییر نام را بدهند. البته این موارد استثنا هستند و نباید روی آن حساب باز کرد.
بنابراین، اگر قصد واگذاری بلیط خود را دارید، بهتر است ابتدا امکان کنسل شدن بلیط یا تغییر تاریخ پرواز را بررسی کنید. برخی ایرلاین‌ها امکان استرداد یا تغییر تاریخ بلیط را با پرداخت جریمه به شما می‌دهند که گزینه‌ای مطمئن‌تر از تلاش برای انتقال بلیط به نام دیگران است.
راهکارهای جایگزین برای جا به جایی بلیط هواپیما
اگر به هر دلیلی از سفر خود منصرف شده‌اید؛ اما نمی‌توانید بلیط را به نام فرد دیگری منتقل کنید، نگران نباشید. یک سری راهکارها وجود دارد که شاید بتواند بخشی از هزینه را جبران کند یا امکان سفر در زمان دیگری را به شما بدهد. در ادامه به مهم‌ترین گزینه‌های جایگزین اشاره می‌کنیم:
- استرداد بلیط (در صورت امکان): درصورتی‌که بلیط شما از نوع سیستمی باشد، می‌توانید آن را کنسل کنید و بخشی از مبلغ را پس بگیرید. میزان بازگشت وجه به زمان باقی مانده تا پرواز و قوانین ایرلاین بستگی دارد. بلیط‌های ارزان‌تر جریمه کنسلی بیشتری دارند؛ اما در هر صورت بهتر از سوخت‌شدن کامل هزینه بلیط است.
- تغییر تاریخ یا ساعت پرواز: برخی ایرلاین‌ها اجازه می‌دهند که تاریخ یا ساعت پرواز را تغییر بدهید. اگر مطمئن هستید که خودتان در آینده‌ای نزدیک می‌توانید به سفر بروید، این گزینه بهترین کاری است که می‌توانید انجام بدهید. البته باید جریمه پرداخت کنید و اگر قیمت بلیط‌ها متفاوت باشد، آن را هم باید بپردازید.
- استفاده از اعتبار پرواز (ووچر): در برخی خطوط هوایی، به‌جای بازگشت مستقیم وجه، معادل مبلغ پرداختی به‌صورت «اعتبار قابل‌استفاده برای خرید بلیط در آینده» به شما تعلق می‌گیرد. این اعتبار تا چند ماه قابل استفاده است.
- استفاده از خدمات مشتریان ایرلاین یا آژانس فروشنده: گاهی اوقات، راه‌حل‌هایی هستند که در وب‌سایت یا اپلیکیشن ایرلاین و آژانس نمایش داده نمی‌شوند. در این صورت توصیه می‌شود با پشتیبانی شرکت هواپیمایی یا آژانس فروشنده تماس بگیرید. در برخی موارد، آنها با بررسی شرایط، تخفیف در جریمه یا پیشنهادهایی مثل انتقال به پرواز دیگر با شرایط مشابه را می‌دهند.
