در شمال شهرستان اشتهارد و جنوب شرقی مهر شهر کرج در استان البرز کویری زیبا قرار دارد که دارای رودخانه میباشد. این کویر به نام کویر اشتهارد، قشلاق حسین خانی یا کویر قارپوزآباد نامیده میشود.
طول کویر 60 کیلومتر و عرض آن در حدود 20 کیلومتر است. در نقطه مرکزی کویر دق زیبایی قرار دارد و در حاشیه دق ارتفاعات و گنبدهای نمکی زیبایی که از رنگهای متنوعی تشکیل شده اند وجود دارد.
گنبدهای نمکی حاشیه این کویر متاسفانه برای استخراج نمک به شدت مورد تخریب قرار گرفته اند. مناظر کویر از فراز این ارتفاعات بسیار زیبا و دل انگیز است.
همجواری این کویر به تهران پتانسیل بالقوه ای را برای تبدیل شدن منطقه به هدف گردشگری بیابان ایجاد کرده است.
پوشش گیاهی منطقه در حاشیه ارتفاعات درمنه دشتی و در هسته کویر فاقد پوشش گیاهی است.
در فصل بهار به تالاب پرآبی تبدیل میشود و در تابستان منطقه ای نیمه کویری به حساب میآید. زیرا آثار نمک در این منطقه فراوان است.
به دلیل جاری شدن آب در فصول مختلف، زمین این منطقه شکل گِلهای نرم و سفت به خود میگیرد. و آثار زمینهای شنی (رملی) نیز در آنجا دیده میشود.
رودخانههای فصلی زیادی در این بیابان جاری است که همگی در میانه جاده نجم آباد به اشتهارد از زیر چند پل به سمت جنوب جاری میشوند.
در جنوب کویر روخانه شور (ابهر رود) یا به گفته بومیان شورکات از غرب به شرق جریان دارد که حاشیه این رود به شدت باتلاقی است و در صورت تردد با خودرو باید مورد توجه قرار گیرد.
این رودخانه به طور پراکنده دارای ماهی گورخری (Aphanius sophiae ) میباشد و در فصل حاضر پرنده هایی چون سلیم طوقی، پرستو، اگرت سفید و عقاب استپی در این ناحیه وجود دارند.
در این منطقه در واقع بر اثر فرسایش رود در ارتفاعات شمالی اشتهارد (ارتفاعات حلقه دره) باتلاق نمکزار به این قسمت زهکشی میشود و از این پس رود شور یک مسیر غربی - شرقی را طی کرده است و به علت شیب بسیار کم زمین ، از سرعت این رود کاسته و عمدتا در زمین نفوذ میکند و زمینه ایجاد کویر اشتهارد را باعث میشود .
با عبور رود شور از این نمکزار بر شوری این آب افزوده شده و در پل عاصف الدوله در نزدیکی پلیس راه ماهدشت کاملاً شور شده و به طرف جنوب شرقی جریان مییابد و نهایتاً به حوضه آبریز دریاچه مسیله قم میریزد.
علت نامگذاری منطقه به قارپوزآباد همجواری آن با روستای قارپوزآباد در شمال آن است. قارپوز در زبان آذری به معنای هندوانه است.
تاریخچه منطقه:
تپه قارپوز آباد مربوط به دوره ساسانیان تا سده ۴ و ۵ ه. ق. است و در شهرستان نظرآباد، بخش مرکزی، دهستان احمد آباد، روستای قارپوزآباد واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ آبان ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۰۲۵۶ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آثار باستانی منطقه:
در روستای رحمانیه امامزادگان زید و رحمان یا سه گنبدان از نوادگان امام جعفر صادق (ع) در کنار راه اصلی کرج به اشتهارد قرار دارند. بنای امامزاده متعلق به قرون ۷ و ۸ هجری است که از نظر معماری دارای ویژگی خاصی بوده، و یکی از بناهای شاخص مذهبی در منطقه محسوب میشود.
این بنا دارای سه گنبدخانه و متعلق به سه دوره تاریخی است، بطوریکه گنبد شرقی متعلق به دوره ایلخانی، گنبد غربی متعلق به دوره تیموری و گنبد شمالی در زمان صفویه به بنا الحاق شده است.
در فاصله کمی از امامزاده سه گنبدان بقایا و آثار قلعه ای دیده میشود که بنام پلنگ آباد مشهور است. بنای قلعه متعلق به دورههای صفوی و قاجاریه میباشد. همچنین وجود یک تپه باستانی متعلق به دوره تاریخی و اسلامی نیز یکی از آثار تاریخی بجا مانده در منطقه محسوب میشود.
مسیر دسترسی:
برای دسترسی به این کویر میتوانید از جاده جدید نظرآباد کرج به اشتهارد که از میانه این کویر میگذرد استفاده کنید.
توصیه میشود کوهنوردان و گردشگران در فصل پاییز به آنجا سفر کنند تا بتوانیم با عبور عرضی آن حدود 30 کیلومتر پیاده روی کنیم. این برنامه میتواند به دلیل نزدیکی به تهران ، برنامه یک روزه جالب و متنوعی باشد.
نکته قابل ذکر بعدی وجود گلههای فراوان شتر (یک و دو کوهان) در منطقه دیگر جاده نجم آباد به اشتهارد است که در نوع خود جالب و دیدنی است. پیشنهاد میشود حداقل برای یک بار هم شده از این جاده کویری بکر و خلوت دیدن کنید.
منبع :
http://fa.wikipedia.org/
http://ganj.irandoc.ac.ir/
http://www.ofoghclub.com/
وب سایت رسمی باشگاه کوهنوردی اسپیلت