معبد مهر 3

شبکه اجتماعی گردشگری تیشینه

دوست گرامی برای آشنایی با گشت و گذارهای دیگر دوستان از شبکه اجتماعی تیشینه دیدن کنید.

معبد مهر معبد معرفی مناطق تاریخی

معبد مهر 3

قبرستان تاریخی
مجاور با معبد زیرزمینی ورجوی گورستانی قرار گرفته که قدمت وعمر آن بنا به نوشته سنگ گورها وکتیبه‌های منقور بر آنها به قرن دهم هجری می‌رسد. این گورستان در طبقه فوقانی معبد زیرزمینی واقع است وهنوز هم مورد استفاده اهالی وتنها گورستان دهکده محسوب می‌شود.در جوار معبد زیرزمینی تعدادی گورهای قدیمی نیز وجود دارد که تاریخ کتیبه‌های آنها، قدمتشان را به قرن نهم و دهم می‌رساند.یکی از سنگ قبرها که نقش گرز وکمان وسپر بر روی آن کنده شده تاریخ 908 دارد.این سنگ قبر چه از نظر تاریخ وچه از نظر نقوش وتزئینات آن قابل مقایسه با سنگ قبر‌های دهکده بادامیار آذر شهر است و این گرز وکمان علامت مشخصه قومی است که در قرن نهم و اوئل قرن دهم هجری در سراسر حوزه شرقی دریاچه رضائیه گسترده بودند ودر یکی از کتیبه‌های گورستان قدمگاه که نقش گرز وتیر وکمان وسپر بر روی سنگ قبر منقوش است،اشاره ای به امیر چوپانی دارد.گمان می‌رود که این نوع قبر به سرداران وجنگجویان چوپانیان مربوط باشند.قابل ذکر است که مجسمه قوچ سنگی که نمونه‌های مکرری از آن در گورستان خواجه حیران و قدمگاه آذر شهر دیده شد، در گورستان ورجوی نیز موجود است،ونقش قوچ سمبول قومیت قره قوینلو بوده است. یکی از سنگ قبرهای این گورستان که مجاور گنبد معبد قرار گرفته کتیبه ای دارد که به هیچ یک از انواع اقلام وخطوط اسلامی شبیه نیست ونوعی خط شکسته منحصر بفرد است.تاریخ این کتیبه 1069هجری است وبرپیکره سنگ نقش سپر وشمشیر و تیر وکمان منقوش است.(کامبخش فرد 153:1373). به طور کلی شکل سنگ قبرهای که از این محوطه بدست آمده مکعب مستطیل است. ارتفاع این سنگ قبرها بین30و50 متغیر است. تکنیک تراش سنگ قبرها بیشتر تکنیک حکاکی است که شبیه سنگ قبرهای روستای امیر و چلان سفلی مراغه می‌باشد. از نمونه‌های جالب این گونه سنگها می‌توان به صندوق سنگی منقش قبر زمان بیگ فرزند کد خدا میرزا بیگ متوفی در سال 1085 هجری قمری اشاره کرد. اغلب این سنگ‌ها متاسفانه امروزه از بین رفته و مفقود شده اند. اما عدهء کمی از آنها به موزه سنگ نگاره‌ها مراغه انتقال یافته است (بیگ باباپور، 1388، 173).
خانقاه
از ظواهر امر می‌توان حدس زد که بنای ملا معصوم ورجوی یک خانقاه بوده است با تفاوتی که تکیه و زاویه و رباط نیز خوانده می‌شود و محل اجتماع صوفیان صادق بوده است. با توجه به اینکه تصوف در قرن دهم و یازدهم (تاریخی که بر روی سنگهای قبور مجاور بنا در گورستان ورجوی می‌بینیم که شاید مقارن با عصر گسترش بنای مذکور از غار و پناهگاهی طبیعی به عبادتگاه و خانقاهی باشد) در آذربایجان قدرتی به هم زده و مراکز شیوخ و متصوفه و نیز پیروان شیخ صفی الدین اردبیلی محسوب می‌شده و با توجه به اینکه هنوز دهکده ای در مجاور ورجوی به نام خانقاه وجود دارد و با توجه به وضع بنای ورجوی و اجزاء آن ، می‌توان حدس زد که این محل خانقاه اهل تصوف بوده است. مهمتر از همه زیر زمینی بودن و تاریکی انزوایی است که در این معبد وجود دارد. اسرار و رموز نزد صوفیان صادق معتبر شمرده می‌شد، به این معنی که چون صوفیان از قدیم مکرر مورد طعن و استهزاء و نفی منکران بودند و بنا چار به نوعی خویشتن داری و پنهان روشی و زندگی زیر زمینی روی آوردند ؛ کم کم این نوع سلوک خود اصلی به نام حفظ اسرار بین صوفیه گردید، همین طرز فکر آنانرا به نوعی زندگی مرموز و زیر زمینی سوق داد و این مسئله در تمام مظاهر زندگی آنان حتی در سبک و سیاق بنای خانقاه تأثیر تام داشته است. خانقاه را عموماً در نقاط پرت و دور افتاده و به صورت تاریکخانه ای پراز اسرار و رموز بنا می‌کردند و یا غارهای تاریک و دور را منزل و مسکن و معبد خود قرار می‌دادند . در نزد بعضی از فرق صوفیه عبور از غارهای تاریک به منزله عبور از عوالم زیر زمینی تلقی می‌شد و جذبه و خلسۀ عرفانی از این طریق حاصل می‌گردید و همین زندگی غارنشینی و زیر زمینی ( که برگشتی به غار نشینی ادوار ابتدایی بشر است) باعث می‌شد که سالک از تمام تعلقات زمینی و آنچه روی زمین جریان دارد برهد و به خداوند اتصال یابد. کتیبه‌های حجاری شده بنا متعلق به زمانی است که این نیایشگاه بعنوان خانقاه و زاویه مورد استفاده اهل تصوف قرار گرفته است که تاریخ حدود قرن 8 هجری قمری را بیان می‌نماید(نادره شجاع و نسیم علیپور، 1384، 47).
http://www.anthropology.ir/