تمام زبان‌های دنیا، دارای لهجه‌ها و گویش‌های مختلف هستند؛ پس زبانی که در 24 کشور مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد هم از این قاعده مستثنی نخواهد بود!
زبان عربی زبان رسمی بیش از 300 میلیون نفر و زبان دوم بیش از 120 میلیون نفر در سراسر جهان است.
در این مقاله می‌خواهیم درباره این گویش‌ها صحبت کنیم و بگوییم اصلا چرا این زبان انقدر در ایجاد لهجه جدید مستعد است!
انواع زبان‌های عربی
قبل از اینکه سراغ انواع این زبان‌ها برویم، بیاید درباره علت وجود تعداد بالای آن صحبت کنیم. زبان عربی، از قدیمی‌ترین زبان‌های دنیا به حساب می‌آید پس طبیعی‌ست که تاثیرات زیادی از اتفاقات مختلف گرفته باشد.
گویش‌های عربی مانند برخی گویش‌های زبان فارسی، فرم نوشتاری واحد و تعریف‌شده‌ای ندارد و کلمات زیادی از دیگر زبان‌ها به راحتی وارد آن می‌شود. به همین علت، در یک کشور عرب‌زبان می‌توانید لهجه‌های زیادی ببینید. به همین دلیل اگر قصد دارید ترجمه عربی یک متن فارسی را انجام دهید و فرضاً در قالب نامه‌ای برای شخص خاصی در یک کشور عرب‌زبان بفرستید، احتمالاً باید تا حد زیادی با تفاوت‌های این گویش‌ها آشنا باشید.
برای مثال، کشورهای عرب‌زبان در آفریقای شمالی به شدت تحت تاثیر زبان‌های فرانسوی، اسپانیایی و ایتالیایی هستند.
عربی کلاسیک یا زبان قرآن
یادم می‌آید در زمان مدرسه همیشه تفاوت بین زبان قرآن و چیزی که در کتاب عربی به ما آموزش می‌دادند، عجیب بود. علت این است که زبان قرآن کاملاً متفاوت بوده و از آن به عنوان عربی کلاسیک یاد می‌شود.
این زبان در سراسر جهان یکسان است و بسیاری از عرب‌زبانان آن را عربی واقعی می‌دانند. یکی از دلایلی که زبان کشورهای زیادی عربی‌ست همین است. دین اسلام فقط مذهب کشورها رو دچار تحول نکرد، بلکه تاثیر مستقیمی بر فرهنگ و حتی زبان آن‌ها داشت.
عربی مدرن یا استاندارد
شکل ساده‌تر عربی کلاسیک که در حال حاضر استفاده می‌شود، عربی مدرن است. این زبان را در کنفرانس‌های بین‌المللی و رسانه‌های عربی می‌بینید.
اگر نیاز دارید که زبان عربی را فرا بگیرید، باید این زبان و اصول آن را یاد بگیرید.
عربی محاوره‌ای
مثل زبان فارسی، عرب‌زبان‌ها هم در مکالمات محاوره‌ای کاملاً متفاوت از گویش رسمی و کتابی خود صحبت می‌کنند. از آنجایی که زبان عربی کلاسیک از همان ایام قدیم، یک زبان دشوار برای مکالمه بوده است، در میان مردم دستخوش تغییرات شده و با ترکیب شدن با زبان رسمی کشورهای دیگر، شکل جدیدی به خود گرفته است.
البته این مورد تنها درباره زبان فارسی و عربی نیست؛ شما حتی اگر بخواهید کار ترجمه متون انگلیسی هم انجام دهید، با این چالش مواجه هستید، متون رسمی آن‌ها تفاوت زیادی با گفتگوهای خیابانی آن‌ها دارد.
لهجه‌های مختلف زبان عربی
به طور کلی این گویش‌ها به دو دسته غربی و شرقی تقسم می‌شود؛ گویش غربی در کشورهای شمال آفریقا صحبت می‌شود. (استثنائاتی هم وجود دارد: مصر، مراکش، تونس، لیبی و الجزایر در این لیست نیستند!) عربی مشرقی، کمی متفاوت است و شامل موارد زیر است:
- عربی مصری که در کشورهای مصر و سودان صحبت می‌شود. این زبان از معروف‌ترین گویش‌های زبان عربی به حساب می‌آید و بسیار محبوب است.
- عربی شام که در کشورهای روسیه، لبنان، اردن و فلسطین مورد استفاده قرار می‌گیرد. این زبان کمی شبیه به عربی مصری است و حالت شاعرانه‌ای دارد! (یادگیری آن شیرین است)
- عربی شبه جزیره عربی را مردم عربستان سعودی، کویت، عراق و عمان صحبت می‌کنند. این زبان نسبت به بقیه به عربی معیار نزدیک‌تر است.
- عربی شبه جزیره که در برخی شهرهای عربستان مثل مکه و مدینه استفاده می‌شود.
البته این لیست هنوز ادامه دارد، گویش‌هایی مثل یمنی و بین‌النحرینی (ترکیه، عراق و بخش‌هایی از ایران) هم هستند اما تعداد کسانی که به این دو زبان صحبت می‌کنند کم هستند.
تفاوت این گویش‌ها در چیست؟
گویش‌های مشرقی و مغربی بیشترین تفاوت را نسبت به یکدیگر دارند و بعد از آن تفاوت بین لهجه‌های مردم روستانشین و شهرنشین قابل توجه است. البته هر دو متوجه صحبت‌ها می‌شوند و برایشان غریب نیست!
در تلفظ برخی حروف، این لهجه‌ها تفاوت چشم‌گیری با یکدیگر دارند. این تفاوت به صورت رسمی نوشته نشده‌اند و به عبارتی قانون نانوشته‌ای هستند که تنها در اجراهی شعر و ترانه‌ها می‌توانید آن را ببینید.
یک نکته جالب
تنها زبان عربی نیست که از دیگر زبان‌ها و مخصوصاً زبان‌های عربی تاثیر گرفته؛ با کمی جستجو می‌توانید موارد زیادی پیدا کنید که زبان عربی چه تاثیری در اروپا و زبان‌های آن‌ها داشته است.
برای مثال:
لیمون در زبان عربی به معنای لیمو است و در زبان انگلیسی می‌توانید آن را به شکل Lemon ببینید!
کلمه البرقوق به کلمه Apricot تبدیل شده (به معنای زردآلو)
کلمه سکر به کلمه انگلیسی Suger رسید (به معنای شکر)
کلمه الجبر به واژه انگلیسی Algebra تبدیل شد! (همان جبر خودمان!)
سخن نهایی
گویش‌های خیلی زیادی برای زبان عربی وجود دارد و ما در این مقاله تنها به تعدادی محدودی از آن‌ها پرداختیم. اگر روزی قصد سفر تجاری و تفریحی به کشورهای عربی را داشته و به کار ترجمه نیاز داشتید، می‌توانید روی کمک ما در ترنسیس حساب کنید؛ ترنسیس یک پلتفرم تخصصی ترجمه است که مترجمین متخصصی در زمینه‌های مختلف برای زبان عربی به شما معرفی می‌کند!
امیدوارم از اطلاعات جالب این مقاله خوشتان آمده باشد! شما چه گویش‌های دیگر از زبان عربی میشناسید؟
