قره کلیسا

قره کلیسا یا کلیسای تاتائوس, کلیسایی در استان آذربایجان غربی است و از بناهای مذهبی است که به ارامنه تعلق داشته است و در بین ارامنه جهان به تاده مقدس معروف است .
این بنا در 20 کیلومتری شمال شرق شهرستان چالدران بر روی مزار تاتائوس، حواری حضرت مسیح (ع) احداث شده است.
این کلیسا قدیمی‌ترین کلیسای عالم مسیحیت و یکی از زیباترین و پر نقش و نگارترین کلیساهای ارمنیان در ایران به شمار می‌رود و قدمت آن به قرن‌های هفتم و دوازدهم میلادی بر می‌گردد.
قره در زبان آذری به معنای سیاه است و وجه تسمیه این نام سیاه بودن قسمتی از کلیسا است. ظاهراً ساختمان اصلی کلیسا تماما از سنگ‌های سیاه ساخته شده که پس از بازسازی قسمتی از سنگ‌ها به وسیله سنگ‌های سفید جایگزین شده است.
به احتمال زیاد این عمل به صورت عمدی انجام شده تا آیندگان از شکل و ظاهر اولیه کلیسا مطلع باشند.
تادئوس یا طاطائوس (طاطاوس) یکی از حواریون مسیح است که به ارمنستان آمد و به تبلیغ مسیحیت پرداخت. گروه زیادی به آیین مسیح روی آوردند که از آن جمله ساناتروک پادشاه ارمنستان و دخترش ساندخت بود.
ولی سلطان کمی بعد پشیمان ...مشاهده کامل متن شد و به مخالفت با آیین جدید پرداخت و دستور داد تا تادئوس، ساندخت (دخترش) و گروهی دیگر که به مسیحیت روی آورده بودند (حدود 3500 نفر) را به قتل برسانند.
بعد از شهادت حواری حضرت مسیح (ع)، او را در محل کنونی کلیسای تاتائوس به خاک می‌سپارند. بعدها روی قبر او نمازخانه کوچکی می‌سازند و در قرن هفتم میلادی این نمازخانه به کلیسای بزرگی تبدیل می‌شود.ارامنه معتقدند تادی یا تاتائوس مقدس در سرداب سمت راست محراب کلیسای فعلی دفن شده است.
در سال 302 میلادی، زمان پادشاهی تیرداد از پادشاهان ارمنستان، مسیحیت در این کشور دین رسمی و همگانی شد.
بنابر عقیده ارامنه این کلیسا اولین کلیسایی است که به دستور حواریون مسیح در دنیا ساخته شده است و چون از نظر مذهبی، شهادت را بزرگترین سعادت برای بشر می‌دانند، هر سال در روزهای آخر تیر ماه و هفته اول مرداد ماه که مصادف با قتل تادی مقدس و پیروان مسیحی او ست در این کلیسا مراسم خاصی بر پا می‌دارند.
به دلیل شهرت جهانی این کلیسا، مسیحیان دیگر کشورهای جهان از جمله آلمان, ارمنستان، هلند,سوریه، لبنان ،اتریش، فرانسه، کانادا و دیگر کشورها در این مراسم شرکت می‌کنند.
کلیسای تاریخی طاطائوس یک بار نیز در زلزله ای که در سال 1319 میلادی اتفاق افتاد، ویران شد و بنا بر روایت آندرانیک هویان، سندی درباره تعمیر آن به وسیله زکریای قدیس در سال 1329 در دست است.
این کلیسا در سال 1691 میلادی با سنگ‌های سیاه، در سال 1810 به وسیله اسقف ماکو، به نام سیمون بزنونی با نصب سنگ‌های سفید و در زمان قاجار به وسیله عباس میرزا تعمیر شد.
این کلیسا دارای دو بخش است بخش قدیمی که با سنگ‌های تراشیده و سیاه ساخته شده و بخش جدید نیز با سنگ‌های سفید ساخته شده است. کلیسای طاطائوس دارای دو گنبد زیبا در اندازه 24 متر و 18 و نیم متر است.
نقش‌های برجسته زیبایی در این کلیسا دیده میشود.
قسمت خارجی آن شامل نقش‌های گل و بوته، تصاویر انسان و اشکال حیوانات و نقش‌های وقایع داستانی است.
در داخل این کلیسا دالان هایی وجود دارد که برای آذوقه سربازان و افراد کلیسا بوده است.
امروزه این کلیسا به مناسبت جشنی سالانه، تابستان‌ها میعادگاه ارمنیان ایران و حتی کشورهای همسایه است. از 13 تیرماه ارمنیان از شهرهای مختلف ایران و کشورهای جهان به صورت گروهی و خانوادگی به قره کلیسا می‌آیند.
علاوه بر ارمنیان، خانواده‌هایی از آشوریان و به گاهی خانواده‌های کاتولیک هم در این جشن شرکت می‌کنند.
عده‌ای اعتقاد دارند که تعمید کودکانشان در نخستین کلیسای حضرت مسیح(ع) و محل شهادت حواری آن حضرت، همراه با خیر و برکت است به همین دلیل یکی از آداب این مراسم در طول زیارت سه روزه، آیین‌های غسل تعمید کودکان و نوجوانان ارمنی در این کلیسا است،گروهی نیز فرزندانشان را با نذر و نیت در آنجا غسل تعمید می‌دهند و سن غسل تعمید‌گیرندگان حتی گاهی به ۱۵ و ۲۰ سال هم می‌رسد.
روزهای توقف خانواده‌ها در قره کلیسا یکسان نیست، معمولا زائران باید سه روز در آنجا بمانند، ولی کسانی که از راه دور می‌آیند، گاهی بیش از سه روز در آن اسکان دارند.
در روزهای جشن چادرهایی در اطراف کلیسا نصب شده که در اختیار مسافران قرار داده می‌شود.
این کلیسا در تیر ماه سال 87 به عنوان نهمین اثر ثبت شده کشور در سی و دومین نشست میراث جهانی یونسکو در کبک کانادا در فهرست آثار تاریخی جهان به ثبت رسید.
وجود بنای قره کلیسا و مقبره سیدصدرالدین وزیر شاه اسماعیل صفوی و شهدای جنگ چالدران و برخی آثار تاریخی در این مکان باعث شده که چالدران به عنوان یک منطقه گردشگری همه ساله شاهد حضور جمع زیادی از گردشگران داخلی و خارجی باشد.
راه‌های دسترسی:
برای بازدید از قره کلیسا دو مسیر وجود دارد ، مسیر اول از تبریز است ، فاصله تبریز تا قره کلیسا حدود 270 کیلومتر بوده و لازم است شهرهای مرند، قره ضیاءالدین و شوط را پشت سر گذاشت.
از شوط تا قره کلیسا حدود 35 کیلومتر است. قره کلیسا تقریباً در میانه راه شوط به چالدران قرار گرفته است ، باید توجه کرد وقتی از شوط به سمت چالدران حرکت می‌کنید، سه راهی قره کلیسا در سمت راست قرار گرفته است.
گفتنی است که بخش عمده این مسیر، یعنی از تبریز تا سه راهی شوط، جاده ترانزیت بین المللی است و از کیفیت بهتری نسبت به مسیر دوم برخوردار است.
مسیر دوم از ارومیه است. فاصله ارومیه تا قره کلیسا حدود 275 کیلومتر بوده و لازم است شهرهای سلماس، خوی و چالدران را پشت سر گذاشت.
جاده خوی به چالدران با مسافت حدود 100 کیلومتر، کوهستانی و نسبتاً فرعی است.

منابع:
http://fa.wikipedia.org/
http://www.chalderan-ag.ir/tabid/1202/articleType/
http://isna.ir/fa/news/92041207031
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=81468
http://www.taknaz.ir/news_detail_13944.html
http://www.bartarinha.ir/