قلعه ایرج

قلعه ایرج نزدیک دهکده جعفرآباد است و در شمال شرقی ورامین و در استان تهران قرار دارد.
این قلعه که به شکل مستطیل است و ساختمان آن با خشت و گل ساخته شده، یکی از بزرگ‌ترین قلعه‌های ایران به حساب می‌آید.
قلعه ایرج یکی از بی‌نظیرترین قلعه‌های خشتی جهان است و با ارتفاع 50 فوت با وسعت 200 هکتار در دوران ساسانی ساخته شده اما به علت عدم حفاظت از آن به شدت آسیب دیده است.
کلایس، باستان‌شناس اروپایی در مورد قلعه ایرج گفته: ابعاد داخلی شمال - جنوب قلعه ایرج ورامین 1214 متر و ابعاد شرقی - غربی آن 1150 متر است که با هیچ یک از قلعه‌های خشتی و تاریخی جهان قابل مقایسه نیست.
این قلعه مستطیلی در ابعاد 1440متر در 1280 متر ساخته شده است. مصالح به کار رفته در آن خشت و گل است و به بزرگترین قلعه خشتی و گلی دفاعی ایران معروف است.
این قلعه در سمت شمال جاده ارتباطی ورامین به پیشوا قرار دارد و در 4 جهت بنا، دروازه‌هایی ...مشاهده کامل متن به منظور فراهم ساختن امکان ورود و خروج به درون آن ساخته شده است.
از چهار دروازه تنها دروازه اصلی که در شمال شرقی واقع شده، باقی مانده است.
درون دیوارهای قطور قلعه ایرج راهروهایی تعبیه شده که برجک‌های دیده‌بانی را به هم وصل می‌کرده است. ملات دیوارها از خشت و آجر است.
در بیرون محوطه قلعه نیز سنگرهایی قرار دارد.
ویژگیهای معماری
ابعاد این قلعه بزرگ خشتی در حدود ۱۴۴۰ در ۱۲۸۰ متر است. در چهار سوی این دژ، دروازه‌هایی برای فراهم ساختن امکان درونشد و برونرفت از آن ساخته شده است.امروزه از چهار دروازه آن، تنها دروازه اصلی باقی‌مانده است.
تنها دیوار دارای پهنایی نزدیک به ۱۷ تا ۲۲ متر و بیشترین بلندای آن ۱۶ متر است. نمای بیرونی دیوار در چهار سو ۱۴۶ برج و نیم دایره ای دارد که میان بازه هر دو برج با چهار تاق‌نما تزئین شده که این تاق‌نما در برخی بخش‌ها به گونه دو سطحی است.
مصالح به کار رفته در آن خشت و گل است و به بزرگترین قلعه خشتی و گلی دفاعی ایران معروف است. درون دیوارهای کلفت دژ ایرج راهروهایی پیش بینی شده که برجک‌های دیده‌بانی را به هم پیوند می‌داده است.
ملات دیوارها از خشت و آجر است. در پهنه بیرونی دژ نیز سنگرهایی قرار دارد.

منبع:
http://www.hamshahrionline.ir/
http://mehremihan.ir
http://www.tebyan.net/
http://www.momtaznews.com
http://payam.tv3.ir
http://javanonline.ir
http://parsiandej.ir