بـِن یکی از شهرستانهای، استان چهارمحال و بختیاری، ایران است. فاصله بن تا شهر شهرکرد، مرکز استان چهار محال و بختیاری بیست و پنج کیلومتر است
گرداب بن در 23 کیلومتری شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختیاری در کنار کوهی واقع شده که از زیر کوه آب بیرون میآید و آب، گردابی تشکیل داده که آب مورد استفاده کشاورزان قرار میگیرد
در محوطه این گرداب یک مجتمع تفریحی ایجاد شده که سالانه گردشگران زیادی را از استانهای مختلف کشور به این منطقه جذب میکند.
این منطقه به دلیل وجود مراکز گردشگری زیادی مثل امامزاده بارده، امامزاده سید بهاءالدین، رودخانه زاینده رود، چشم اندازهای زیبا و سدهای خاکی شیخ شبان و بارده شرایط مناسبی برای گردشگری و گذراندن اوقات فراغت خصوصا در تعطیلات نوروزی فراهم کرده است.
چشمه گرداب بن که در طرف شرق کوه افغان ( قوقان) درجایی اکنون به کوه گرداب بن معروف است قراردارد. (کوه افغان کوهی با ارتفاع قابل توجه که جزء منطقه حفاظت شده شیدا است و دارای گونههای جانورای مختلف و گیاهان دارویی است و در فصل بهار این کوه با سر برآوردن لالههای واژگون زرد و قرمز و نارنجی جلوه تماشایی از خود به نمایش میگذارد)از شکاف سنگها و زیر کوه گرداب آبی زلال جاری میشود که بسیار خنک است.
در گذشته چشمه گرداب بن و دیگر ریزشگاهها در مسیر آن یکی از سرشاخههای اصلی رودخانه زاینده رود بوده است. آب این چشمه سیراب کننده دشت اصفهان و نگین و صفا بخش پل خواجو و سی و سه پل اصفهان بوده است,که رودخانه ای دائمی و همیشه جاری که به «رودخانه بن» معروف بوده است.
طول حوضه رود بن 18 کیلومتر است، ارتفاع سرچشمه این رود 2300 متر، ارتفاع ریزشگاه آن 1900 متر و شیب متوسط آن 2/2 درصد است , در مسیر چشمه گرداب بن تا رودخانه زاینده دره ای عمیق وجود دارد
آثاری مثل فسیل جانوران وحشرات آبزی از رودخانه داخل این دره مشاهده شده استکه اکنون باغهای چنینه (با چشمههای متعدد) ، قبرستان دره، سوق بولاق ( که حوضچه پرورش ماهی در این مزرعه وجوددارد) و درازدره ( با درختان گردو با قدمت چند صدساله) در داخل این دره قراردارند.
گرداب از سمت غرب به کوه لارک از شرق به شهر بن از جنوب به شهرکرد و وردنجان و از شمال به بابا پیراحمد و هوره و از سمت شمال غربی به سد زایندهرود منتهی میشود.
افراد مسن و سالخورده شهربن میگویند درزمانهای قدیم جانداری به نام «سگ آبی»در چشمه گرداب بن مشاهده میشده است که به مرور زمان با کاهش آب و تغییر شرایط قبلی این چشمه ، دیگر آثاری از آنها باقی نمیماند.درمسیر این رودخانه که از داخل شهر بن میگذرد دو عدد پل تاریخی به نامهای «پل حاج مهدی » و «پل الله یار» وجود دارد که دارای قدمت تاریخی میباشند و نگین انگشتری این رودخانه شده اند
هرسال با شروع بارندگی میزان قابل توجهی آب به صورت سیلاب از دشت بن وارد «رودخانه بن» میشود و از استان خارج میشود
تا حدود 40 سال پیش آب این چشمه سیراب کننده سه مزرعه بزرگ شهر بن به نامهای ( قوزی و میان جوب و کریز) بوده است که آب این چشمه تقسیم میشده است و به مزرعه و باغات ( قوزی) و به مزرعه و باغات ( میان جوب ) و به مزرعه و باغات (کریز) هدایت میشده است .
در بدو ورود به این شهر بن تندیس میرزا حبیب دستان بنی، بنیانگذار دستور زبان فارسی با صلابت خودنمایی میکند. میرزا حبیب که در دوره ناصرالدین شاه قاجار میزیسته دارای 32 اثر ارزشمند است که از این بین 16 اثر به چاپ جدید رسیده و در دسترس همگان قرار دارد و از آن جمله میتوان به ترجمه میزانتروپ، حاجی بابا اصفهانی، دبستان سخن، برگ سبز، ترجمه ژیل بلاس و مفتاح الفلاح اشاره کرد.
راه مواصلاتی جاده آسفالته، سرویس بهداشتی، آلاچیق، سکوی نشیمن، پارک و پارکینگ ، از جمله زیرساختهای گرداب بن است.
گون، علف تمشکی، لاله واژگون، سیر کوهی، آویشن، شقایق وحشی و جو وحشی پوشش گیاهی این منطقه هستند.
وسعت گرداب بن بیش از 38 هزار متر مربع است,امکانات ایجاد شده نظیرکمپ قایقرانی.اسکی روی آب.کالسکه سواری. سکوی نشیمن، آلاچیق ، پارکینگ، جاده دسترسی مناسب و مناظر طبیعی (ترکیبی از کوه، آبگیر، چشمه سار و سایه سار درختان) این منطقه را در ردیف گردشگاههای با اهمیت استان قرار داده است
مجتمع تفریحی گرداب بن یکی از مراکز تفریحی و زیبای استان چهارمحال و بختیاری به شمار میرود که در مسیر رودخانه زایندهرود و زیارتگاههای سیدبهاالدین و «بابا پیر احمد» بن قرار گرفته و محل حضور و گذر بسیاری از مهمانان و مسافران است.
مجتمع گردشگری گرداب بن در سال 89 از طرف هیئت دولت به عنوان منطقه نمونه گردشگری معرفی شده است.
پیشینه آبگیر گرداب بن:
درزمانهای دور با کاهش آب چشمة خروشان گرداب بن ، زمین اطراف این چشمه به باتلاق و چمن زار تبدیل میشود.که کشاورزان آن زمان محصولات زراعی و خرمنهای خود را در زمین فعلی گرداب بن روی چمن زار خرد میکردند و دانه را از کاه جدا میکردند.
چون زمین چمن زار باعث میشد که دانه و کاه با خاک قاطی نگردد.و خرمن تمیزی به دست آید. و همچنین به علت وجود چرای مناسب در این مکان برای چرای دامها استفاده میشده است.
شهرداری وقت آن زمان اقدام به کندن وگود برداری این زمین میکند که ارتفاع این آبگیر تا ده متر میرسد. و پس از گذشت زمان به شکل کنونی در آمده است که اکنون آب این چشمه در این آبگیر جمع میشود .
بعدها دوباره شهرداری شهر بن با همکاری جهاد سازندگی آبگیر دوم این چشمه را احداث کرد که سرریز آبگیر اول به آبگیر دوم میریزد . که شهرداری بن از آب آبگیر دوم برای آبیاری فضای سبز این مجموعه رفاهی ، تفریحی استفاده میکند.
گرداب بن از میراث طبیعی و ملی است و شماره ثبت ۲۰۱۱ در فهرست آثار طبیعی و ملی کشور ثبت شده است
منبع:
http://www.irna.ir
http://www.shahrdarieben.ir/
http://www.mehrnews.com/detail/News/2024463
http://forum.saramad.ir/
http://www.pireghar.ir/index.php/2012-05-13-16-07-04/6370-2014-03-29-07-14-01.html
http://shahrekord1392.persianblog.ir/post/12
http://fa.wikipedia.org
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13911227000492