مقبره بابا لقمان مربوط به سدهٔ ۸ هجری قمری است و در شهرستان
سرخس در منتهی الیه شمال شرقی
ایران قرار دارد.این بنای آجری در فاصله بسیار کمی از مرز
ایران و ترکمنستان قرار دارد.
بابالقمان سرخسی، از عارفان مشهور سده ۴ میباشد
آرامگاه لقمان، بنایی عظیم وآجری است,این بنا با گذشت هزار سال، هنوز باصلابت باقی مانده است,این بنا شباهت بسیار زیادی با آرامگاه سلطان سنجر سلجوقی وجود دارد.
پایه اصلی بنا که گنبد سنگین و مجموعه ساختمانی آن را نگهداری میکند، بنای آجری زیبایی است که شامل نمونههای گوناگونی از تزیینات آجری است.
این بنا گنبدی دو پوشه آجری با ایوانی بلند دارد همچنین نوار کمربند مانندی قسمت مدور گنبد را از ساقه و دیواره آن که بر روی قاعده کثیرالاضلاعی قرار گرفتهاست، جدا میکند.
روزنه ای برای روشنایی در بدنه هر ضلع درون گنبد تعبیه شدهاست و تزئینات گچ بری و آجرکاری آن عالی است.
ابعاد طول وعرض خارجی بقعه ۷۰*۱۷۰و۴۰* ۲۶متر میباشد. ساختمان بنا از دو بخش مربع شکل متصل به هم تشکیل شدهاست.
ایوان ورودی بزرگ و مرتفعی درسمت شمال و آرامگاه که در وسط چهار ضلع داخلی آن طاق نماهایی ساخته شدهاست.
بقعه دوطبقه دارد و طبقهٔ دوم آن غرفه داراست. طرح چهارضلعی بنادرقسمت
...مشاهده کامل متن بالا به تعدادی تربنه به طرح هشت ضلعی تبدیل شده که حجم چشمگیری رادرنمای خارجی آن بوجودآوردهاست و گنبد کم خیزی برروی استوانه بناگردیدهاست.
درون طاق نماها، مزین به نقوش هندسی لوزی شکل (برجسته و گود) است. این قبیل ریزه کاریهای ظریف برای روکش زیبایی است که بر روی نمای اصلی و آجری ساختمان نصب شده است.
نمونه ای از گچبری عالی در سردر این بنا، باقی مانده است. در سال 1311ق عبدالله قاجار عکسی از این آرامگاه گرفته و ابوالخیر قاجار در ذیر آن آگاهی هایی درباره ویژگیهای بنا نوشته است .
بر اساس گزارش او بنا در نیم فرسنگی سرخس ، در کنار کشف رود و هریرود قرار دارد. در صحن بقعه و زیر گنبد جای دو قبر دیده میشود؛ یکی پابرجا، اما بدون نام و نشان و دیگری تخریب شده است .
در داخل بنا کتیبه ای به خط نسخ گچبری شده است که تاریخ 757 هجری قمری را نشان میدهد
این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۶۵ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
منبع:
http://khabarfarsi.com/n/5502016
http://vista.ir/
http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2231935
http://yasmhdi.lxb.ir/post/12/profile.php
http://www.nimroozonline.ir/showthread.php?t=2832
http://tnews.ir/khabar/CF3F14997910.html
http://fa.wikipediaorg.ir
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=171312