مناره شیخ دانیال در شهرستان
خنج شیراز قرار دارد و یکی از بناهای کم نظیر کشورمان است.
مناره در سمت شمالی بقعه شیخ قرار دارد و در حدود 25 متر آن باقی است ـ قسمت فوقانی مناره فروریخته و ازبین رفته است.
این بنا مربوط به سال 789 هجری می‌باشد ,شیخ دانیال خنجی از عرفای قرن هفتم هجری است وی از صالحان و زهاد معروف بود ودر زمان حیات وبعداز ان مورد احترام وتجلیل مردم بود .
این مناره از آثار بی‌مانند تاریخی به شمار می‌رود که به فرمان عمربن عبدالعزیز و توسط قطب‌الدین تهمتن حاکم هرمز ساخته شد.
این بنا از سنگ قرمز رنگ یکپارچه، ملات گچ ،ساروج و کاشی ساخته شده است
این مناره استوانه ای شکل ، روی پایه ای هشت ضلعی بنا و با مصالحی چون سنگ و کاشی تزئین شده است .
این بنا دارای کاشی
ایوان و سنگ‌نبشته با خط نستعلیق و خط کوفی بنایی است.
قسمت بالای 8 ضلعی که به صورت مدور است با کاشی الوان به صورت گل جعفری تزئین شده و در قسمت بالای آن کتیبه‌هایی به صورت مربع و لوزی شکل قرار دارد و نام پیامبران اولوالعزم، خاتم‌النبین، خلفای راشدین و نام مبارک ائمه اطهار علیهم‌السلام بر روی این کتیبه‌ها دیده میشود.
در قسمتی از این مناره ، کتیبه ای هشت ضلعی ، بر روی تخته
...مشاهده کامل متن سنگی یکپارچه قرار دارد که به تاریخ و علت ساخت این مناره اشاره کرده است .
درقسمت فوقانی بنا کتیبه‌های موربی از کاشی با خط کوفی نصب شده که چنین خوانده میشود: «لااله الاالله» که درتمام کتیبه‌های اطراف این قسمت، این کلمات با همان خط تکرار میشود.
درقسمت دوم که بصورت حاشیه‌ای دور مناره میگردد، مربع هائی از گوشه بدنبال هم قرار دارند که با خط بنائی کوفی از قسمت شمال روی آنها چنین نقش شده است.
اللهّم صلّ علی محمدالمصطفی و ابوبکر الصدیق وعمر الفاروق و عثمان‌بن عفان و علی‌بن ابیطالب و امام حسن‌المجتبی و امام‌الحسین الشهید و امام زین‌العابدین و امام محمدالباقر و امام جعفرالصادق و امام موسی‌الکاظم و امام علی‌موسی‌الرضا و امام محمدتقی و امام علی‌النقی و امام حسن العسکری و امام محمد مهدی.
مدخل مناره در گوشه جنوبی رو به بقعه شیخ باز میشود, یک ستون سنگی استوانه‌ای داخل مناره وجود دارد. راه پلکان مناره که آجری است ستون سنگی را دور میزند.
قطعات سنگ تراش پایه مناره با بست‌های آهنی بیکدیگر متصّل شده‌اند.
دربالای مدخل ورودی مناره کتیبه‌ای با خط ثلث بر روی سنگ نقش شده که سازندگان مناره رامعرفی میکند، با این عبارات: «استادان مناره محمود استادخان والد حاجی‌محمد ابن‌استاد حاجی کلاه سیاه محمد».
کتیبه‌ای با خط ثلث تزئینی که در پای مناره هشت‌گوش نصب شده و از گوشه جنوب غربی شروع میشود این جملات را میخوانیم: «بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم قال‌الله تعالی فی بیوت اذن الله ان ترفع و یذکّر فیها اسم یسجد لی‌الله فیها بالغدو وال وصال».
ونیز این عبارات:
بعدفان المناره فی‌الااسلام ...... وقد صّح اوّل بناء‌منارةفی‌الاسلام عمربن عبدالعزیز رضی‌الله عنه و تلاتلوه انصار الدّین و صحّ عن‌التقات حضرت سلطان الاولیاء و الاقطاب ولی‌الله المتعال شیخ الرکن الحق و الولایه و الدّین دانیال (نام صاحب بقعه) قدس‌الله سرهّ العزیز و اشاره ببناالمناره ـ فی هذالمحل بخمسین سنه و اکثر قبل و حدوثها اخوانه یعنوبجانب سلاطین هرمز (سنگ یک کتیبه افتاده است) الیهم السلطان السعید رکن الحّق والدّین گردانشاه بناها من حاکف (یک سنگ افتاده است) .......
مایحتاج الیه عماره وتوجّه الی‌الدوله السلطنه‌مجلس الحضرة‌الاعلی السلطان الاعظم ما ثمرة شجرة شاه کردان ...
این بنا در سال 1353 با شماره 975 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
منبع:
http://www.khonj.org/gallery/monar.htm
http://www.nojavanha.com/2013-5-10-visual-2
http://kashkoolemantoma.blogfa.com
http://fa.wikipedia.org
http://fsh.ir/109152.html
http://www.yjc.ir
http://vazeh.com
http://iran-ma2.blogfa.com/post/32
http://www.ghatreh.com
http://tnews.ir/news/591424695611.html
http://khabarfarsi.com/ext/9067199
http://parsinews.ir/news/page/ea93580d30008d77bf6ad9d7f8034e31
http://artfars.ir/Default.aspx?page=12926
http://www.ichodoc.ir/p-a/CHANGED/128/html/128-77.HTM
