طاق گرا بنا زیبا و تاریخیست که کنار جاده کهن و تاریخی ابریشم و مشرف به دره پاتاق در فاصله 40 کیلومتری
کرمانشاه به
قصر شیرین وهمچنین ۱۵ کیلومتری شهرستان
سرپل ذهاب قرار دارد.
جاده قدیمی سنگفرشی از کنار این بنا میگذشته که فلات
ایران را به بین النهرین مرتبط میکرده است. این تاق فاقد سنگ نبشته است و بر روی آن تنها دو علامت کنده شده از
دوره پارتها به جا مانده است
به علت تغییر مسیر ، این راه و بنای
طاق گرا اکنون در شیبهای پائین جاده آسفالته قرار گرفته است .
از نظر معماری ، بنای
طاق گرا ، فضای
ایوان مانندی است که تماماً از سنگ ساخته شده است.
با توجه به اختلاف نظر باستان شناسان نمیتوان زمان دقیق ساخت این بنا را مشخص کرد ولی با احتیاط میتوان گفت این بنا در
دوره اشکانی ساخته شده و در
دوره ساسانی باز سازی شده است .
از نظر کاربری اگرچه تا کنون کارکرد واقعی این بنا مشخص نشده است اما برای آن کارکردهای
...مشاهده کامل متن متفاوتی چون یادگار احداث راه کاروانرو ، توقفگاه موکب شاهی ، اریکه سلطنتی، پاسگاه مرزی و بنای یاد بودی از یک پیروزی ذکر کرده اند.
این بنای مستطیل شکل به ابعاد ۸۶/۴*۷۰/۷ متر است که ورودی آن به طرف جنوب و مشرف بر جاده سنگفرش باستانی است . از لحاظ ساختاری ، این بنا به وسیله بلوکهای سنگی ساخته شده است که به صورت مکعب مستطیل تراشیده شده اند .
مصالح داخلی دیوارها نیز از لاشه سنگ و ملاط گچ است.
ارتفاع این بنا از سطح زمین تا بلندترین نقطه 11.70م است.در بالاترین قسمت بر روی بام ردیفی از جان پناههای سه پله ای قرار دارد که ارتفاع هر یک از آنها 92 سانتی متر است
نمونه این جان پناهها در تصویر حک شده بر روی بشقاب نقره ای ،در موزه آرمیتاژ و موزه دولتی برلین دیده میشود.
از نظر ساختاری ،قسمتهای داخلی با سنگ و ملاط گچ و رو کار آن با بلوکهای سنگی تراشیده ، چیده شده است.
دیوارهای جناحین این بنا تا حدودی بلندتر ساخته شده اند تا بتوانند سقف تاق را کاملاً مسطح نمایند . ارتفاع کف بنا از سطح زمین ۲۰/۱ متر و ارتفاع از کف تا لبه قوس ۹۲/۵ متر و از لبه قوس تا زیر گیلویی اول ۲۰/۱ متر است .
همچنین بلندی افریز اول ۶۰ سانتی متر است که بر روی آن یک ردیف بلوک سنگی ساده به بلندی ۴۵ سانتی متر قرار گرفته است . بر روی این بخش ، سنگهای تزئینی افریز دوم قرار دارد .
همچنین در بالاترین بخش بر روی لبه بام بنا ، یک ردیف کنگره به ارتفاع ۹۲ سانتی متر قرار گرفته است. بنابراین ارتفاع بنا از سطح زمین تا بالاترین نقطه ۷/۱۱ متر است .
همچنین عرض دهانه طاق ۱۰/۴ متر و عمق آن ۱۰/۳ متر میباشد . دیوارهای داخلی این بنا به وسیله نقوش هندسی حجاری شده است .
در مورد زمان ساخت این بنا اختلاف نظر هایی وجود دارد برخی آن را به دوره اشکانی و برخی دیگر آن را به دوره ساسانی نسبت میدهند . اما آنطور که از مدارک باستانشناسی به دست آمده ظاهرا این بنا در اواخر دوره ساسانی و احتمالا زمان حکومت خسرو دوم (۶۲۸-۵۹۰م) ساخته شده است .
اگر چه تاکنون کارکرد واقعی این بنا مشخص نشده ، اما برای آن کارکردهای متفاوتی از جمله " یادگار احداث راه کاروانرو " ، " توقف گاه موکب شاهی " ، " اریکه سلطنتی " ، " پاسگاه مرزی " و " بنای یادبودی از پیروزی " ذکر کرده اند .
جهت دسترسی به این بنا: حدود ۲۰۰ متر بعد از ایست بازرسی معروف پاطاق وارد جاده فرعی در سمت چپ جاده اصلی شده و پس از طی مسافتی حدود ۵۰۰ متر میتوان به محل مورد نظر رسید .
در صورتی که ماشین نداشتید ، کمی بعد از ایست بازرسی ، نزدیک جاده ریجاب پیاده شوید و با احتیاط از سمت چپ جاده پایین بروید .
منبع :http://www.kermanshah.irib.ir/index.php?option=com_content&view=section&layout=blog&id=82&Itemid=283&keyword
http://khabarfarsi.com/ext/7562045
http://iranatlas.info/sassanid/taghgara.htm