شاید به جرات بتوان گفت
شازند تنها شهرستانی است در استان
مرکزی که در دل و پای کوه هایش بیشترین چشمه‌ها و سراب‌ها وجود دارد. برخی از این سراب‌ها و چشمه‌ها دائمی و برخی فصلی هستند.
یکی از این چشمه سارهای معروف چشمه و
سراب پر آب و منحصر به فرد عمارت است که در روستای عمارت در جنوب شرقی دشت
شازند و در دامنه کوه برآفتاب و کوه رازان واقع شده است.
در شمال روستا نیز رشته قناتی وجود دارد که در سال‌های اخیر به دلیل کم بارانی خشک شده است.
نتایج بررسی‌ها و مشاهدات محلی و مصاحبه با اعضای شورای اسلامی روستا و رییس شورای بخش
مرکزی و کارشناسان میراث فرهنگی نشان می‌دهد که این روستا نقطه خوش آب و هوایی در مسیر جاده
اصفهان به
کرمانشاه و کربلا به صورت یک منزلگاه بوده و کاروان‌ها در کنار آن توقف می‌نموده و استراحت می‌کرده اند.
در قدیم چند کاروانسرا داشته که آثاری از آن‌ها باقی نمانده است.از آثار و نشانه‌های تمدن در نزدیکی عمارت (که به قدمت 6-5 هزار ساله منطقه دلالت می‌کند)وجود معدن لکان یا کرک است.
قبل از استخراج در دوره‌های جدید زاغه هایی خیلی قدیمی و حفره هایی
...مشاهده کامل متن وجود دارد که نشان می‌دهد تا حدود 1000 سال پیش، از آن معادن استفاده می‌کرده اند.مصرف سرب، پیش از اسلام در ایران بسیار کاربرد داشته است.آثار خرابه‌های باقیمانده از حمام و مدرسه قدیمی در روستا نشان می‌دهد که روستای عمارت دارای قدمت نزدیک به 300 سال می‌باشد.خاستگاه اولیه این روستا در اطراف چشمه و استخر آب نزدیک مسجد (در دامنه غربی تپه ) بوده و به تدریج روستا در سال‌های بعد به شمال و جنوب تپه گسترش یافته است.
در شمال شرق روستا تپه نسبتا بلندی قرار دارد که از سوی میراث فرهنگی به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شده است.مساحت این تپه 5.6 هکتار است.
چشمه عمارت شامل چندین چشمه است که در روستای عمارت در 26 کیلومتری جنوب شازند و در مسیر شازند- خمین در استان مرکزی قرار دارد. تعداد این چشمه‌ها زیاد است به طوری که در داخل مسجد، محوطه مسجد و منازل مسکونی، آب از زمین خارج می‌شود.
آب این چشمه‌ها در دریاچه‌ای به وسعت 2000 مترمربع انباشته شده و محلی برای شنا و بازی کودکان منطقه می‌باشد. آب پس از سرازیر شدن از این دریاچه به صورت کانال، آب کشاورزی چندین روستای دیگر را تأمین می‌نماید.
منطقه عمارت جنوبی‌ترین حوزه آبخیز رودخانه شراء است.
چشمه عمارت با نام تالاب عمارت یا سراب عمارت نیز خوانده می‌شود.
سراب عمارت یکی از جاذبه‌های طبیعی شهرستان شازند اراک چشم هر بیننده ای را مجذوب خود می‌کند.
این سراب از 2 چشمه مسجد و چشمه قلقله تشکیل شده است.
چشمه مسجد که آب آن از وسط مسجد روستا فوران می‌کند و به استخر مقابل مسجد می‌ریزد،انسان را مجذوب خود می‌کند و هر بیننده ای را متحیر کرده و به تفکر وا می‌دارد.این چشمه منبع اصلی تامین آب 32 هکتار از اراضی روستای عمارت است.
آب چشمه قلقله که از زیر سنگ‌های تپه باستانی این روستا بیرون می‌آید نیز منبع اصلی تامین آب بخشی از روستای عمارت و5 روستای هفته ،حصار محمدیه ، بازنه ، قلعه پسیجان و قلعه دیزیجا ن است.
در روستای عمارت دو استخر آب در دامنه تپه باستانی قرار دارد.این استخرها از جمع شدن آب چشمه‌ها تشکیل شده و در سمت جنوب در محلی به نام 7 لیله به کانال‌ها و نهرهای مختلف تقسیم و به مزارع و باغات روستاهای پایین دست می‌ریزد.روی هم رفته مساحت تاسیسات آبی موجود و حرایم آن‌ها نزدیک به 3 هکتار می‌باشد.
این سراب یکی از تفرج گاه‌های مردم شهرستان‌های اراک و شازند است و در طول تابستان پذیرای مسافران زیادی از این دو شهرستان می‌باشد.
آب این چشمه‌ها یکی از سر چشمه‌های رودخانه شراء که خود شاخه اصلی رودخانه قره چای به حساب می‌آید از آب این چشمه زمین‌های کشاورزی روستاهای عمارت ،بازنه ،هفته ، قلعه پسیجان حصار و قلعه دیزیجان مشروب می‌شوند.
حداکثر آبدهی این چشمه در فروردین ماه و حداقل آن در شهریور ماه می‌باشد . در اطراف این چشمه کوه هایی از جنس آهک اربیتولن دار برف گیری وجود دارد که چشمه عمارت در پای این کوه‌ها به صورت دریاچه ای هویدا گشته است و به طرف شمال جریان دارد .
این چشمه از نوع کارستیکی بوده و به خاطر تاثیرات تکتونیکی تعدادی گسله با امتداد‌های شمال غرب –جنوب شرق در آهک‌ها حادث شده است که سبب کاتالیزه نمودن آب از مسافت‌های دور شده است همچنین اختلاف ارتفاع آهک‌های مزبور نسبت به دشت آبرفتی و امتداد لایه بندی تاثیر مهمی در زهکشی منابع آب زیر زمینی توسط چشمه فوق دارد سنگ مخزن آهک‌های اربیتولین دار با سن کرتاسه می‌باشد از نظر کیفیت آب چشمه عمارت جزء آب‌های مناسب بوده به طوری که قابلیت هدایت الکتریکی آن به طور متوسط 382 میکورمهوس بر سانتی متر باقیمانده خشک حدود ۲۴۵ میلی گرم در لیتر و میزان کلر ان۶ میلیگرم در لیتر می‌باشد .
درجه حرارت آب چشمه در دوره آماری ۷۰-۶۹ حداکگثر ۱۶ درجه سانتیگراد و حداقل حرارت ۱۰ درجه سانتیگراد در زمستان است این چشمه در کنار روستای عمارت واقع شده و اطراف آن را خانه‌های مسکونی فرا گرفته است مسجد باب الحوائج عمارت بر روی یکی از چشمه‌های این دریاچه احداث شده است و وجود چشمه در صحن مسجد زیبایی و جاوه خاصی به سرچشمه عمارت داده است که این ویژگی چشمه عمارت کم نظیر است
راه دسترسی به این چشمه ازاراک به دوراهی شازند و روستای قدمگاه و بعد سرچشمه عمارت می‌باشد .
منبع :http://www.mehrnews.com/
http://www.ettelaat.com/
http://markazicity.ir/
