تپه‌های گل افشان یکی از جاذبه‌های منحصر به فرد در دنیاست.
گل افشان پیرگل با وسعت تقریبی 7 هکتار در منطقه ای با خاک‌های زرد رنگ و عاری از هر گونه پوشش گیاهی قرار گرفته است.
گل افشان پیر گل در 76 کیلومتری
خاش با ارتفاع یک هزار و 653 متر بین حصار کوه‌های تفتان نمونه ای بی بدیل از آفرینش را در این منطقه به نمایش می‌گذارد.
گل افشان‌ها پدیده جالب و مهیجی هستند که با جزر و مد دریا از دل زمین گل به بیرون پرتاب می‌کنند.
گستره ای وسیعی پوشیده در لفافه گل‌های رس و مارن، بدون هیچ گیاه و سبزی در اطراف، منحصر و تک افتاده در نزدیکی ساحل دریای آزاد، منظره ای زیبا از عارضه جغرافیایی به نمایش گذاشته است.
خاک حاشیه ای گل افشان ترک برداشته و خشک و نیمه خشک، تکه تکه شده، با رنگی شبیه خاک کائولین (خاک زرد) جلایی زیبا به فضای بین کوه‌های سپیدپوش تفتان داده است.
گل افشان پیرگل از پدیده‌های ناشناخته ژئومورفولوژی استان
سیستان و بلوچستان و از جاذبه‌های طبیعی بسیار زیبای این استان محسوب می‌شود.
ارتفاع این گل افشان از سطح زمین 127 متر و حداکثر ارتفاع آن از سطح دریا 1667 متر میباشد.
گل افشان پیرگل ...مشاهده کامل متن در حال حاضر هفت دهانه فعال و 3 یا 4 مخروط غیر فعال دارد و بر روی یک تپه مارنی با وسعتی در حدود 50 هکتار، واقع شده است.
آب خروجی از این گل افشان کاملا شور و گل آن تقریبا رقیق و رنگ آن خاکستری تیره است. مقدار گاز خروجی آن نسبتا کم و از نوع گاز دی اکسید کربن (CO2) میباشد.
تعداد سوراخ‌های استخراج گل در پیرگل به ۱۵ عدد می‌رسد که بلندترین آن بیش از بقیه از خود گل تراوش می‌کند. گل‌های ساحلی که با بالا و پایین رفتن آفتاب از دهانه‌های پیرگل بیرون می‌زند.
این جاذبه منحصربفرد در کوه‌های سیاه بندان در شرق بزمان و در جنوب غربی خاش واقع شده است.
گل فشان‌ها پدیده ای طبیعی وهمانند آتشفشان هستند که به صورت تپه ای مخروطی بوده و به جای گدازه، از دهانه آن گاز همراه با گل خارج می‌شود.
این عارضه عمدتا در دشتها و جلگه‌های مشرف بر دریا دیده می‌شود و اغلب آنها در فاصله کمی از دریا (حداکثر ۱۵ تا ۲۰ کیلومتر) استقرار یافته اند.
این پدیده‌ها به صورت تپه‌های مخروطی قرینه وگاه بی قرینه هستند که حداکثر ارتفاع آنها به ۳۰ تا ۵۰ متر می‌رسد. مخروطهای مذکور گاه به صورت انفرادی و در برخی مناطق با یک یا چند مخروط کوچکتر و فرعی همراه هستند.
درحال حاضر برخی از گل فشانهای ایران خاموش و یا غیرفعال هستند و برخی دیگر فعال بوده و دارای فعالیت متناوبی هستند. در فصول بارندگی، فعالیت آنها بیشتر می‌شود، اما گل آنها رقیق‌تر وسیال‌تر بوده و به صورت سرریز جاری می‌شود.
در فصول خشک‌تر فعالیت آنها کمتر است و در عوض گل غلیظ‌تر و به حالت انفجاری‌تر بیرون می‌ریزد.
مسیر دسترسی
برای دسترسی به گل فشان پیرگل که در 80 کیلومتری جنوب خاش قرار دارد باید فاصله 30 کیلومتر جاده خاکی نامناسب و بی کیفیت را طی کرد.
منبع :
http://zahedan.irib.ir/
http://kahir73.blogfa.com/
http://fa.journals.sid.ir/ViewPaper.aspx?ID=34140
