زیارتگاه مرتضی علی در دو کیلومتری شرق میدان معلم در شهرستان خاش، 500 متری جاده آسفالته قدیمی خاش به سراوان در جوار تپه ای به همین نام واقع شده است.
زیارتگاه به مرتضی علی با توجه به نوع معماری بنا به دوره تیموری- صفوی نسبت داده میشود.
بنا دارای پلان مربع شکل و گنبدی که بر روی گوشوارهها و طاق نماهای زیبایی ایجاد شده است.
داخل بنا با اندود گچ پوشیده شده و دارای ۱۰ طاق نما و محراب است و مکانی نیز در کنار مقبره برای استفاده زائرین در نظر گرفته شده است.
این بنای سنگی-آجری که در حومه شرقی شهر واقع شده با نامهای همچون کوره،آتشکده و زیارت در میان مردم معروف شده است
این بنا با مصالح آجر و سنگ لاشه اجرا شده است ، در زیر گنبد، روی کف قبری بوده که در اثر حفاری غیر مجاز از بین رفته است.
در هر ضلع نمای فضای داخلی طاق نماهایی با طاق جناقی دیده میشود در ضلع جنوب غربی فضای داخلی محراب کوچک اجرا شده که این مقبره را تبدیل به نیایشگاه نموده است.
فضاهای معماری دیگری در بیرون مقبره و نزدیک به آن برای اقامت و پذیرایی از زوار ساخته شده است
این اثر ارزشمند در تاریخ81/7/7 با شماره 6103 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است
منبع:
http://tnews.ir/news/4FE623470751.html
http://www.moradzehi.ir/
http://khabarfarsi.com/