بنای تاریخی و زیبای امام زاده اسماعیل که او را از نوادگان امام علی (ع) میدانند در ناحیه شناط در شمال شهر
ابهر قرار دارد . بنا تماماً آجری بوده و گنبد زیبایی بر فراز آن به چشم میخورد که از نوع دو جداره است.
بنا دارای تزیینات داخلی و خارجی با ارزشی است و از بیرون هشت ضلعی و از داخل ، مربع است .
سطوح خارجی گنبد دارای تزیینات پرکاری بوده که از پایین به بالا با کاشی هایی به رنگ سفید، مشکی، زرد و سبز تزیین شده است. گنبد به سبک دو پوش با قوس پنج و هفت با ساقهی بلند قرار دارد ، در این پوشش ، علاوه بر کتیبهی خط کوفی نام (( علی )) ، طرحهای هندسی نیز کار شده است .
تزیینات داخلی این بنا شامل، گچ کاری و آیینه کاریهای زیبایی متشکل از گل و بوتههای اسلیمی و تصاویر رنگارنگ پرندگان، جلوه خاصی به درون این بقعه بخشیده است.
پلان این بقعه هشت ضلعی بوده و از درون به مربع تبدیل میشود، ضلعهای هشتگانه آن یک در میان به طور قرینه از چهار
ایوان ورودی به شبستان و به سبک قوسهای جناغی ساخته شده است.
ظاهراً این بنا در قرن نهم هجری قمری ساخته شده است و تزیینات آن به
دوره صفویه تعلق دارد. برخی تذکره نویسان از دفن امام زاده اسماعیل در این بقعه سخن گفته اند و آن را مربوط به قرن ششم هجری قمری میدانند
...مشاهده کامل متن ولی سبک معماری بنا، نشان دهنده ساخت آن در قرن نهم است.
براساس اسناد و متون تاریخی ازجمله کتاب شرح الانساب نسبت امامزاده اسماعیل بایستی با 9 واسطه به نخستین پیشوای شیعیان جهان باز گردد و به روایت دیگر بر اساس نوشتهی تذکره نویسان ، نسب این امامزاده به امام حسن ( ع ) میرسد.
در چهار ضلع اصلی بنا ، چهار ایوان قوس جناغی با ورودی هایی به داخل شبستان تعبیه گردیده است . این ایوانها با مقرنسها ، کار بندیهای گچی و گره سازی تزیین شده و در قسمت بالای ورودیها در هر ضلع ، پنجرهی چوبی پر کار و زیبایی کار گذاشته شده است .
اضلاع چهارگانهی دیگر بنا از بیرون با طاقنماهایی نماسازی شده که در وسط هر کدام ، کلمهی (( الله )) و (( محمد )) را نگاشته اند .
داخل بنا با گچکاری و آیینه کاری زیبایی مشتمل بر گل و بوته و طرحهای اسلیمی و جانوری و رنگ و گره سازی تزیین شده است . در گرداگرد بقعه ، سورهی جمعه به خط ثلث جلی نوشته شده است .
منبع:
http://vista.ir
http://www.negahmedia.ir
http://www.farsnews.com/