چشمه گیلاس ( گلسب )

چشمه گیلاس از مناطق ییلاقی شهرستان چناران و روستایی از توابع بخش گلبهار است که با هوای خنک و پاکیزه خود تابستان‌ها همچون مامنی برای گردشگران و طبیعت دوستان است.
نام قدیمی این مکان "گلسب" بوده و در فاصله تقریبا 25 کیلومتری چناران و 50 کیلومتری شمال غربی مشهد و 21 کیلومتری غرب آرامگاه فردوسی قرار گرفته است.
چشمه گیلاس در اطراف خود حوضچه یا دریاچهای کوچک تشکیل داده که بدن آن دردوره‌های مختلف با ایجاد دیوار و حصار تقویت شده است . چشمه گیلاس از نوع چشمه کارستی ( آهکی ) بوده و از این رو آب آن دارای درجه سختی بیشتری نسبت به دیگر چشمه‌های موجود در حوزه اطراف مشهد است و می‌توان از نظر بکتریولوژیکی نیز آلوده باشد .
در عهد تیموری به همت امیر علی شیرنوایی، آب این چشمه به سوی شهر مشهد هدایت شده و از صحن عتیق می‌گذرد. این چشمه درشمال غرب مشهد و بخش کوهپایه‌های جنوبی هزار مسجد واقع در دشت توس با وقایع و حوادث تاریخی این منطقه همراه است.
امیر علیشیر نوای وزیر تیموری اقدام به جاری نمودن آب این چشمه تا قالب شهر مشهد ...مشاهده کامل متن نمود که این اقدام ارزشمند درسال‌های ۱۰۱۶ تا ۱۰۲۳ قمری توسط شاه عباس صفوی تکمیل شد؛ به صورتی که این آب از میان خیابان مشهور شهر جاری گردید و از میان صحن متبرّک ثامن الحجج عبور میکرد.
به علت واقع شدن در شرایط خاص جغرافیایی همیشه دارای آب است، این چشمه در محل اختلاف سطح دو جلگه توس و مشهد و وضع خاص ارتفاعات نزدیک آن (وه عمارت) از مخزن آب فراوانی در شمال چشمه بهره مند می‌شود.
عمق چشمه 4 تا 5 متر و ارتفاع آن از سطح دریا 1010 متر است. دبی آن ۲۳۰ لیتر در ثانیه و یکی از چشمه‌های معروف ایران است.
منابع:
https://chn.ir
https://fa.wikipedia.org/wiki
http://geomashhad.persiangig.com/document/Web/Musem_Mashhad/Lake%20Mashhad.htm
http://khorasan.isna.ir/default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=23750