قلعه میل اُمام در استان
گیلان قرار دارد که در میان مردم منطقه به برج امام و همچنین آتشکده دوران ساسانی معروف میباشد.
این برج در فاصله یک کیلومتری شمال شرق روستای قدیمی و زیبای اُمام از توابع دهستان سمام بخش رانکوه شهرستان
املش واقع شده است و دسترسی به آن از روستای سمام امکانپذیر میباشد.
دهکده تاریخی امام با انبوهی از زیباییهای طبیعی و فرهنگی در میان باغات گردو و فندق محصور شده است، بخشی از زیباییهای امام در نظمی است که مردم هوشمند محلی گذشته در طبیعت آن ایجاد کرده اند.
در مشرق آبادی امام در فاصله ای که به خط مستقیم در حدود یک کیلومتر میباشد بر بلندای قله ای سنگی و خاکی، میله ای از سنگ نتراشیده و گچ بنا شده است.
شکل این میل، استوانه ای میباشد که کمی روی مخروط قرار دارد و روی سراسر بدنه خارجی را با گچ غربالی و درشت، سفید کرده بودند تا از دور نمایان شود. این برج را باید جزء برجهای راهنما دانست.
در فرهنگ جغرافیای
ایران آمده است که در اطراف این میل بقایای ابنیه قدیمی از قبیل آجر و سفال مشاهده شده، از این رو این برج، آتشکده و یا برج خبری بوده است.
البته برخی از ریش
سپیدان و قدیمیان محل هم معتقدند این محل در گذشته آتشکده بوده است. از این نوع
...مشاهده کامل متن برج در اکثر نقاط کشور یافت میشود.
بر بالای تپه طبیعی، بقایایی از میل امام به ارتفاع ششصد و هفتاد سانتیمتر دیده میشود. قطر پایههای آن بین صد و بیست تا صد و چهل سانتیمتر مربع متغیر است، قطر محیط بنا در قسمت فوقانی کمتر بوده و در سمت غربی با توجه به شیب کوه ارتفاع بیشتری دارد.
قطر داخلی برج صد و شصت سانتیمتر و ضخامت دیواره برج در قسمت فوقانی صد و چهارده سانتیمتر میباشد.
در ورودی برج، سوراخ هایی تعبیه شده که شاید برای نصب تیرهای چوبی سقف بوده و در ارتفاع 350 سانتیمتری در جهات شمالی - جنوبی، دیوار برج باریکتر شده و برآمدگی سکو مانندی دارد که احتمالا برای استقرار دیده بان بوده است.
به نظر برخی کارشناسان ارتفاع برج در گذشته بیشتر از ششصد و هفتاد سانتیمتر بوده و بخشی از آن تخریب شده و بقایای آن در سطح تپه پراکنده است.
در داخل این میل در ارتفاع صد و نود سانتیمتری تیرهای موازی کف بنا نصب کرده بودند که بر اثر حفاریهای غیر مجاز از بین رفته ولی جای برخی از آنها کاملا مشخص است.
دیوارهای خارجی بنا را با گچ سفید، اندود کرده بودند تا بتوانند برای یافتن مسیر از میل به عنوان راهنما استفاده کنند، مصالح عمده این بنا سنگ لاشه، آجر، ساروج و گچ میباشد.
با توجه به موقعیت این برج و اشراف آن بر ارتفاعات منطقه و روستاهای همجوار میتوان گفت: این میل برای دیدبانی و راهنمایی مسافران استفاده میشده و شاید اطلاق نام میل امام بر آن، همین دلیل بوده است.
همچنین این احتمال وجود دارد که در دورههای مختلف از این میل برای ارسال پیام با دود، آتش و غیره استفاده میکردند.
منابع :
http://www.shomalefarda.com/
http://www.rahgozar-amlash.blogfa.com/
http://sobherankooh.ir/
http://www.negahmedia.ir/
http://www.yjc.ir/