یکی از گودترین چاههای طبیعی
ایران بین شهرستانهای
رفسنجان و
زرند و در نزدیکی روستای داوران است و ۱۵ کیلومتری غرب داوران شکل گرفته است.
این حفرههای بزرگ که مردم از آن به عنوان چاه دریا یاد میکنند در واقع دریاچه ای بزرگ از مخازن آب زیرزمینی است که به اصطلاح مردم محلی دریاچه زیرزمینی گفته میشود.
در گذشته سطح آب این دریاچه آنقدر زیاد بود که به سادگی سطح آب قابل رویت بود اما پس از خشکسالیهای متوالی در معرض خشکیدگی کامل قرار گرفته است.این حفره در منطقه پوشیده از کانیهای فرسایشی است و سطح زمین نیز بر روی حفره برجستگی هایی همسان قراردارد که تا حدودی شبیه کلوتهای شهدادهستند که ارتباط آنها با وجود دریاچه کشف نشده است ، این سازهها گنبدهایی رسی و ماسه ای در سطح زمین هستند.
این پدیده احتمالا به دلیل فرونشست زمین شکل گرفته است اما هرچه باشد قبل از پایین رفتن سطح آب در این منبع آب زیرزمینی معیار مناسبی هم برای تخمین میزان ذخیره آب در دشت مورد نظر برای کشاورزان بوده است.
منظر این دهنه بزرگ حفره مانند از دو فضای قیف شکل تشکیل شده است و دهانه قطر دهنه بزرگ بیش از ۶۰ متر و دیگری ۳۰ متر است و به صورت مخروطی به سمت حفره سیاه منتهی میشوند.
از این مکان به عنوان یکی از شگفتیهای آثار طبیعی
...مشاهده کامل متن ایران یاد میشود که در کنار شگفتی مثال زدنی موجب رعب و وحشت هر بیننده ای میشود با این وجود ماجراجویان و غارنوردان بسیاری بوده اند که سعی در ورود به این حفره و دیدن این حفره زیر زمینی کرده اند که گاه موجب مرگ ماجراجویان نیز شده است.
وجود گازهای دی اکسید کربن و سولفور هیدروژن حاصل از فعالیت گسل درونی از یک طرف و نفوذ آبهای فرورو حاصل از بارندگی از طرف دیگر و آمیختگی آنها با یکدیگر و سپس خروج آبهای اسیدی درونی بر اثر فشار بخار و گازهای منطقه گسلی از طریق درزها و خرده گسلهای بالایی سبب آهکخوری مسیر و زایش این فضای عظیم شده است.
دهانه چاه در گذشته به شکل امروزی نبوده است و احتمالاً قطری حدود 4 متر داشته است به طوری که اهالی منطقه میتوانستند جلوی دهانه آن بایستند و آب درون آن را نظاره کنند و حتی عمق آب را اندازه بگیرند.
آنچه به این چاه علاوه بر ارزشی که به عنوان یک پدیده دارد ویژگی خاص میبخشد، اندازهسنجی نوسان سطح ایستابی سفرههای آب منطقه از طریق نوسان سطح ایستابی چاه دریاست که با پایین رفتن سطح ایستابی چاه میتوان به افت سطح سفرههای آب منطقه پی برد.
این حفره افسانه هایی را نیز در جوامع محلی منطقه و کشاورزان موجب شده است که وجود جانوری عجیب و عظیم الجثه در این حفره حکایت داشته است که البته بیشتر به افسانه ای غیر واقعی شباهت دارد.
همچنین افسانه ای دیگر این چنین حکایت دارد که زمانی ساربانی در حین هی کردن شتران خود در همین حوالی چاه در اطراف روستای گردشگری «اودرج» چوبدستی خود را به سوی شتری پرتاب میکند از قضا چوبدستی به داخل چاه میافتد و شتران نیز به داخل حفره سقوط میکنند.
اما مدتی بعد ساربان در شهر اصفهان مشغول سیاحت و تفرج بوده که چوبدستی خود را در رود خروشان زاینده رود میبیند که بر روی آب شناور است از آنجا میفهمند این چاه یک باریکه ارتباطی است بین همه قناتها و رودهای ایران ، این افسانه هر چند خیالی است اما نشان از اهمیت و نفوذ این حفره در ذهن مردم دارد.
منبع:
http://www.mehrnews.com/
http://www.kermanclimbing.ir/
http://forum.saramad.ir/