بستکیه

بَستَکیه نام محله‌ای بسیار قدیمی و تاریخی در دبی است. بنای این محله توسط بستکی‌های مهاجر از شهرستان بستک استان هرمزگان از سال ۱۸۹۰ م به بعد صورت گرفته است.
«محلهٔ قدیمی بستکیه» در مجاور موزه دبی در منطقهٔ بر دبی و در خیابان فهیدی قرار دارد. خانه‌هایی با معماری قدیمی، کوچه‌های باریک و بادگیرهای مرتفع، نشان از نوع زندگی مردم در دبی قدیم دارند.
این بادگیرها فقط جنبه تزئینی نداشته‌اند و از آنها برای خنک کردن منازل (قبل از بهره گیری از انرژی الکتریکی) استفاده می‌شده است.
وسعت این محله در حدود ۳۸۰۰۰ هزار متر مربع می‌باشد و دارای تعداد ۵۲ خانه مسکونی قدیمی می‌باشد. خانه‌ها باسبک خاصی ساخته شده‌است.
محلهٔ بستکیه درکنار «خور (دبی)» و در جنوب غربی خور در بر دبی» قرار دارد. اما منطقهٔ «بر دیره» در مقابل محلهٔ بستکیه در سمت شمال خور واقع شده‌است.
محلهٔ «بستکیه» در حدود ۳۰۰ متر در امتداد طول خور از مغرب رو به مشرق و ۲۰۰ متر عرض در عمق داخل شهر دبی ادامه یافته است.
قسمت شمالی «محلهٔ بستکیه» در لب خور دبی قرار دارد.
محدودهٔ بستکیه، از شمال: «خور دبی»، از جنوب «فلکه بستکیه»، از مغرب «بازار و قلعه فهیدی»، و از سمت مشرق به «مقبره و خور» محدود می‌گردد.
مصالح ساختمان خانه‌های محلهٔ بستکیه از سنگهای مرجانی که از دریا بیرون می‌آوردند و گچ و آهک بوده است، در قسمت‌هایی از این بناها گاهی از ساروج نیز استفاده شده‌است.همچنین در و پنجره آنها از چوبهای قیمتی «ساج» و «تیک» و دیگر چوبهای گران قیمت که از هند و مومباسا وارد می‌شد ساخته بودند، همچنین تزیینات و دیکورات دیواری از گچ و شیشه‌های رنگارنگ ساخته بودند.
در بالای خانه‌شان برجهایی هوایی ساخته بودند برای تهویه خانه‌ها که آن را «اَلبَراجـِیل» می‌نامند که تلفظ عربی واژهٔ بادگیر فارسی است. در بیرون خانه‌ها به هم چسبیده یا به هم نزدیک هستند و کوچه‌های تنگ و باریک میان خانه‌ها فاصله انداخته است، بطوریکه در بیشتر اوقات روز اطراف خانه‌ها سایه بندان است، کوچه‌های تنگ و باریک در سرعت افزودن باد نقش مهمی دارند در محلهٔ بستکیه.
«محلهٔ بستکیه» یکی از مناطق مهم گردشگری و تاریخی امارت دبی می‌باشد. تمام ساختمان خانه‌های «محلهٔ بستکیه» با گچ سفید کاری شده است.برای در و پنجره‌ها از چوب والوارهایی که از خارج و بعضی هم که در محل خود ساخته‌اند به کار رفته است.
اغلب خانه‌ها دارای سردر مخصوص هستند بأین ترتیب که جلو در دو یا چهار ستون از سنگ و گچ ساخته و روی آن گنبد مخصوصی ساخته بودند و در طرف آن سکویی تعبیه می‌کردند که درجه شکوهمند و أبهت این سردر که در بعضی اوقات دارای مجسمه‌هایی هم هست نشانهٔ ثروت و مکنت صاحب خانه است.
در همه ساختمان‌ها پنجره‌ها از کف اتاق پایه گذاری شده‌اند. سقف اتاقها از «تیر چوب» که در اینجا بنام «چَندَل» معروف است که از هند و مومباسا می‌آوردند ساخته شده.
روی چوب‌ها یک نوعی از حصیر که «مَنگُور» نام داشت و همچنین از شاخه تراشیده نخل خرما که«گُردِنُه» یا سوند نام دارد و به شکل زیبایی تراشیده شده بودند استفاده شده‌است.
در شمارهٔ ۱۸۱ مجلهٔ عربی کویتی در مورد منطقهٔ بستکیه چنین آمده أست:
درحالی که در ناحیهٔ شمالی خور ساختمان‌ها و بناهای جدید ومدرن چشم هارا خیره می‌کند، قسمت جنوبی خور با تعدادی از ساختمان‌ها و بناهای تاریخی واقع در منطقهٔ تجار قدیم در (منطقهٔ بستکیه) همچنان باقی‌مانده أست.
هرچند این ناحیه نیز از تغییرات سریع در أمان نمانده أست.سیاست وتصمیم فعلی حکام دبی بر ابقاء «خانه‌های بستکیه» بر شکل معماری قدیم خود أست.
تا چشم أندازی برگذشته در برابر بازدید کنندگان وساکنان آنجا باشد، در حال حاضر در بعضی از خانه‌ها برای بازدید عموم باز أست و خانه‌های دیگر نیز ترمیم و بازسازی می‌شود.
امگذاری این محله به «محلهٔ بستکیه» از آنجاست که ثروتمندانی از دوران بسیار دور از شهر بستک به اینجا مهاجرت کرده بودند و بنیانگذار این محله شده‌اند.
شهر بستک امروزه یکی شهرهای آباد استان هرمزگان در جنوب ایران است.
از ثروتمندان بستکی‌ها که در محلهٔ «بستکیه» سکونت داشته‌اند از چند تن از مشهورترین آنان در اینجا یاد می‌کنیم[نیازمند منبع]:

حاج محمد عقیل آل عرشی بستکی.
شیخ مصطفی بن عبداللطیف عباسی.
حاج عبدالقادر عبدالله عباسی.
حاج عباس عبد الله عباسی.
حاج محمد فاروق.
حاج محمد حاجی میرزاابوالقاسم
حاج عبدالله بهزاد.
حاج محمد صالح فکری.
حاج محمد عقیل کاظم.
حاج ملا عبدالکریم واحدی.
حاج محمد امین بن حاج محمد عقیل فکری
ر دوران بسیار دور شهر دبی از ۳ منطقه تشکیل یافته بود:

منطقهٔ شندغه.
منطقهٔ بر دبی .
منطقهٔ بر دیره .

خور دبی شهر دبی را به دو بخش «بر دیره» و «بر دبی» تقسیم کرده‌است. محلهٔ «بستکیه» در قسمت شرقی بر دبی واقع است.

قلعه فهیدی
در ۶۰ متری محلهٔ بستکیه سمت مغرب « قلعه فهیدی» واقع شده‌است که امروزه موزه ملی است. این دژ درسال ۱۷۸۷ میلادی ساخته شده‌است.
این دژ تا سال ۱۸۹۶ میلادی مقر حاکم و پس از آن دادگاه و دادستانی بوده‌است.
بعد از آن مدتی انبار مهمات بوده که بعداً هم به زندان تبدیل شده‌است. در سال ۱۹۷۱م بدستور «راشد بن سعید آل مکتوم» حاکم وقت به موزه ملی تبدیل شده است، قلعه فهیدی یکی از قدیمی‌ترین ساختمان‌هایی است که تا به حال در دبی به حالت سالم باقی‌مانده‌است.
دیوان حاکم حالی «مقر حکم» بین محلهٔ بستکیه و قلعه فهیدی واقع شده‌است که ساختمان آن بسیار زیبا و دیدنی است.

منبع:
fa.wikipedia.org