بنای تاریخی که با نام خانه حاج آقا کمال الدین نبوی طباطبایی(خانه فرهنگ سابق دربروجرد) درفهرست آثار ملی با شماره 3766 به ثبت رسیده است و مربوط به حدود 180سال پیش است که در طول این سالها دستخوش تغییرات و مرمت‌های فراوان شده است، بنا همانند بسیاری دیگر از خانه‌های ساخته شده به سبک وسیاق خود در محدوده
بافت تاریخی
بروجرد متعلق به
دوره قاجاریه است که در برخی قسمتها الحاقات ایجاد شده چه به صورت احداث فضاها و یا انجام مرمت هایی در سطوح متفاوت در سالهای بعد تا به امروز صورت پذیرفته است.
درون گرایی و احترام به حریم خانواده از خصوصیات منحصر به فرد معماری اصیل ایرانی است که این بنا نیز یکی ازنمونه‌های بارزاین موضوع می‌باشد. برای دسترسی به فضای داخلی بنا باعبوراز دالانی به حیاط دلگشای آن می‌رسیم.
گرداگرد حیاط به جز نمایی بخش اصلی به فرم طاقنما همراه با تزئینات متنوع آجرکاری و کاشی معقلی شکل گرفته است. بنا شامل سه طبقه ساختمان، حیاط اندرونی و دارای ورودی حیاط است که تمامی طبقات به صورت قرینه می‌باشد که با استفاده از عناصر پنج دری، ارسی و درب و پنجره‌های ساده از یکدیگر متمایز می‌گردند .
طبقه همکف دارای دو شبستان در طرفین است که در کنار هرکدام دو فضای طویل با عرضی کم وجود داشته و در نهایت فضای
...مشاهده کامل متن شاه نشین مانند در مرکز آن شکل گرفته است.
وجود این فضای شاه نشین در دوبخش به صورت اندرونی وبیرونی عینا در دو طبقه فوقانی دیگر و با اندکی تغییرات تکرار شده است
با این تفاوت که پله کانهایی در دو سمت که به راه رو و راه پله‌های داخلی منتهی می‌شود(که در قدیم به صورت چایخانه بوده است) فضاهای مرکزی شاه نشین را از اطاق جانبی متمایز می‌سازد.
اطاقهای جانبی در طبقه اول دارای ارسی هایی مزین به شیشه‌های ریز رنگی است. اما زیباترین بخش این بنا ی تاریخی فضای مرکزی شاه نشین طبقه اول است که قسمتهای اندرونی و بیرونی آن نیز با ارسی هایی سه لنگه از هم جدا شده اند.
و در قسمت جلویی پنج دری با شیشه‌های رنگی که در قسمت بالا طرحی از خورشید است وجود دارد.
تزئینات نقاشی با طرح هایی متنوع بر روی دیواره شومینه، سقف‌های گچی وسقف قاب کاری چوبی اجرا گردیده که در قسمتی از نقاشی که بر روی شومینه یکی از اطاقها اجرا گردیده تاریخ شوال 1304 قمری دیده می‌شود که توسط استاد نعمت ا... نقاش، (نقاش معروف بروجردی) در حدود 3 سال مصور شده است.
تغییر کاربری خانه فرهنگ به موزه شهرداری بروجرد
با مشخص شدن شرکت مطالعات و مرمت گنبد و مینا به عنوان مجری این طرح عملیات طراحی و اجرای آن از اواخر سال 1384 آغاز گردید.
عملیات‌های صورت گرفته به شرح زیر می‌باشد:
-حذف الحاقات و یافتن اجزا و عناصر بنا در زیر لایه‌ها (مانند طاقچه و شومینه)
- برداشتن پله کان ناهمخوان راه پله غربی واجرای دوباره آن براساس طرح اصلی نمونه دربخش شرقی بنا
- انجام مطالعات ساختاری و نوع کاربری فضاهای داخلی و خارجی
- متناسب نمودن فضاهای موجود جهت کاربری موزه ای
- انجام رنگ آمیزی دیواها، سقف ها، درب‌ها و پنجره‌ها - اجرای کف فرش سرامیک متناسب با طرح اصیل بنای تاریخی
- طراحی سیرکولاسیون (شامل طراحی مسیر بازدید کننده)
- طراحی و اجرای محل و شیوه نمایش آثار
- طراحی و اجرای نورپردازی و تغییر سیستم برق رسانی
- نصب پرده‌های متناسب با محیط و کنترل کننده نور طبیعی
- طراحی و اجرای سیستم امنیتی موزه شامل: نصب و راه اندازی سنسورهای حرکتی در مبادی فضاهای داخلی ، سنسورهای هشدار دهنده اطفاء حریق
صنایع دستی موجود در موزه
این صنایع شامل سماورها، تنگ‌ها ، سینی ها، قوری‌ها ، قابهای استکان و لیوان ، آفتابه لگن ، منقلدان ، شیرینی خوری، میوه خوری، گلدان، چراغهای گردسوز و زنبوری و ... که جنس آنها از مس و برنج و ورشو می‌باشد که تعداد زیادی از آنها به دست هنرمندان نام آور و توانای بروجرد قلمکاری شده است موجود می‌باشد.
همچنین تعدادی لباس محلی ، یک چادر عروس که مربوط به دوره قاجاریه است ، چندین صندلی دست ساز ساخت بروجرد (همانطور که در بالا اشاره شد، در قدیم شهر بروجرد یکی از مراکز ساخت تخت و صندلی بوده است)، چندین عکس که مربوط به بیش از 80 سال پیش است و عکس هایی از شهر بروجرد و نحوه پوشش آنها در سال 1332 قمری ، اسناد خطی مالکیت وعقد نامه ازدواج، کفگیرهای چلنگری ، 3 درب چوبی زیبای قدیمی ، شمشیر ، ساطور ، نقشه ای از شهر بروجرد در دوره قاجاریه که توسط روسها تهیه شده است، چندین کتاب خطی وچاپی که شامل مفاتیح، رساله، 60 پاره قرآن، کتاب شعر حماسی حمله حیدری، ترجمه قرآن، چراغهای قدیمی صندوقچه‌ها (یخدان) سکه و زیور آلات شامل )گردنبندهای نقره و سنگی، دستبند، پابند، انگشتر، گل کیف، پیشانی بند و...) قفل‌های فولادی دست ساز قدیمی، سفال‌های و خمره‌ها که جهت ترشی، آرد و حبوبات استفاده می‌شده است و ... وجود دارد.
مفاخر، هنرمندان و شاعران و مجتهدین بسیاری مانند آیت ا.. بروجردی، حاج مولی اسد ا.. مجتهد بروجردی، حاج میرزا محمود بروجردی، حاج میرزا محمود طباطبایی صاحب کتاب مواهب السنیه،دکتر عبدالحسین زرین کوب ، دکتر سید جعفر شهیدی، صامت بروجردی، مهرداد اوستا، عبدالمحمد آیتی و فرزانگان دیگری که از قدیم تا به امروز در بروجرد بوده اند امید است با همکاری مسئولین بتوان آثاری از این نام آوران جمع آوری و در موزه به نمایش گذاشت .
شایان به ذکر است که موزه شهرداری در عین حال تنها موزه موجود در بروجرد می‌باشد و بازدید از موزه رایگان می‌باشد . تعداد اشیاء موجود در موزه حدود900 قلم می‌باشد که کلیه اشیاء دارای شناسنامه می‌باشند
منبع :http://www.borujerd.ir/
shahrdari/12-akhbar-gardeshi/
http://www.borujerdtimes.ir/brvjrd.aspx
