در شمال غربی استان
آذربایجان غربی، شهرستان
چالدران قرار گرفته‌است که با وسعت1975 کیلومترمربع حدود 23/5 درصد از مساحت استان را تشکیل می‌دهد. در 224 کیلومتری شمال غربی مرکز استان
آذربایجان غربی (
ارومیه) واقع شده و حدود144 کیلومتر با
ترکیه مرز مشترک دارد و فا صله شهر سیه چشمه (مرکز شهرستان)
...مشاهده کامل متن با مرز ترکیه حدود 24 کیلومتر میباشد.
این شهرستان از جانب شمال با شهرستان ماکو وکشور ترکیه و از غرب نیز با کشور ترکیه هم مرز است و از جنوب به شهرستان خوی و از شرق به شهرستانهای خوی و ماکو محدود میشود.
این شهرستان دارای 2 بخش به نامهای دشتک و مرکزی است و 5 دهستان دارد. بخش مرکزی با دهستان‌های ببه جیک ، چالدران جنوبی و چالدران شمالی به سه دهستان تقسیم میشود و بخش دشتک نیز دارای دو دهستان به اسامی آواجیق جنوبی و آواجیق شمالی است.
همچنین شهرستان چالدران دارای 186 روستا میباشد .زبان رایج در این شهرستان ترکی آذربایجانی میباشد.
مرکز این شهرستان، شهر سیه‌چشمه است. آواجیق دیگر شهر آن است. این شهرستان در گذشته بخشی از شهرستان ماکو بود.
شهرستان چالدران به علت جریان جنگهای شاه اسماعیل اول با سلطان سلیم امپراتورعثمانی که در ۳۱ مرداد ۸۹۳ خورشیدی رخ داد، اهمیت تاریخی دارد که از آثار این جنگ در شهرستان، گورستان کشته‌شدگان جنگ و چندین مجسمه در محل جنگ و داخل شهر بر جا مانده است.
نام سابق چالدران قره عینی بوده و سپس به علت عبور رودخانه‌ای از وسط شهر به نام قره‌سو قره‌بلاغ (سیه‌چشمه) را بخود گرفته است ولی بعد از انقلاب‌اسلامی به لحاظ جریان و اهمیت جنگهای شاه اسماعیل با امپراتور عثمانی به «چالدران» تغییر نام یافت.
سابقه تاریخی شهرستان چالدران به حدود پنج قرن می‌رسد. مقبره سید صدرالدین در چالدران در روستای سعدل واقع شده که وزیر اعظم شاه اسماعیل صفوی بوده و در جنگ چالدران به شهادت رسیده است.
شاه اسماعیل تا زمان جنگ چالدران مخالف استعمال اسلحه آتشین بود و آن را اسلحه کشتار جمعی و به کار بردنش را خلاف آئین جوانمردی می‌پنداشت. پس از این جنگ بود که تصمیم به تشکیل ارتش یکپارچه با سلاحهای آتشین (توپ و تفنگ) گرفت که اجل مهلت انجام این کار را به او نداد.
این شهرستان درابتدا، قره عینی به فارسی (سیه چشمه) نام داشته است . اگر چه امروزه هیچ مسیحی یی در شهرستان زندگی نمی‌کند ولی در گذشته ارامنه در منطقه زندگی می‌کردند و کلیساهای متعددی وجود داشت که قره کلیسا و .. نمونه ای از آن است.
این شهرستان در محدوده ارتفاعی 1500تا 3500 مترازسطح دریا قرارگرفته ومرتفع‌ترین شهرستان استان آذربایجان غربی میباشد و شیب متوسط وزنی آن 8 درصد محاسبه شده است.
حدود 71/ 70 درصد از اراضی این شهرستان کوهستانی، 3/090 درصد تپه‌ای و 26/2درصد اراضی دشتی و سیلابی و ... تشکیل می‌دهند.
چالدران به دلیل داشتن هوای سرد در فصل زمستان و خنک در فصل گرما، یکی از مناطق گردشگری استان میباشد. این شهر یکی از مرتفع‌ترین شهرهای کشور آن است. تالاب «ناور» در مرزی‌ترین منطقه قرار گرفته‌است.
مرداب‌ها و تالاب‌های متنوع، از جلوه‌های طبیعی این شهرستان است. از مناظر طبیعی و بناهای تاریخی دیگر این شهر به کلیسای طاطاووس یا قره کلیسا که آرامگاه یکی از حواریون است، روستای دلیک داش، روستای قاشقا بلاغ، گیخ بلاغ و آبگرم می‌توان اشاره نمود.
همچنین سد بارون که به نام سد ماکو شناخته میشود در ۲۰ کیلومتری مرکز شهرستان واقع شده‌است.
جمعیت این شهرستان طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ برابر با ۴۴۵۷۲ نفر بوده است که از این تعداد ۲۲۳۴۵ نفر آنان مرد و ۲۲۲۲۷ نفر آنان زن بوده اند.
کوههای شهرستان چالدران در واقع ادامه سلسله جبال زاگرس از حد شهرستان ماکو تا حد شهرستان خوی هستند که از جانب شمال به جنوب امتداد دارند و نوار مرزی ایران و ترکیه را تشکیل می‌دهند و از مرتفع‌ترین نقاط این شهرستان هستند.
چالدران از چهار جهت به وسیله کوههای مرتفع و تپه‌های متعدد محاط شده است. کوههای مهم منطقه عبارتند از: کوه‌قانلی، کوه‌اشنگل، کوه‌شیخ‌سلو و کوه‌پنجه‌سلیم است.
منابع:
http://portal2.moi.ir
http://fa.wikipedia.org/wiki
http://www.chalderan-ag.ir/tabid/1344/Default.aspx
