اقلیم : سرد
نام قدیم : ادریس آباد،آزادشهر،سربند
شهرستان
شازند یکی از شهرستانهای استان
مرکزی ایران است. مرکز این شهرستان، شهر
شازند است که در ۳۳ کیلومتری جنوب غربی
اراک قرار دارد.
این شهرستان دارای دو نقطه شهری
شازند و آستانه و 2 بخش
مرکزی ...مشاهده کامل متن و هندودر می‌باشد. این شهرستان یکی از قطب‌های گردشگری استان مرکزی است که با جاذبه‌های متعدد طبیعی و تاریخی، گردشگران را به خود فرا می‌خواند.
این شهرستان خوش آب و هوا و سرسبز با 2۸۲۷کیلومترمربع در جنوب غربی استان مرکزی واقع شده و از شمال و شمال شرق به‌اراک، جنوب و جنوب غرب به بروجرد(استان لرستان) و از غرب به ملایر(استان همدان) محدود است و دارای آب و هوای کوهستانی است.
این شهرستان دارای دو شهر، شازند و آستانه، دو بخش و هفت دهستان به مرکزیت شهر شازند است. مردم این شهرستان به زبان فارسی و با لهجه‌های متمایل به لری و ترکی تکلم دارند.
قدمت شازند به دوران قاجاریه می‌رسد و گویند دهی بوده که «ادریس آباد» نام داشت. هم زمان با عبور راه آهن سراسری از این ده و ساخت ایستگاه، که به علت مجاورت با کوهی (کوه شازند) که در کنار آن قرار داشت نام این ایستگاه را شازند گذاشتند و بعد از تغییر نام مناطقی که درمجاورت ایستگاه بود، ادریس آباد شازند خوانده شد و چون در مسیر ایستگاه راه آهن قرار داشت شهر و سپس مرکز شهرستانی به نام شازند نامگذاری شد.
این منطقه به خاطر ارتفاع زیاد و کوهستانی بودن دارای آب و هوای کوهستانی با زمستانهای سرد و پر برف و تابستانهای معتدل و خنک است. ازجاذبه‌های گردشگری شازند "امامزاده سهل ابن علی" در شهر آستانه است که سه مقبره به نامهای سهل ابن علی (ع)، طالب ابن علی (ع) و جعفر ابن علی(ع)، از نوادگان حضرت علی (ع)، درآن قرار دارد، و هر ساله تعداد کثیری از مردم ایران به ویژه اهالی استان مرکزی به زیارت این بزرگواران می‌آیند.
ذکر سال 749 روی سنگ قبر سهل ابن علی (ع)، قدیمیترین تاریخ موجود از این امامزاده است .
شازند در قدیم ادریس آباد نام داشته‌است، اما کم کم به واسطهٔ کوهی در نزدیکی آن، به شاه زنده معروف شده‌است. زرتشتیان منطقه عقیده داشته‌اند که کیخسرو و پهلوانان نامی ایران در این کوه از نظرها پنهان شده‌اند.
در مورد تاریخچه شازند سندی در دست است ( کلیسای جلفای اصفهان ) که در زمان صفویان به دستور شاه عباس ارامنه به این منطقه کوچانده شده اند و مردمان خود شازند ( شهر شازند) در اصل از ارامنه بوده اند و اندکی هم از لرستان می‌باشد و ترک زبانان بیشتر در منطقه سربند ساکن اند .
اولین ارامنه از طرف همدان به شازند آمده اند و در روستای جزنق ساکن شده اند و بعد به شازند آمده اند در خود شهر شازند ( محله کلاوه - ازنا- عباس آباد - ادریس آباد ) بیشتر ارمنی نشین بوده اند که محله کلاوه شش دانگ ارمنی - ازنا چهار دانگ ارمنی دو دانگ مسلمان -عباس آباد شش دانگ ارمنی و ادریس آباد سه دانگ ارمنی و سه دانگ مسلمان بوده است در حال حاضر بیشتر ارامنه از شازند رفته اند و فقط چهار نفر باقی مانده اند در کلاوه و عباس آباد همه مهاجر هستند ولی در ازنا و شازند خانوادهای اصیل منطقه که از گذشته بوده اند وجود دارند مانند نجفی - نوری - رضائی - ادریس آبادی - مشیدی - کریمی -باقری و ... مردم قدیمی این منطقه از ارامنه بسیار به نیکی یاد می‌کنند
بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی ، نام شهرستان به (((آزاد شهر))) و سپس به شهرستان سربند تغییر یافت که اشاره به منطقه سربند در غرب این شهرستان دارد.
شهرستان سربند در اصل دهستانی از این شهرستان بوده، که اکثراً ترک زبان و مهاجر هستند. اما مجددا نام این شهرستان به نام اصیل‌تر شازند برگشت.
تقسیمات کشوری
این شهرستان از سه بخش مرکزی، سربند و زالیات تشکیل شده است و از نظر تعداد روستاها در سطح استان یکی از پر جمعیت‌ترین شهرستان‌ها محسوب می‌گردد و در مجموع هشت دهستان دارد:
دهستانهای بخش مرکزی شهرستان شازند:
دهستان آستانه
دهستان قره کهریز
دهستان کوهسار
نقطه شهری: شازند و آستانه
دهستانهای بخش سربند شهرستان شازند:
دهستان هندودر
دهستان مالمیر
نقطه شهری: هندودر
دهستانهای بخش زالیان شهرستان شازند:
دهستان پل دوآب
دهستان زالیان
دهستان نهرمیان
نقطه شهری: توره
جمعیت
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان شازند در سال ۱۳۸۵ برابر با ۱۲۰۱۰۲ نفر بوده‌است.
صنایع
نیروگاه حرارتی شازند, پتروشیمی اراک, پالایشگاه هفتم تیر شازند کارخانه قند شازند.
وجه تسمیه نام سربند( شازند ) :
ادریش آباد قدیمی شازند مرکز شهرستان سربند می‌باشد که احتمال می‌رود توسط خانواده ادریس ابن معقل تاسیس شده باشد در زمان صفویه بنا بر سیاست آن زمان تعداد زیادی از ارامنه در دو آبادی اطراف آن یعنی ازنا و کلاوه که اکنون محله‌های شهر شازند فعلی می‌باشند سکنی داده شده بودند ابراهیم دهگان مروخ اراکی در کتاب خویش کرجنامه راجع به شازند چنین می‌نویسد شازند از دهات بزرگ توابع اراک که نام این ده در قدیم ادریس آباد بود تا این که راه آهن سرتاسری تهران – جنوب از کنار ده گذشت و ایستگاه مجاور به مناسب کوه مقابل که شاه زنده نام بود شازند نامگذاری کردند و طبق بخشنامه که دهات و شهرهای مجاور باایستگاهها به همان نام ایستگاه خوانده شوند ده هم به نام شازند خوانده شد.
منبع :http://dadgostari-mr.ir/
http://ziuaabad.blogfa.com/
http://markazi.irib.ir/
