کلیسای سورسور

آدرس : آذر بایجان غربی-شهرستان چالدران-روستای بارون
کلیسای مریم مقدس یا سور سور که به نام «کلیسای زور زور» نیز معروف است در کنار سد بارون در 20 کیلومتری ماکو در روستایی به نام بارون و 12 کیلومتری شمال غرب قره کلیسا قرار دارد.
این بنا دارای اهمیت فرهنگی و تاریخی است.
این کلیسای صلیبی شکل است که بیشتر به یک نمازخانه کوچک شبیه‌است .
در سال‌های 1315 تا 1324 میلادی در این مکان کلیسا و دیر مریم مقدس به وسیله اسقف بسداچی زاکاریا ساخته شده است.
این بنا با سنگ‌های تراشیده شده در حجم‌های مختلف ساخته شده است. نمای کلیسا بسیار ساده است و فقط در اطراف پنجره‌ها و نورگیری‌ها با ستون‌های کاذبی که به قوسی جناغی منتهی می‌شوند تزیین شده است.
در گذشته این کلیسا تحت نظر هوانس یرز نقاش معروف به زورزورتسی بود به همین دلیل به کلیسای "زورزور" معروف است.
سنگ‌های این بنا طوری تراشیده شده که هر دو سنگ به صورت چفت و بست به یکدیگر متصل شده‌اند.
این کلیسا در فهرست آثار ملی ایران و فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد.
به دلیل احیای زمین‌های دشت ماکو کلیسا نیاز به جابجایی داشت سازمان میراث فرهنگی با هماهنگی با خلیفه‌گری ارمنیان آذربایجان ...مشاهده کامل متن و وزارت تصمیم گرفتند کلیسای را به مکانی امن منتقل سازد.
انتقال کلیسای 25 روز طول کشید و با رعایت نکاتی علمی، سنگ به سنگ، در لایه‌های دیوار چینی شماره‌گذاری و پیاده کردند و به محل دیگر بر روی یک برآمدگی صخره‌ای که در حدود 110 متر مرتفع‌تر از محل اولیه کلیسا در 600متری آن بود انتقال دادند.
در اواخر آبان ماه 1367 کار انتقال و بازسازی کلیسا در محل جدید به شیوه‌ای خوب به پایان رسید. پس از پایان عملیات جابه‌جایی، لوح سنگی که تهیه شده بود بر دیوار کلیسا نصب شد.
پلان کلیسا هم از داخل و هم از خارج صلیبی شکل بوده و دارای گنبدی 16 ضلعی با 4 نورگیر است.
به غیر از نورگیرهای ساق گنبد 4 نورگیر در 4 دیوار بنا شده و تنها ورودی کلیسا از سمت غربی آن است. مصالح بکار رفته در کلیسا سنگ خوش تراش و ملاط است.
روستای بارون هم به طور مجزا در فهرست یونسکو جای دارد.

منبع:
http://fa.wikipedia.org/
http://hamshahrionline.ir/details/93460
http://shahindezh.ali.lxb.ir/post/114/profile.php