غار قلعه‌جوق از آثار
دوره پیش از اسلام میباشد که در منتهی الیه شرق
فامنین واقع شده است .
فامنین در ۱۳۵ کیلومتری جادهٔ
ساوه به
همدان و در ۶۵ کیلومتری
همدان قرار دارد.این غار در
دوره ماد و به احتمالی
دوره هخامنشی حفر شده و مهندسی غار بسیار عجیب و پیشرفته است به طوری که فضا و حجم اتاق‌ها با هم کاملا قرینه است و این هنر حجاران ایرانی پیش از اسلام را نشان می‌دهد.
این غار فراموش شده در
روستای قلعه جوق واقع شده است، روستا قلعه جوق با طبیعت سرسبز و کوههای زیبا دارای جاذبه گردشگری است،
بافت قدیمی و تاریخی روستا همچنین برج و زاغه‌های قدیمی آن باعث جذب گردشگران شده است.
روستا دارای دو قسمت باغات بنامهای قلعه جوق بالاو قلعه جوق پایین میباشد این غار در قسمت قلعه جوق بالا قرار دارد که در دره ای عمیق حاصل از فرسایش آبی در دامنه کوه قرار دارد .
در نزدیکی غار در کنار جاده اسفالت چشمه آب گوارایی وجود دارد که از منابع آبی مهم اهالی روستا میباشد،
...مشاهده کامل متن همچنین عمده محصول باغات روستا انگور ،گردو ،بادام .سیب زرد الو و گلابی است .
در مقابل غار فوق برج زنگی قرار داردکه احتمالامحل دیده بانی روستا و غار بوده است .
روستا دارای بافت کوهستانی بصورت حوزه ابخیز بوده و بعلت زهکش بودن آب مناطق بالا دست در این منطقه تجمیع یافته و در کل روستا دارای منابع ابی مناسبی بر خلاف روستا‌های اطراف میباشد .
این غار در دیواره سنگی مشرف به دره سرسبز فرد جام قلعه جوق واقع گردیده است که دهانهٔ ورودی آن در حدود بیست متر از سطح زمین ارتفاع دارد و در شیب قایم دیواره سنگی ایجاد شده است.
در ابتدای ورود دهانه‌غار حدود دو متر قطر دارد که باید از سوراخ بالای دهانه وارد بخش اصلی غار شد.
حفره ورودی به قطر حدود نیم متر الی ۷۵ سانتیمتر میباشد به طوری که امکان خروج ۲ نفر از آن وجود ندارد. پس از عبور از این حفره وارد بخش اصلی غار می‌شویم که عبارت است از دالانی بزرگ که در دو طرف آن اتاقهای کوچکی تعبیه شده است.
در داخل غارقبلا تصاویری بر روی دیواره غار مشاهده میشد که به علت عدم نظارت و تخریب‌های صورت گرفته اکنون موجود نمیباشد.
غار دارای دالانها و راهرو‌های جالب و اتش دان ،محلی برای عبادات ایینی از جمله اتش پرستی و... میباشدبه گفته افراد قدیمی در نقطه مقابل و در کنار جاده اسفالت روستا قبرستان قدیمی معرروف به اهل تسنن و بوده است.
بر اساس شنیده این غار دارای 12 اطاق تو در تو و 12 تخت خواب سنگی میباشد .
برخی می‌گویند ودر دوره سلجوقیان حکیم بوعلی سینا در این زندان به تحمل حبس پرداخته است و در حال حاضر ورود به داخل این غار بدون داشتن امکانات لازم مقدور نمیباشد.
منبع :http://www.irancaves.com/fa/cavedetail.aspx?ID=17
http://www.sh-famenin.ir/HomePage.aspx?TabID=4618&Site=DouranPortal&Lang=fa-IR
