برکه کل ( گنج البحر ) از بزرگترین آب انبارها و برکههای ساخته شده در
ایران است این بنای عجیب و باشکوه در شهر
گراش استان
فارس قرار دارد.
قدمت این آب انبار به دورهٔ قاجار و حدود ۲۰۰ سال پیش میرسد. این آب انبار با سقف طراحی شدهاست قطر داخلی برکه ۲۹ متر است، ارتفاع برکه ۲۱ متر است، براساس اظهارات اهالی تا ۱۲ قد عمق داشته است هر قد ۱۷۵ سانتی متر است.
برکه کل در محلهی مصلا قرار دارد و به همت حاج اسد الله فرزند دهباشی کربلایی (علیرضا گراشی) و توسط استاد، حسن شیرازی ساخته شده است.
طبق گفتهها تاریخ ساخت آن بعد از آب انبار کشکول، حدود سال (1290 هجری قمری) بوده است.
هیچ نشانی از کتبیه یا نوشتهای بر ساختمان این بنا وجود ندارد و اگر در گذشته وجود داشته، اکنون کاملا نابوده شده است. این بنا که برای مصارف کشاورزی و آب آشامیدنی مردم ساخته شده هنوز کاربرد دارد.
مخزن برکه مانند اکثر آب نبارهای موجود، دایرهای شکل بوده و مصالح بکار رفته در آن از ساروج است.
برای آسانتر شدن آب کشی از آن قطر ته آب انبار، به اندازهی حدود یک متر بیشتر از قطر بالای آن شده است دیوار بدنه (شاوره) که بر روی کف درگاههای ورودی دارای قطر 1 متر و با افزایش ارتفاع و شروع قوس گنبد به 2 متر میرسد.
سردرها و دهنههای آب انبار
...مشاهده کامل متن که به شکل تیزهدار هستند با مصالح سنگ و ملاط گچ ساخته شده است و فقط طاقهای مجراهای ورودی و خروجی آنکه مانند دیگر طاقها تیزهدار است از سنگ و ملاط ساروج تشکیل شده است و سنگ پلههای این آب انبار، در قسمت شمالی بدنه قرار دارد.
ظاهرا سقف گنبدی شکل و عظیم آن در زمینلرزه سال ۱۳۳۱ منطقه لارستان به طور کامل فروریخته متاسفانه کتیبه یا نوشتهای درباره آن به دست نیامدهاست.
این اثر به شماره 3292 در تاریخ 25/12/79در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
منبع:
http://www.gerash.com/
http://www.monazereh.ir
http://www.rasekhoon.net
http://www.yjc.ir
http://fa.wikipedia.org