منطقه شکار ممنوع خرقان

آدرس : بین شهرستان ساوه و زرندیه(از شمال شهرستان زرندیه تا جنوب بخش نوبران ساوه)
منطقه خرقان ساوه دارای وسعتی بیش از ۴۷ هزار هکتار است و از سال ۸۹ به عنوان منطقه شکار ممنوع تعیین شده و حفاظت از آن بر عهده اداره حفاظت محیط زیست ساوه و زرندیه می‌باشد.
این منطقه بین شهرستان ساوه و زرندیه قرار دارد، به این صورت که قسمت‌های جنوبی آن در بخش نوبران ساوه و قسمت‌های شمالی آن در حوزه شهرستان زرندیه واقع شده است.
منطقه شکار ممنوع خرقان، از نظر اقلیمی منطقه‌ای نیمه‌خشک میانه و تا نیمه‌خشک شدید محسوب می‌شود.
خرقان منطقه‌ای مرکب از تپه‌ماهورهای کم‌شیب، ارتفاعات صخره‌ای مرتفع، دره‌های عمیق، دامنه‌های بلند پرشیب و پهنه‌های دشتی است. دامنه تغییرات ارتفاع در این منطقه به بیش از هزار متر می‌رسد که پایین‌ترین بخش آن هزار و ۸۰۰ متر از سطح دریاهای آزاد است و مرتفع‌ترین ناحیه در این منطقه بیش از دو هزار و ۸۰۰ متر ارتفاع دارد.
وجود زیستگاه‌های ...مشاهده کامل متن حساس، ارزشمند و گونه‌های نادر گیاهی علت ممنوعیت شکار در این منطقه می‌باشد. قسمتی از اراضی خرقان از رودهای خررود و کلنجین و آوه و رودک و قسمت عمده به وسیله چشمه‌سارهای متعدد مشروب می‌شود از جمله چشمه علی که دارای آب فراوان و در جوار کلنجین و مصرآباد واقع شده است در صورتی که چشمه مزبور از اراضی این دو قریه بیرون می‌آمد به هیچ‌وجه از آب آن استفاده نمی‌کردند و اراضی ده‌های زیردست از قبیل سراب بادقین و سکمس‌آباد را مشروب می‌نمود.
در این بلوک معدن نمک ممتازی بود و هم‌چنین در کنار جاده شوسه قزوین - همدان که از این بلوک می‌گذشت چشمه آب گوگردی بود که اهالی و مسافرین در آن استحمام می‌کردند.
منطقه دارای اکوسیستم‌های متفاوت و شامل مرتع، کشتزار و اکوسیستم آبی است. در منطقه خرقان بیش از ۵۰ چشمه دائمی و سه رودخانه به نام سامان، آسکین و یاری‌آباد به صورت دائمی از سمت شمال به جنوب منطقه در جریان هستند که موجب مطلوبیت زیستگاه شده‌اند.
همچنین وجود نزولات جوی مناسب پوشش گیاهای غنی، تپه‌ماهور‌ها و کوه‌ها باعث ایجاد زیستگاه‌های مناسبی در منطقه برای حیات‌وحش شده است که میانگین سالیانه بارندگی حدود ۲۶۲.
۵ میلی‌م‌تر است.
سرزمین خرقان در مجموع ناحیه ایست کوهستانی که دو سلسله جبال معروف آن یکی خرقان داغ در حد فاصل خرقان و دهستان درجزین و خلجستان ساوه و دیگری رامند میان خرقان و رامند و دهستان زهرا قرار دارد.
سلسله خرقان داغ در طول منطقه‌ایکه در داخل آن واقع است در هر محل بنامی خوانده می‌شود. دو گردنه معروف این سلسله کوه یکی سلطان بلاغ و دیگری آوه نام دارد که گردنه آوه در هنگام زمستان اغلب بسته می‌شود.
رودهای عمده ناحیه خرقان عبارتند از: خررود ـ کلنجین ـ آوه و رودک.
۹ روستا در داخل منطقه و تعدادی نیز در خارج و پیرامون آن وجود دارد که شغل اصلی ساکنان آن کشاورزی و دامداری است. روستاهای داخل و حاشیه منطقه بسیار زیبا و دیدنی می‌باشند و از پوشش گیاهی زیبایی برخوردارند.
زمینهای خرقان از آب رود‌ها و کاریز‌ها مشروب می‌شود. محصولات کشاورزی خرقان را گندم و جو، حبوبات، بادام و کشمش تشکیل می‌دهد. دامداری نیز در دهات آن رواج دارد و عمده آنرا در مرحله نخست گوسفند و بز و بعد گاو تشخیص می‌دهد.
مرکز بخش خرقان شرقی و غربی آوه است که در ١١٠ کیلومتری جنوب قزوین بر سر راه قزوین ـ همدان قرار دارد مرکز خرقان شرقی قصبه کلنجین است که در٣۴ کیلومتری شرق آوه قرار دارد.
کلنجین در گذشته اعتبار بیشتری داشته و مرکز تمامی خرقان بشمار می‌رفته است.
منطقه خرقان به دلیل موقعیت خاص زیستگاهی (خشکی و آبی)، غنای گیاهی و اقلیم، گونه‌های جانوری شاخصی را در خود جای داده است، در منطقه ۲۸ گونه پستاندار شناسایی شده است که در بین آن‌ها راسته‌هایی چون حشره‌خواران، خفاش‌ها، خرگوش، گراز و گوشت‌خوارانی مانند گرگ، شنگ (سمور آبی)، گربه وحشی، گربه سیاه گوش، گربه پالاس، کفتار، شغال و روباه است.
در این منطقه پستانداران علفی‌خواری مانند قوچ و میش اراکی، کل و بز، خرگوش، تشی و غیره نیز شناسایی شد‌ه‌اند. همچنین این منطقه ۷۲ گونه پرنده را در خود پناه داده است که می‌توان به کبک، تیهو، بلدرچین، کوکر شکم سیاه، فاخته، قمری، دال، شاهین، بحری، بالابان، دلیجه، سارگپه و قرقی اشاره کرد.
از خزندگان این منطقه می‌توان به انواع مار سمی و آبی و لاک‌پشت، انواع آگاما و از دوزیستان نیز به وزغ سبز و انواع قورباغه اشاره کرد. علاوه براین منطقه خرقان دارای ماهیانی چون کپور، گاوماهی و سگ ماهی جویباری است.
حدود ۸۴ گونه گیاهی از ۲۴ تیره در منطقه خرقان شناسایی شده است که ۲۴ گونه بومی هستند.
این منطقه شامل تیره‌های مرکبیان و تعناییان است که بیشترین تیره منطقه را تشکیل می‌دهند و گونه‌های مهم دیگر منطقه نیز شامل گز، گون، می‌خک، فراسیون، ماش‌وحشی، اشک، شیرین‌بیان، کاهو، کنگر، شنگ و استاکیس است.

منابع:
www.markazi.doe.ir/Portal/Home/Default.aspx
www.isna.ir/fa/news/92112316405
www.s-z-ngo.blogfa.com
www.wikipg.com
www.afkarpress.ir