مسجد جامع میمه

مسجد جامع میمه متعلق به دوران زندیه است. کتیبه ای در بالای محراب مسجد به چشم می‌خورد که سال 413 ه ق و سال تجدید بنای مسجد را بیان کرده است .
آنچه که در حال حاضر از این بنای تاریخی زیبا باقی مانده ضلع جنوبی مسجد و گنبد و فضاهای زیر گنبد و کنار آن است و متأسفانه دیگر ایوانهای مسجد تخریب شده است و بدنه‌های مسجد کاملاً جدید الاحداث با کاشی‌های هفت رنگ جدید است و در بازسازی مسجد محراب اصلی به موزه ایران باستان انتقال یافته است.
نمای داخلی مسجد بیشتر کارهای آجری ساده بود که در قسمتهای تعمیری آن گچ‌بری ساده و در بعضی قسمتها گچ‌بری تزئینی که اکثراً آیات قرآن بود منقوش شده بود.
کف ایوانها از کف صحن اندکی مرتفعتر بود. داخل دیوار ایوانها گچ کاری ساده و نمای خارجی آنها آجرهای برجسته بود.
ایوانهای شمالی، جنوب و سایر ایوانهای واقع در اضلاع شرق و غرب، مسجد را به شکل مسجدی چهار ایوانی در آورده بود.
صحن مسجد که وسعت زیادی نیز نداشت چهار ضلعی بود و در چهار جانب ایوانهایی داشت با صفه‌هایی در زوایای بالا که مشرف به صحن بود و دو تا از این صفه‌ها که در زوایای جنوب شرقی و شمال شرقی قرار داشتند پنجره‌هایی داشتند که به کوچه‌کناری مسجد باز می‌شد از این صفه‌ها علاوه بر استفاده‌های جنبی نظیر مکتب‌خانه و نشیمن بعنوان ...مشاهده کامل متن دیده‌بانی و اتاقهای نگهبانی نیز استفاده می‌گردید.
ایوان شمالی با همان سبک سلجوقی با اندک تغییراتی که در گچ‌بریهای آن در قرن نهم و دهم و یازدهم هجری بخصوص در زمان حکمرانی حسن بهادر خان معروف به ازون حسن و پادشاهان صفویه داده شده بود، باقی بود.
در ایوان شمالی صفه‌ای بود با ویژگیهای یک مکتب‌خانه که نشان می‌داد در این صفه قبلاً ملاها بتدریس می‌پرداختند ( از این صفه خوانین نیز در مراسم تعزیه خوانی برای تماشای مراسم تعزیه استفاده می‌کردند.
منبری منبت کاری شده در گوشه ایوان شمالی وجود داشت که مداحان و ملاها بر روی آن می‌نشستند و به روضه‌خوانی می‌پرداختند.
احتمالاً ایوان جنوبی در اثر سیل و عوامل نامساعد جوی تخریب و بجای آن ایوانی ساخته شده بود که سطح داخلی آن با تخته‌های چوبی تزئین گردیده بود.تخته‌های بکار رفته در این ایوان با آیات قرآن و نقاشیهای زیبایی تزئین و آراسته شده بود
در ایوان شرقی تحولات ساختمانی و تغییر و تبدیل‌هایی به عمل آمده بود که سبک معماری آن بدرستی قابل تشخیص نبود.درب اصلی مسجد جامع در زاویه جنوب شرقی این ایوان واقع بود.
سر در این قسمت مسجد دارای دو منار کوچک در بالا و تزئینات گچ‌بری بسیار زیبا در متن و دری منبت کاری شده بود.
در زاویه شمال شرقی این ایوان گلدسته خشتی آجری مسجد به ارتفاع 14 متر، بنا گردیده بود. در کل، این ایوان و دو سر درب زیبا و خوش حالت مسجد که مزین به کتیبه‌های خط کوفی از کاشی فیروزه‌ای و گچ‌بری زائد الوصفی بود به انضمام بناهای جنبی از نظر ساختمانی وضع مخصوص داشت که دل هر بیننده‌ای را تسخیر می‌نمود
ایوان غربی بصورت سایه‌بانی در جلو درب ورودی به صحن زیر گنبد ساخته شده بود.
سبک معماری این ایوان نیز بخاطر تغییراتی که در ادوار مختلف داده شده بود چندان مشخص و گویا نبود ولی زیربنای اصلی آن به زمان سلجوقیان می‌رسید.
قبلاً ساختمان صحن و بناهای اطراف صحن طوری ساخته شده بود که درب ورودی تمام حجره‌ها بطرف درب اصلی باز می‌شد در داخل حجره‌ها واطاقها علاوه بر آثاری که از زمانهای پیش برای سوگواری ماه محرم جمع‌آ وری شده بود.
سکوهایی برای نشستن در چهار طرف دیوارها ساخته بودند که مردم محل در این حجره‌ها قرآن و سواد می‌آموختند. گویا در زمان‌های صفویه و قاجاریه از این مسجد علاوه بر ادا نماز جماعت و اجرای مراسم سوگواری و روضه‌خوانی بعنوان مکتب خانه نیز استفاده می‌شده است.
ملاها یکی از دیگری در آن به تدریس قرآن مجید و همچنین کتب قدیمی می‌پرداختند.
از کتبی که در قدیم جهت سواد‌آموزی توسط ملاها به دانش‌آموزان آموخته می‌شد می‌توان از کتب نصاب – حیله المتقین – مفاتیح الجنان – پنجلهم و سیاق را نام برد که هر بار یکی از آنها به اتمام می‌رسید شاگرد می‌توانست آن کتاب را کاملاً بخواند و حتی به همدرسان یا شاگردان دیگر بیاموزد.
احترام و اراداتی که اهالی میمه و دهات مجاور نسبت به این مسجد دارند اهمیت خاصی به آن بخشیده است. بطوریکه آنرا نه تنها یک مکان مقدس و خانه خدا که مکان نماز است می‌دانند بلکه از طرفی عقیده دارند که این مسجد امامزاده و شفا خانه است و حاجات دردمندان و گرفتاران را برآورده می‌کند و از اقصا نقاط این منطقه برای تبرک و عرض ارادات به اینجا می‌آیند و هدایایی بعنوان تقریب به مسجد اهداء می‌کنند
در طرف قبله مسجد جامع محرابی وجود دارد که قبلاً سنگی زیبا و حجاری شده بصورت کتیبه‌ای منقور از خطوط برجسته کوفی آنرا تزئین کرده بود
محراب و اطراف محراب مسجد قبلاً بسیار زیبا و با نقاشی،‌گچ‌بری و کاشیهای نفیس و دارای تزئینات پیچیده و منحصر بفردی بود که درتاریخ 551 هـ ق توسط ابوطاهر حسین بن غالی از اهالی کاشان بنا شده بود.
ر بازسازی مسجد اطراف محراب تخریب و سنگ محراب آن به موزه ایران باستان منتقل گردید و اطراف محراب دوباره توسط مرحوم صدرالسلام با گچ‌بریهای زیبا و زائد الوصفی گچ‌بری گردید.
مرحوم صدرالسلام آیات قرآن را بصورت گل و بته با مهارت خاصی در اطراف محراب گچ‌بری نموده است.
این تزئینات تمامی اطراف محراب و هلال طاقنماهای اطراف و پشت بغلهای هلالها و ستونهای گرد طرفین زیر گنبد وایوانها و سر در ورودی را فرا گرفته است و از نظر گچ‌بری از کارهای بسیار ممتاز و برجسته مساجد ایرانی است.
این بنا که بخش اعظم آن تخریب و نوسازی شده است ولی خوشنویسی‌های هنر مندانه به خطوط ثلث و نسخ ، تزئینات گوناگون و بعضاً اسلیمی‌های اطراف نوشته‌های آیات و روایات مذهبی و نیز اشعاری به زبان کوفی و فارسی ، سنگ قبر‌ها را مزین کرده ولی چشمگیر‌ترین عنصر هنری و تصویری آنها اشکال گوناگون از قبیل : گلاب پاش ، تسبیح و سجاده ، شانه ، مهر نماز ، سپر و اسب سوار است.

منابع:
http://sobhevazvan.persianblog.ir/post/221/
http://meymehct.com/
http://meymeh.org/pages/view/pageid/16/lang/fa
http://shahinshahrmeimeh.gov.ir/
http://www.isfahancht.ir/Fa.aspx?p=242