آدرس : گیلان ،لاهیجان ،موزه تاریخ چای ایران
لاهیجان یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین شهرهای استان
گیلان است که به "شهر چای" اشتهار دارد، زیرا چایکاری در
ایران برای نخستین‌بار به همِت "حاج محمِدمیرزا کاشف‌السلطنه چایکار" در سال 1319 هـ.ق در
لاهیجان آغاز شد و به‌سرعت در این شهر و دیگر مناطق سواحل جنوبی دریای
مازندران توسعه یافت.
مزار کاشف‌السلطنه روی تپه‌ای از چای که توسط وی در سال 1307 شمسی خریداری شده بود، جای دارد. ابتدا بنا به وصیت کاشف‌السلطنه، مزار وی که از مرمر سیاه بود، بدون سقف و حفاظ و در میان بوته‌های چای قرار داشت؛ امِا اندکی بعد مقرر گردید که دو درصد درآمد چای به ساخت مقبره‌ای درخور شأن او اختصاص یابد.
بنای موزه وآرامگاه محمد میرزا قوانلو ملقب به کاشف السلطنه یکی ازجاذبه‌های گردشگری شهرستان
لاهیجان است،که دارای زیر بنای به وسعت 512مترمربع میباشد.این موزه دردو طبقه ویک برج به معرفی ابزار وادات مصرف چای واسناد متفاوتی می‌پردازد،همچنین مراحل کشت،برداشت نگهداری وپرورش بوته چای وفرآوری وآماده سازی برای عرضه در غرفه‌های متعدد مطرح می‌گردد.
به منظور ارج نهادن به زحمات
...مشاهده کامل متن کاشف السلطنه (پدر چای ایران)مقبره رابا سبک معماری خاصی بنا نهادند.
از سال ۱۳۷۱ هـ. ش کل مجموعه به سازمان میراث فرهنگی کشور واگذار گردید و سالن مستطیل شکل نسبتاً وسیعی که در جوار برج آرامگاه بود برای احداث موزه تاریخ چای ایران در نظر گرفته شد.
این طرح با پیشنهاد، نظارت و اجرای میراث فرهنگی و با غرفه بندی و بهره گیری از تزیینات سنتی چوبی بسیار زیبا ، در دو طبقه پلکانی شکل ، در شهریور ماه ۱۳۷۵ هـ .
ش به پایان رسید.
موزه چای دارای سه قسمت است؛ قسمت آرامگاه که با برجی مرتفع و چهارگوش در غرب ، و سالن اصلی که با دو اتاق به ابعاد حدود ۱۴ متر مربع در شرق جای دارند. ورودی اصلی بنا در سمت شرق که ابتدا به دو فضای جانبی تالار اصلی گشوده میشود، با پرده ای از نمایش تعزیه آراسته شده است.
در سمت راست ، اسناد و مدارک تاریخی مربوط به کشف و امتیاز و عکس‌های اولیه کاشف السلطنه به دیوار آویخته شده است. اتاق سمت چپ محل اسکان مدیر و اتاق نگهبانان موزه است.
تالار اصلی توسط یک طبقه چوبی به دو بخش فوقانی و تحتانی تقسیم میشود و در ابتدای تالار دو پلکان چوبی با حالتی نیمه دوّار به طبقه دوم منتهی می‌گردد.
در جانب دیگر تالار در طبقه همکف ، پلکانی سنگی به مقبره کاشف السلطنه راه می‌یابد.
طبقه بندی تالار با نمایی چوبی به موازات ستون‌های شش گانه داخلی انجام شده است.
غرفه‌های این تالار در دیوارهای جانبی و به صورت جعبه آیینه ای سراسری ایجاد شده است.
در طبقه همکف ، در داخل ویترین ها، دو سماور روسی ، سینی نقره ، پیمانه و جعبه چای ، چپق کیسه توتون ، قهوه خوری چینی ، مشربه ( ظرفی که با آن آب می‌نوشیدند ) و دست نوشته‌های کاشف السلطنه در معرض دید قرار گرفته اند.
در ویترین‌های طبقه فوقانی ، وسایلی مانند ظروف سفالی و زیورآلات و اشیایی دیگر از عصر اشکانی و سلجوقی و نیز اسناد و قباله ، تسبیح ، جاجیم ، پیمانه شیر ، هاون چوبی ، تغار کوچک چوبی ، تـُنگ و غیره به نمایش گذارده شده اند.
در فضای داخلی قسمت مقبره ، کف آرامگاه با مرمر سفید فرش شده و دیوارهای جانبی به صورت مدور و با ستون هایی مرتفع که تا سقف امتداد یافته جلب نظر می‌نمایند.
بر شکاف‌های نیمه مدور دیوارهای داخلی عکس‌ها و اسناد مربوط به شخص کاشف السلطنه به دیوار آویخته شده است. سنگ مزار کاشف به رنگ قهوه ای در ابعاد ۷۸ *۱۷۲ سانتیمتر و با خط نستعلیق دارای چنین نوشته ای است: “هوالباقی – جایگاه و مزار شاهزاده حاجی محمد میرزا کاشف السلطنه چایکار است که پس از اتمام تحصیلات در اروپا در سنه ۱۳۱۴ هجری در سن ۳۵ سالگی به سِمَت ژنرال قنسولی هندوستان رفت و در ضمن توقف در آن سرزمین فن زراعت چای را آموخته و این محصول گرانبها را با هزاران مشقت به رسم ارمغان به وطن عزیز خود آورده ، اول کسی بود که چایکاری را در ایران وظیفه همت خود دانسته و تمام عمر، علاوه بر خدمات عمده که بر دولت و ملت نموده با نهایت سعی در این راه کوشیده و مجدداً برای توسعه کشت چای در سن ۶۵ سالگی مأمور به هندوچین و ژاپن شده و در مراجعت از راه بوشهر در روز شنبه ۳۱ فروردین ۱۳۰۸ شمسی دو ساعت بعد از ظهر در کتل ملوب با اتومبیل پرت و این جهان را با جهانی آرزو به جهانیان واگذار و شهید راه وطن شد ۱۳۰۸ شمسی “.
نمای بیرونی موزه به طور کامل با سنگ تیشه ای خاکستری پوشیده شده است. کف سالن اصلی و محوطه مقبره نیز با سنگ مرمر فرش شده است.
آرامگاه کاشف السلطنه و موزه تاریخ چای ایران به شماره ۱۷۶۹ در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است.
منابع :http://www.beytoote.com/iran/bastani/museum-tea.html
http://irantea.org/fa/?p=680
http://www.lahijan2008.blogfa.com/post-38.aspx
