بقعه‌ی سید پیر قطب الدین صفوی در باش محله‌ی باغچه سرا،در جوار روستای قلعه و روبروی منبع آب در سه کیلومتری شمال غربی شهر
آستارا، سر راه جاده‌ی
آستارا –
اردبیل قرار دارد.
جنس این بنا آجری و به سبک قدیمی است که مدفن سید پیر قطب الدین مایه سرایی ( باغچه سرای امروزی) می‌باشد .
نام این روستا که در قدیم مایه سرا نامیده میشد، در زبان تالشی بومیان، به معنی محوطه‌ی ماهی گیری است .
طول این بنا ۳۰/۱۱ متر و عرض آن ۶ متر است. در آخرین قسمت ضلع جنوبی، دری است که به کفش کن باز می‌شود. این بقعه که سقفی شیروانی سفالی پوش دارد ؛ در سال ۱۲۹۸ هجری قمری برابر با ۱۲۵۹ هجری شمسی با هم یاری مردم، توسط آخوند میر جعفر قُُلی ملقب به میرزا مجتهد آستارائی که از علمای بزرگ عصر خویش بود ساخته شده و آجرهای آن را تالشها ( اهل
آستارا) از لنکران
جمهوری آذربایجان با گاومیش آورده اند؛ سقف آن نیز با چوبهای نراد نر و ماده و تراش داده شده ساخته شده است.
اعتقاد مشهور اهالی این است که سید قطب الدین جد پدری شیخ صفی الدین اردبیلی یعنی پدر پدر بزرگش می‌باشد و برای بیان اثبات سخن خود ،شجره ای صحیح و تایید شده ارایه می‌دهند که به این قرار
...مشاهده کامل متن است : شیخ صفی الدین اسحاق بن شیخ جبرائیل بن سید صالح بن سید قطب الدین بن سید صلاح الدین … که به فاصله‌ی چهارده نسل بعد به سید حمزه بن سید امام موسی کاظم ( ع) می‌رسد.
در کتاب شهرستان آستارا تالیف مهندس داود عدالت به نقل از عربانی درباره قدمت بقعه آورده شده “یک قطعه سنگ مرمر قدیمی به ابعاد ۳۰*۱۲۲ بلندی ۱۶ سانتی متر در کفش کن وجود دارد ،این سنگ مکتوب و مزین به نقشهای گل و بوته است و تاریخ آن ۹۷۲ قمری است” که مشخص می‌شود این بقعه ۵۰۰ سال قدمت داشته و متعلق به دوران صفوی است .
سید قطب الدین از عرفای نامی بوده و مریدان فراوان داشته و آن طور که که در اذهان مردم بومی و کتب معتبری چون مقالات سید نیکی، تاریخ عالم آرای عباسی ، سلسله نسب صفویه و … موجود است؛ عده‌ی کثیری به واسطه قدوم او به شرف توبه مشرف شده اند.از شاگردان بنام ایشان می‌توان به پیر رستم کهن رودی(کانرودی) ،پیر بدر نمینی(احتمالا همان شیخ بدر الدین آستـارایی مشهور، مدفون در نمین)، پیر ایوب لوندویلی و…اشاره کرد.
اهالی آستارا او را با نام « پیر قوب » و محل دفنش را توربه که تلفظ تالشی کلمه پیر قطب و تربت است می‌خوانند و در ایام محرم در روز عاشورا ( ظهر عاشورا ) تمام مسـاجد روستاهای اطراف با دسته جات و هیئت‌های عـزاداری، سینه زنی و زنجیر زنی در این مکـان مقدس حضور می‌یابند و مراسم تعذیه ظهر عاشورا ( شبیه خوانی ) را برگزار می‌کنند.
ضمناً کرامات فراوانی از حضرت سید پیر قطب الـدین که به « صفـوی » شهرت دارند نقل می‌شود. از آن جمله اینکه : آن جناب حدود ۴۰ سال فقط از گیاه تلخ « گزنه » به عنوان خوراک روزانه در دوران زندگی شان استفاده می‌کرده اند،که نشان از زهد و ورع و اوج مقام و منزلت معنوی آن پیر روشن ضمیر و سید جلیل دارد.
در حیاط بقعه درختی وجود دارد که به نقل قول کهن سالان در گذشته برای تشخیص خوب از بد ، و گناهکار از بی گناه به کار می‌رفت .
به این صورت که اگر سر مسئله ای بین مردم اختلافی پیش میامد شخص متهم یا مدعی می‌بایست از قسمت شکاف درخت عبور می‌نمود،حال اگر در شکاف گیر می‌کرد گناهکار بود و اگر موفق میشد به سلامت از قسمت تحـتانی درخت بگذرد تبـرئه میشد.
سالها قبل در محـوطه‌ی حیاط و داخل بقعه نیز سنـگ‌های کنده کاری و حـکاکی شده کم نبود که به سرقت دزدان عتیقه رفته اند.
منبع :http://fa.wikipedia.org/
http://astarakhabar.ir/
http://www.negahmedia.ir/
