موزه صفوی
بناب در سال ۱۳۹۰ و در محل خانه تاریخی سیف العلماء
بناب تاسیس شده است .
این خانه در محله گزاوشت که از
محلات قدیمی شهر
بناب است و در خیابان شهید بهشتی (خیابان دریا ) قرار دارد. فاصله این خانه از میدان اصلی شهر در حدود ۵۰۰ متر به سمت غرب میباشد، این بنا مربوط به اوایل
دوره قاجاریه است که به منزل سیف العلما» شهرت دارد که متعلق به شیخ علی قاضی میباشد و بنا در دو طبقه و با نمایی آجری رو به جنوب بنا گردیده است که مصالح عمده آن چوب ، آجر و خشت است.
میتوان گفت این بنا با الگوبرداری از مسجداسماعیل بیگ
بناب که مربوط به
دوره صفویه میباشد، ساخته شده است.
ایوان جلوی این منزل دارای چهار ستون با پایه ستونهای سنگی درست شده است و مساحت این خانه ۴۵۰ متر بوده و دارای حیاط در جلوی ساختمان و با عرصه ای در حدود ۴۹۰ متر میباشد.
این خانه در دوطبقه ساخته شده است.
باتوجه به پنجره‌های موجود در طبقه فوقانی چنین استنباط میشود که این خانه در وسط باغ بزرگی قرار گرفته بود که تماما در اضلاع چهارگانه آن پنجره‌های کوچکی جهت تهویه و روشنایی
...مشاهده کامل متن استفاده میگردید.
این نظریه با اظهارات محلی کاملا مطابقت دارد. خیابان شهید بهشتی در سالهای قبل باغ ضلع جنوبی ساختمان را به دو قسمت تقسیم و اضلاع دیگر آن نیز بوسیله وراث به قطعاتی تفکیک و به مرور زمان به واحدهای مسکونی و تجاری معاصر تبدیل گردیده است.
درحال حاضر در قسمت شمالی ساختمان، باغ بزرگی هنوز وجود دارد.
بعد از ورود به حیاط یک ایوان ستوندار با چهار ستون چوبی درجهت شرقی و غربی در یک ردیف دیده میشود که زیر این ستونها پایه ستونهای سنگی به ابعاد ۴۲ سانتیمتر در ارتفاع و ۳۷ سانمتیمتر درعرض بصورت مربع و حجاری شده بصورت مقرنس و خطوط کنده زیگزاگی بصور مثلث هستند.
قسمت تحتانی پایه ستونها بصورت مربع و قسمت تکیه گاه ستونهای چوبی بصورت دایره که وسط آن حفره ای جهت نشست ستونها گود گردیده است.
در حال حاصر حیاط این خانه بصورت مستطیل و در ابعاد ۲۸ متر طول (غربی – شرقی) و عرض بعد از ایوان ۷/۷۰ متر (شمالی – جنوبی) میباشد. نمای این ساختمان با آجر و دارای تزئینات آجری در داخل قاب بندی بصورت خفته و راسته و در نمای طبقه فوقانی بصورت خوابیده و اشکال هندسی و در رخبام بصورت آجرهای شتری و قورباغه ای کار شده است.
ورودی ساختمان از سمت جنوب و با ورود به سرسرا که از دو طرف سرسرا دو اطاق در سمت غربی و دو اطاق در سمت شرقی وجود دارد. در ضلع شمالی این اطاقها دو اطاقک دیگر نیز در هر قمست تعبیه شده است.
در هر اطاق دواشکاف و دوعدد طاقچه در داخل دیواره‌های قطور خشتی وجود دارد. در اطاق انتهایی (ضلع شرقی – غربی) دو شومینه آجری قرار دارد. سپس با یک راه پله به عرض ۲/۶۰ متر و به ارتفاع هر ۱ پله ۲۰ سانیتمتر و به تعداد ۴ پله به یک پاگرد که به دو جهت طبقه بندی فوقانی و سپس با ۶ پله به ارتفاع ۲۰ سانتیمتر به بالا راه مییابد.
راه پله در طبقه فوقانی به یک سرسرا منتهی است از نظر پلان و معماری طبقه فوقانی دقیقا تکرار پلان و معماری طبقه اول است. در لایه برداری اندودهای داخلی این خانه میراث فرهنگی شهرستان بناب در زیر لایه گچی به بقایای رنگ و تزئینات مختلف هندسی و گیاهی با رنگ آبی لاجوردی برخورد نمود.سق–ف این خانه در طبقه فوقانی و اول بصورت مسطح و یا مصالح تیرهای چوبی و پردو پوشش گردیده است.
از ویژگی‌های شاخص معماری این بنا میتوان به قرینه در نما اشاره کرد. درها و پنجره‌های این خانه از چوب و با تزئینات قاب بندی مستطیل و مربع بصورت ساده درست شده است.
لازم به ذکر است که مصالح این خانه اکثرا ازخشت با روکش (نما) آجری، چوب و پوشش داخلی با گچ و کاهگل و در سقف بصورت کادربندی تزیین گردیده است.منزل سیف العلما مربوط به اوایل دوره قاجار است ، این اثر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۳۹۶۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
آثار به نمایش در آمده در این موزه مربوط به دوره صفوی می‌باشند ، در بخش سکه،سکه هایی از تمام سلاطین دوره صفوی به نمایش درآمده اند.
در بخش نگارگری ، تصاویری از نگاره‌های شاهنامه تهماسبی ، یکی از شاهکارهای هنری مکتب تبریز دوره صفوی به نمایش درآمده است.در بخش خط و کتابت موزه ، کتب خطی این دوره در کنار تصاویری از قطعات خوشنویسی از استادان بزرگ دوره صفویه قرار دارد .
ظروف مسی دوره صفوی و آثاری از شهرستان بناب دیگر آثار این موزه راتشکیل می‌دهند.
- ساعات کار موزه : بهار ( 8- 15)تابستان(8- 14و16- 21)پاییز و زمستان( 8- 15)
- تعطیلی هفتگی موزه : روزهای دوشنبه
- تعطیلات سالانه موزه : روزهای :
- 9 محرم ( برابر با روز تاسوعا )
- 10 محرم (روز عاشورا ، شهادت امام حسین (ع))
– 28 صفر (رحلت پیامبر اکرم (ص) )
- 21 مضان (شهادت حضرت علی (ع) )
- 25 شوال (شهادت امام جعفر صادق (ع))
- 14 خرداد ماه ( رحلت امام خمینی (ره) )
نشانی : بناب، خیابان شهید بهشتی – خانه سیف العلماء
منبع :
http://dolan.ir/
http://www.dana.ir/
