تالابها از مولدترین محیطهای کره زمین محسوب میشوند و به همین دلیل تداوم حیات در روی کره زمین به شدت وابسته به تداوم شرایط بوم شناختی این اکوسیستمهای بی نظیر است.
به دیگر سخن، تالابها شریانهای حیاتی زیست کره محسوب شده و به همین دلیل جزء پرتولیدترین محیطهای طبیعی همچون تولید محصولات شیلاتی، حفظ سطح آب برای مناطق کشاورزی، تولید چوب، ذخیره آب و کاهش بلایای طبیعی و به ویژه سیلاب هستند.
این اکوسیستمهای آبی در راستای تثبیت خطوط ساحلی، از بین رفتن مواد زاید و تصفیه آب، برخورداری از چشماندازهای زیبای طبیعی و ایجاد بستر مناسب برای حیات بسیاری از گونههای جانوری و گیاهی از جایگاه ارزشمندی برخوردار هستند.
فلات
ایران که بیش از 80 درصد از خاک این سرزمین را در برگرفته تنوعی از چشم اندازهای کوهستانی، کوهپایه ای،
دشتی و کویری است و به علت قرار گرفتن درکمربند خشک و نیمه خشک جهان دارای میکرواقلیمهای بسیار متنوعی از جمله تالابهای فراوانی است که در جای جای این سرزمین اسلامی واقع شده اند.
در این بین استان
لرستان نیز به دلایل خاص زمین شناسی دارای تالابهای متعددی است که شهرستان
پلدختر را با هفت تالاب دائمی و چهار تالاب فصلی میتوان به عنوان شهر تالابهای این استان
...مشاهده کامل متن نام برد.
این شهرستان دارای تالابهای فصلی و دائمی چون گری بلمک، گری جمجمه، تکانه، لفانه، کبود و زردابه است که تالاب گری بلمک با بیش از 500 هکتار وسعت بزرگترین آنهاست.
تالابهای این شهرستان در 12 کیلومتری جنوب شهر پلدختر قرار دارند و با مهاجرت پرندگان از مناطق سیبری چشم انداز زیبای این تلابها پیدا میکنند که چشم هر رهگذری را مجذوب خود میکنند.
براساس بررسیهای زمین شناسی، تالابهای یازده گانه معروف پلدختر بر روی آهکهای خرد شده لنداسلاید سیمره (چل جایدر) واقع شده اند که حدود ده تا یازده هزار سال پیش وقوع زلزله ای به بزرگی بیش از 7 ریشتر موجب رانش لایههای سنگی یال شمالی طاقدیس کبیر کوه و مسدود شدن رودخانههای سیمره و کشکان و در نتیجه تشکیل دریاچه ای عظیم در جنوب شهرستان پلدختر و شمال شهرستان دره شهر شد و به دنبال آن شرایط تشکیل تالابها نیز فراهم شد که با این اوصاف قدمت تالابهای پلدختر در واقع معادل سن لنداسلاید سیمره است.
بر اساس مطالعات هیدروژئولوژی، منشاء آب تالابهای پلدختر نزولات جوی بوده که با توجه به وضعیت زمین شناسی و توپوگرافی منطقه، تالابها نسبت به محدودههای همجوار پستتر و کف آنها نیز از رسوبات مارنی دانه ریز و نفوذناپذیر سازند گچساران است و جریانهای زیر سطحی به تبعیت از گرادیان هیدرولیک به سمت تالابها حرکت کرده و به داخل آنها زهکش و یا به صورت چشمه در مرز لایه آبدار با سنگ کف به داخل تالابها تراوش میکند.
بر اساس آثار و شواهد موجود تعداد تالابهای پلدختر بعد از وقوع لنداسلاید سیمره، بالغ بر 50 تالاب کوچک و بزرگ بوده که از زمان تشکیل تا 100 سال پیش تحت تأثیر عوامل طبیعی، بیشتر آنها خشک و منقرض شده اند و تنها تعداد 11 تالاب که از تغذیه بهتری برخوردار بوده باقی مانده اند.
از طرف دیگر تالابهای پلدختر که از زیبایی و طراوت خاصی برخوردار است اگر مورد توجه مسئولان ذی ربط قرار گیرد به طور قطع و یقین در جذب گردشگران موثر خواهند بود.
وسعت این تالابها یا به اصطلاح "گریها" بالغ بر 45 هکتار است که "گری جمجمه" بزرگترین و "گری سیه" کوچکترین آنها است و همگی به جز گرگر در همه فصول سال از طراوت قابل توجهی برخوردارند و هرگز خشک نمیشوند.
"گری پا به نار" و "گری تاف" کنار هم قرار گرفته و "گری کبود" حالتی شبیه جزیره به خود گرفته و "گری جمجمه" به معنای جنبان که حالت تحرک دارد.آب شیرین تالاب تنگ فنی و گیاهانی چون بلمک، نی، بلوط، پونه و بابونه در حاشیه همه تالابهای این منطقه مناظر دلفریب و چشم نوازی را به وجود آورده اند.
“بلمک” با مساحت 14 هکتار، بزرگترین تالاب شهرستان پلدختر محسوب میشود اما متأسفانه چندین سال است که مساحت قابل توجهی از آن توسط کشاورزان تبدیل به مزرعه شده، بهطوری که بهصورت یک تالاب فصلی کوچک و موقتی درآمده در حالی که سالانه بیش از 15 گونه پرنده که برخی از آنها جزو گونههای کمیاب هستند به این تالاب و دیگر تالابهای شهرستان مهاجرت میکنند.
“سیاه” یکی از تالابهای شهرستان پلدختر با مساحت 1.5 هکتار کوچکترین تالاب این شهرستان محسوب میشود؛ این تالاب زیستگاه پرندگان بومی و مهاجر بوده و از گیاه نی پوشیده شده و یکی از مناطق شکار ممنوع شهرستان پلدختر محسوب میشود.
"تکانه" یکی دیگر از تالابهای پلدختر است که در ارتفاعات چولهول این شهرستان واقع شده و وسعتی معادل 5 هکتار دارد؛ این منطقه از نی پوشیده شده است.
تالاب "لفانه 1 و "2“ نیز یکی دیگر از تالابهای شهرستان پلدختر با مساحت 10 هکتار است، این منطقه از گیاهان نی پوشیده شده و بهعنوان یک منطقه شکار ممنوع است.
یکی دیگر از تالابهای شهرستان پلدختر "زردابه" است که دو هکتار وسعت دارد و جانوران آبزی در آن زندگی میکنند، پوشش گیاهی منطقه از سرخس آبزی تشکیل شده و شکار در آن ممنوع است.
"جمجمه" با مساحت 3.7 هکتار، زیستگاه پرندگان مهاجر است، پوشش گیاهی منطقه نی بوده و به عنوان منطقه شکار ممنوع معرفی شده است. واژه جمجمه به معنای جنبان است و به دلیل متحرک بودن، با این نام معرفی شده است.
تالاب "کبود" نیز با مساحت چهار هکتار زیستگاه پرندگان مهاجر بوده و در شهرستان پلدختر قرار دارد.
تالاب "تاف 1 و 2" نیز با وسعت پنج هکتار زیستگاه پرندگان مهاجر بوده و از گیاه نی پوشیده و شکار در آن ممنوع شده است.
تالاب "گلم سوزه" نیز از تالابهای پلدختر بوده که دارای دو هکتار وسعت و زیستگاه پرندگان مهاجر است. پوشش گیاهی آن نی و منطقه شکار ممنوع تحت حفاظت است.
"پیکه" دیگر تالاب پلدختر بوده و 3.5 هکتار مساحت دارد، این تالاب بهدلیل اینکه زیستگاه پرندگان مهاجر بوده منطقهای شکار ممنوع است.
منبع :
http://isna.ir/fa/news/92121912467
http://www.mehrnews.com/detail/News/2024969
http://www.ichto.ir/Default.aspx?tabid=530
http://fa.wikipedia.org/