پناهگاه حیات وحش دشت ناز

آدرس : مازندران
این پناه‌گاه که در حدود ۵۵ هکتار وسعت دارد و در 29 کیلومتری شمال شرقى سارى با فضایى از جنگل‌هاى جلگه‌اى قرار گرفته است که در سال ۱۳۴۶ تحت حفاظت قرار گرفت، سپس طی مصوبه شماره ۶۳ مورخ ۱۳۵۴/۵/۲۱ به عنوان پناهگاه حیات وحش معرفی گردید. این منطقه بصورت لکه ای از اراضی جنگلی جلگه ای بازمانده از اراضی جنگل جلگه ای در دشتی هموار قرار دارد.
دسترسی به منطقه از جاده اصلی ساری – گهر باران میسر است. پناهگاه دشت ناز ، زیستگاه یکی از نادرترین گونه‌های گوزن در جهان، یعنی گوزن زرد ایرانی است و از سال ۱۳۴۶ به صورت محل تکثیر گوزن زرد ایرانى درآمده است.
در این پناه‌گاه ضمن حفاظت و نگهدارى گوزن زرد ایرانى که تعلیف آن‌ها دستى صورت مى‌گیرد همه ساله تعدادى از گوزن‌هاى تولید شده را به زیست‌گاه‌هاى اصلى، یعنى حواشى رودخانهٔ دز و کارون منتقل مى‌کنند.
تعدادى از گوزن‌هاى این پناه‌گاه به جزیرهٔ اشک در دریاچهٔ ارومیه نیز انتقال داده شده‌اند. پیرامون این پناهگاه حصارکشى شده است و گوزن‌ها را از پشت دیوارهاى سیمى مى‌توان مشاهده کرد. فشار ناشی از نگهداری و تکثیر گوزن زرد طی بیش از ۵ دهه و تخریب پوشش جنگلی و عدم رویش و جایگزینی درختچه‌های جدید مهمترین عوامل مخرب ...مشاهده کامل متن تاثیر گذار بر این منطقه هستند. در گذشته پراکندگی این حیوان از غرب و شمال غرب ایران تا شمال شرقی آفریقا و در جنوب اروپا تا بالکان گسترده بود ولی در حال حاضر پراکندگی طبیعی این حیوان فقط محصور به جنگلهای متراکم و غیر قابل نفوذ منطقه خوزستان و زاگرس در کنار رودخانه‌های دز و کرخه می‌باشد.
به منظور جلوگیری از انقراض گوزن زرد ایرانی تعدادی از آنها را به دشت ناز در مازندران، دشت ارژن،جزیره اشک در دریاچه ارومیه منتقل نموده اند. تا چند دهه پیش تصور می‌شد که نسل این حیوان منقرض شده است ولی با مشاهده شدن چند شاخ تازه در شوش این تصور از بین رفت و دو رأس از آنها توسط آقای ورنر ترنس آلمانی دو تن از آنها زنده گیری شده و در سال 1337 به باغ وحش اپل انتقال داده شده و بعد از تکثیر تعداد 6 رأس به دشت ناز منتقل گردید.
از جمله عوامل کاهش جمعیت این گونه می‌توان به شکار بی رویه و تخریب زیستگاه‌های طبیعی آن اشاره نمود. ویژگیهای منطقه این منطقه کوهستانی که از جنگلهای هیرکانی پوشیده شده است یکی ا ز منحصر بفرد‌ترین اکوسیستم‌های طبیعی کشور را دارا میباشد.
وجود بیش از447 گونه گیاهی خود مبین این موضوع است. از گونه‌های مهم گیاهی میتوان از ممرز؛ راش؛ توسکا؛ انجیلی و لیلکی و از گونه‌های مهم جانوری میتوان از گوزن زرد؛ مرال؛ شوکا؛ گربه جنگلی و قرقاول نام برد. عوامل تهدید کننده: از مهمترین عوامل تهدید میتوان از اقزایش گونه گوزن زرد که خطری بالقوه برای گونه‌های اندمیک منطقه به حساب می‌آید نام برد. پناهگاه حیات وحش دشت ناز در حال حاضر بعنوان مرکز تکثیر گوزن زرد ایرانی محسوب می‌گردد. گونه‌های شاخص گیاهی: گونه‌های گیاهی غالب درخت آزاد و بلوط می‌باشد. دشت ناز برای علاقمندان به‌طبیعت و حیات وحش بسیار جذاب ودیدنی است و گردشگران می‌توانند با مجوز از سازمان محیط زیست از تماشای گوزن زرد، قرقاول و کبوتر لذت ببرند. لازم به ذکر است فصل بهار دوران زایمان در گوزن‌های زرد است و به منظور حفظ آرامش و جلوگیری از ناامنی و استرس ناخواسته ناشی از ورود بازدید کنندگان هرساله اوایل تا اواخر فصل بهار سعی می‌شود تا کمترین حضور افراد و بازدید کننده در منطقه انجام شود.
وی گفت: دوران آبستنی در گوزن‌های زرد حدود هشت ماه است و معمولا یک گوساله به دنیا می‌آورند و متوسط طول عمر در اسارت گوزن‌های زرد 16 سال است. منابع : http://fa.wikipedia.org/wiki http://www.iew.ir/1391/06/11/1287 http://www.saricity.ir/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=2&PageId=923&PageIDF=0&tempname=electronic http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=8812191272 http://karkevandiha.mihanblog.com/post/141