وفس

آدرس : اراک - 15 کیلومتر شمال شرقی کمیجان
وَفس نام منطقه و نیز روستائی تاریخی ، زیبا و خوش آب و هوا در استان مرکزی در شهرستان کمیجان است. منطقه وفس با قدمت چند هزار ساله و یکی از مناطق قدیمی و سکونت گاه مادها بوده است.
دارای گویش وفسی، آب و هوای بسیار مطبوع، آب فراوان، باغات و زمین‌های زراعی و چشم‌اندازهای بسیار زیبا است. نام این منطقه به صورت‌های گوناگون ازجمله وفس Vafs، وبس Vabs، وَوس Waus، وُوس Waūs.تلفظ می‌شود.

منطقه وفس تا سال ۱۳۸۲ به بخش وسیعی از شمال استان اطلاق می‌شد که دربرگیرنده ۷۱ روستا با جمعیتی در حدود ۷۷۰۰۰ نفر بود، اما در آخرین تقسیمات «منطقه وفس» فقط به یک روستا که همان «روستای وفس» می‌باشد محدود گردید.

روستای زیبای وفس در قلب کوهستان و در میان کوههای با ارتفاع زیاد قرار گرفته است و با ارتفاع 2200 متر از سطح دریا در میان روستاها و شهرهای اطراف، بلندترین ارتفاع را دارد و اختلاف ارتفاع آن با مناطق اطرافش به جز روستاهای خیلی نزدیک بسیار زیاد است درنتیجه میزان نزولات جوی و پوشش گیاهی در وفس بیشتر و آب و هوای آن نیز با سایر مناطق اطراف تفاوت چشمگیری دارد.

اگر اهل روستاگردی و تماشای طبیعت بکر و دست نخورده هستید، پیشنهاد ما به شما روستای بزرگ و تاریخی وفس اراک است که با تمام جذابیت هایش سفری پرخاطره را برای شما رقم خواهد زد.

روستای وفس با آب و هوای دلچسب، چشم اندازهای طبیعی، مزارع و باغ ها، چشمه‌های آب فراوان، بافت تاریخی منحصر بفرد و قابلیت‌های ورزش‌های کوهستانی اش به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری شناخته شده وسال هاست که میزبان خوبی برای گردشگران و طبیعت دوستان به شمار می‌رود.

کوههایی که روستای زیبای وفس را محصور کرده از نوع آهکی و رسوبی است و در این کوهها بقایای موجودات زنده که در لایه‌های زمین مانده اند و به آنها سنگواره (فسیل) گفته می‌شود به وفور دیده می‌شوند و نشان دهنده آن است که در گذشته کوههای وفس جزء مناطق کم عمق دریایی به نام تیس بوده که طبق تحقیقات زمین شناسان، تا اوایل دوران سوم زمین شناسی(میوسن) در منطقه هایی از ایران مرکزی از جمله وفس، گسترده بوده است، این دریای کم عمق به مرور زمان و با تغییرات و تبدیلات بسیار و ته نشین شدن املاح دریایی، به تدریج از بین رفته و کوههای رسوبی ایجاد شده اند.

لازم به ذکر است بلندترین نقطه‏ی وفس، کوه «قلنجه» با ارتفاعی در حدود 2745 متر (در جنوب وفس) و پست‏ترین نقطه آن محلی در دشت وسیع «انجمن» (در شمال وفس) با ارتفاعی در حدود 1550 متر است.
خانه‌های مسکونی روستا با بافتی متراکم در یک طبقه با ایوان و سقف مسطح بر روی دامنه‏ کوهها ساخته شده‏اند و کوچه باغ‌های پیچ در پیچ آن با درختان سایه دار جلوه بسیار زیبایی دارند.
باغات ایجاد شده در میان دره‏ها و زمین‌های زراعی در شیب کوهپایه‏ها چشم اندازی بسیار تماشایی به این منطقه بخشیده است.

اما در این منطقه شما به جز کوهنوردی امکان غارنوردی را هم خواهید داشت. با گسترش سازه‌های آهکی و دولومیتی در منطقه وفس، غارهای طبیعی و اعجاب انگیزی به وجود آمده اند که از مهمترین آنها می‌توان به غار وفس و غار قلعه جوق اشاره کرد.
اگر گذارتان به این روستا افتاد، به جز غارنوردی و کوهنوردی شما فرصت بازدید از بنای زیارتگاهی امام زاده شاهزاده حسین را هم دارید که از بناهای دوره صفوی است.
امام زاده یحیی و امامزاده اسماعیل هم دو امامزاده دیگر این روستا هستند که نشان از قدمت بسیار وفس دارند.

مردم وفس با لهجه وفسی موسوم به «وُوسی» که یکی از لهجه‌های قدیم پارسی باستان و شاخه‌ای از تاتی است صحبت می‌کنند و عمده فعالیت آنها، کشاورزی، دامداری، باغداری است وصنایع دستی گیوه چینی، قالی بافی، جاجیم بافی، گلیم و سوزن دوزی و سبد بافی در این روستا به وفور تولید می‌شود.

جمعیت فعلی این روستا، طبق آخرین سرشماری در حدود ۲۰۰۰ نفر می‌باشد که در فصول بهار، تابستان و پاییز، این جمعیت به دو تا چند برابر این رقم نیز می‌رسد و خصوصاً در ماه محرم جمعیت بسیار زیادی در روستا جمع می‌شود.

روستای وفس در فاصله 120 کیلومتری اراک واقع شده است. این روستا از توابع بخش مرکزی شهرستان کمیجان و در 15 کیلومتر شمال شرقی آن قرار دارد، مسیر دسترسی به این روستا آسفالت و بسیار مناسب است.
منابع:
http://vafsi.blogspot.com
http://arakihaa.blogfa.com/post-367.aspx
http://fa.wikipedia.org/wiki
http://www.hamshahrionline.ir/details/195076