روستای هرزویل

یکی از روستاهای تاریخی و دیدنی و دارای پتانسیل­ بسیار زیاد برای جذب گردشگران، روستای تاریخی هرزویل در استان گیلان، شهرستان رودبار است. این روستا در شمال شهر منجیل و در گلوگاه دره­ ای سرسبز بین دو کوه گاوکول و پلنگ مغار قرار گرفته است.
شغل بیشتر اهالی کشاورزی (زیتون­ داری)، دامداری و کار در نیروگاه برق لوشان است. معروف­ترین محصول هرزویل زیتون است.
حضور مهندسین فرانسوی در این شهرک در بیش از نیم قرن پیش، که این منطقه را به علت وجود آب و هوای خوب و مناسب و چشم انداز زیبایش به عنوان محل اسکان خود و خانواده­ شان انتخاب نمودند، زمین­های ورزشی ( والیبال - بسکتبال - استخر شنا و...) سالن سینمای مجهز (که برای مراسم مختلف از جمله نمایش فیلم- تئاتر - موسیقی و ... از آن استفاده می‌شد.) تلفن - کانتین - فروشگاه - بانک - و دیگر امکانات رفاهی را برای مردم این شهرک به ارمغان آورد؛ این امر باعث بالا رفتن سطح فرهنگ و آگاهی مردم این منطقه نسبت به دیگر آبادی­ها و شهرک­های شهرستان شد (بیژن، 1389) .
هرزویل در کنار شاهراه هخامنشی ایران به اروپا قرار گرفته، و از دو بخش تشکیل شده بود. یکی روستای نوبنیاد و دیگری روستای تاریخی هرزویل با تاریخی بس طولانی.
شواهد نشان می­ دهد ...مشاهده کامل متن که این آبادی قدیمی طی دو الی سه هزار سال گذشته چندین بار با خاک یکسان و از نو ساخته شده است. همین­طور که زلزله هولناک خرداد 69 نیز آن منطقه را نابود کرد.
آثار "هرزویل­‌های قدیم" را در روی تپه‌های اطراف شهرک فعلی می­ توان یافت.
هرزویل نوبنیاد که در جنوب غربی هرزویل تاریخی جهت اسکان کارمندان سد سفیدرود و در اواخر دهه سی خورشیدی ساخته شده، مانند ماکت یک شهر بزرگ بود. در واقع می­ توان گفت سامانه یا تجهیزاتی نبود که در این شهرک یکصد و پنجاه خانواری وجود نداشته باشد.
از تصفیه خانه آب گرفته تا باشگاه تفریحی جوانان، استخر، انواع زمین­های ورزش و بازی، سینما، مدرسه، فروشگاه­‌های مختلف، پزشک، درمانگاه و ... . این بخش هرزویل نیز در زلزله ویرانگر 1369 دچار صدمات جدی گشت و باقیمانده آن نیز به دلایل منطقی ایمنی تخریب شد.
حال هردو بخش هرزویل کمی پایین‌تر از جای قبلی شان از نو ساخته شده اند.
شاید اولین جهانگرد و سفرنامه­ نویس، حکیم ناصر خسرو قبادیانی باشد که در حدود 1000 سال پیش از این روستا دیدن کرده و در خصوص سرو کهنسال آن شرحی نوشته (این سرو هنوز پا بر جاست)، و بارها مثل معروف بقال هرزویلی را بیان کرده است (وزین­ پور، 1370: 6).
«دوازدهم محرم سنه ثمان و ثلاثین و اربعمائه (438) از قزوین برفتم به راه بیل و قپان که روستای قزوین است. و از آنجا به دیهی که خرزویل خوانند. من و برادرم و غلامکی هندو که با ما بود.
زادی اندک داشتیم. برادرم به دیه در رفت تا چیزی از بقال بخرد. یکی گفت که «چه می­خواهی؟ بقال منم». گفت: «هرچه باشد، ما را شاید. که غریبیم و برگذر». گفت: «هیچ چیز ندارم».
بعد از آن هر کجا کسی از این نوع سخن گفتی، گفتمی بقال خرزویل است» (سفرنامه ناصر خسرو. 1382: 124).
علاوه بر سفرنامه ناصر خسرو، در کتاب­های «ولایات و دارالمرز ایران و گیلان» مولف ه. ل رابینو دوبورگومال نایب کنسول انگلستان در رشت و «ایرانی که من شناختم» نوشته ب .
نیکیتین کنسول روس در تهران نیز از هرزویل یاد شده است.
جاذبه­‌های گردشگری هرزویل:
روستای هرزویل به دلیل دارا بودن طبیعت زیبا از دیرباز مورد توجه طبیعت­ دوستان و طبیعت گردان بوده است.
وجود کوه­های سرسبز، ییلاق­ها، جنگل­ها و چشمه­‌های آب معدنی و... جلوه کم­ نظیری به منطقه بخشیده است.
دربند هرزویل یکی از مهمترین جاذبه­‌های طبیعی این روستا است که راه آن از انتهای آبادی و کنار آسیاب قدیمی آغاز شده و تا ییلاق نودعنبر ادامه می­ یابد. مسیر دسترسی به آن از میان جنگل و از طریق یک راه باریک و مال­رو در امتداد رودخانه­ ای پرخروش و زیباست (رودخانه هرزویل).
علاوه بر رودخانه جویبارهای بسیار زیادی بر سر راه قرار دارند که در بعضی قسمت­ها گردشگران ناگزیر به عبور از داخل آن­ها هستند. مسافت زمانی میان آسیاب تاریخی تا سرچشمه که اصلی­‌ترین مسیر تردد طبیعت­ گردها و تورها است، حدود یک الی یک و نیم ساعت است.
این منبع اصلی زندگی که باعث بقای هزار ساله این روستا شده است از دل سنگ عظیمی به خارج از زمین راه می­ یابد و حوضچه آبی کوچکی را در مقابل خود می­ سازد و سپس بر بستر رودخانه جاری می­ شود.
چشمه هرزویل علاوه بر تأمین آب شرب و کشاورزی روستا به منجیل و... نیز فرستاده می­ شود. از آنجا که فضای اطراف سرچشمه بسیار محدود است، بیشتر گردشگران صبح زود حرکت می­ کنند تا بتوانند خود را برای صبحانه به سرچشمه برسانند و جای بهتری را برای اتراق­شان فراهم کنند.
قله آسمانسرا.
جنگل­های زربین. زربین درخت کمیاب سوزنی برگی با نام علمی cupressus sempervirens، از تیره سرو است. به گفته کارشناسان، منشأ این درخت احتمالاً ایران یا افغانستان است و فسیل­هایی مربوط به دوره سوم زمین­ شناسی از آن به دست آمده است.
امروزه منبع اصلی این­گونه نادر، در جنوب ترکیه و بخش­هایی از شمال ایران است که آن نیز در معرض نابودی قرار دارد (eol, 2012).
در دل روستای هرزویل منجیل، سروی به یادگار مانده که به دلیل قامت برافراشته و قدمت طولانی اش مورد توجه است. سرو هرزویل درختى کهنسال با ارتفاع ۳۰متر و قطر تنه چهارمتر، به روایات مختلف تا۳۰۰۰سال است که در خاک شهرک تاریخى هرزویل ریشه دوانده است.
حتى ناصرخسرو قبادیانى در سفرنامه­ اش از درخت سرو زیبا و کهنسالى در منطقه هرزویل یاد مى­ کند. شکوه و عظمت این درخت و باورهای مذهبی جامعه، زمینه بازدید مردم را از این اثر با ارزش فراهم آورده است.
غار یلی بولاغی (چشمه باد) این غار که کمی بیش از یک دهه از کشف آن می­ گذرد، در ارتفاع 1400 متری از سطح دریاهای آزاد و در دامنه قله آسمانسرا، در شمال هرزویل قرار دارد.
این غار 600 متری از نوع رودخانه­ ای و فصلی است و بازدید از داخل آن در فصل بهار به علت پر آبی امکان­پذیر نیست. وجود استالاگمیت­ها (قندیل­های زمینی دوکی شکل) و استالاگتیت (قندیل­های سقفی) زیبایی این مکان را صد چندان کرده­ است.
یکی دیگر از جذابیت­های این پدیده طبیعی، قرارگیری آن در کنار رودخانه نوده یا به زبان بومی نودی است.
مزرعه بادی هرزویل در ارتفاعات شمالی روستا و در منطقه­ ای که توسط بومیان تخت نامیده می­ شود قرار دارد. جاده ماشین­ رو خاکی و پر پیچ و خمی روستا را به این مزرعه متصل می­ کند.
تخت دارای چشمه­ ای گواراست و یکی از مراتع دامی نیز محسوب می­ شود. وزش باد در این نقطه بسیار شدید است و با اینکه می­ تواند یکی از مکان­های توریستی منطقه باشد اما متأسفانه شناخته نشده است.
هرزویل علاوه بر دارا بودن جاذبه­‌های غنی طبیعی، از پتانسیل جذب گردشگر در زمینه گردشگری تاریخی و فرهنگی نیز برخوردار است که از آن میان می‌توان به این موارد اشاره کرد:
بقعه­ امام­زاده ابراهیم و سید محمود مرندی (سید پرنور)
ویرانه­‌های شهرک فرانسوی­ها (کلیسا، استخر، کانتین، زمین تنیس، گورستان و...)
طاق ساخته شده از ساروج که ظاهراً ورودی شهر یا قلعه­ ای بوده است. این طاق دارای کتیبه­ ای مشتمل بر 7 بیت بود که در بیت آخر، سال ساخت آن را 1090 ه.ق ذکر می­ نماید.
البته این طاق نیز در زلزله 69 ویران شد.
بقایای تپه باستانی، آسیاب قدیمی، گورستان تاریخی. تپه باستانی که تقریباً در قسمت جنوبی روستا واقع شده، در طی سالهای متمادی مورد غارت حفاران غیرمجاز قرار گرفته است.
به­ طوری که به محض ورود به محوطه تدفین­‌های از هم پاشیده و تکه­‌های سفال توجه هر بیننده­ ای را به خود جلب می­ کند.
مراسم علم گردانی هرزویل در دهه اول محرم بسیار معروف است، به گونه­ ای که در شب تاسوعا و روز عاشورا پذیرای صدها گردشگر است.

منابع :http://anthropology.ir/node/20406
http://fa.wikipedia.org/
اسماعیلی، تریفه.(1382). «گردشگری روستایی». در کتاب ماه تاریخ و جغرافیا. ش 74. آذر.
صص 99 تا 102.
چهاربالش، مریم (1389). «نقش گردشگری در توسعه روستایی ایران». ضمیمه چمدان روزنامه جام جم. ش2. ص10.
گی، چاک وای و فایوسولا، ادواردو (1388)، جهانگردی در چشم­ اندازی جامع، ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی. ویراست دوم، چاپ هفتم.