در جنوب غربی استان
آذربایجان غربی، شهرستان
پیرانشهر قرار دارد که در کنار مرزهای جمهوری اسلامی با عراق واقع شده و به دلیل داشتن میانگین 700میلی متر بارندگی در سال از زیباترین و سرسبزترین شهرهای استان بشمار می‌رود.
این شهر بدلیل قرار گرفتن در مسیر جاده ترانزیت جمهوری اسلامی با کشور عراق و دیگر کشورهای حوزه دریای مدیترانه، یکی از بزرگترین مراکز تجارت خارجی در جمهوری اسلامی است.
مرکز این شهرستان،
...مشاهده کامل متن شهر پیرانشهر است. پیرانشهر یکی از شهرهای کردنشین استان آذربایجان غربی و مرکز شهرستان پیرانشهر در شمال غربی ایران است. پیرانشهر به لحاظ مختصات فرهنگی و تقسیمبندی مناطق کردنشین جزء منطقه مکریان میباشد.
چون نخستین جایگاه آبادانی این ناحیه به دستور شاهان تورانی در کنار رودخانه زاب ساخت شده آنرا پیرانشهر نامیده اند یعنی شهری که توسط شاهان تورانی و در راس آنان پیران سپهسالار افراسیاب بنیان گذاشته شده است.
همچنین بنا بر آنچه از تاریخ و نوشته‌های محققین بر می‌‌آید، اسم پیرانشهر از پیران، یکی از شخصیت‌های شاهنامه و سپهسالار افراسیاب اخذ شده است. پیران وزیر،سپهسالار، مشاور،فرمانروای ختن و بعد از افراسیاب بزرگترین شخصیت توران زمین است.
نام وی را فیران (طبری) و بیران (ثعالبی) نیز ذکر کرده اند.
نام پیرانشهر در طول تاریخ سه بار تغییر کرده است. ابتدا و در بسیاری از منابع قدیمی نام لاجان داشت.لاجان شکل کردی لاهیجان میباشد. این نام به مرور به خانه تغییر یافت.
برخی این نام را برگرفته از خان یا ارباب و گروهی دیگر آنرا به معنای کاروانسرا به دلیل وجود چشمه‌ها و کاروانسرا و نزدیکی به مرز می‌دانند. سپس در سال 1349 نام این شهر با اخذ از نام عشیره پیران به پیرانشهر تغییر یافت .
نام رسمی این شهر پیرانشهر که به زبان محلی کردی آن را پیرانشار تلفظ می‌کنند.
آثار به جا مانده در این شهر، نشان دهنده وجود مدنیت و فرهنگ و جامعه پویا دراین منطقه بوده‌است و حداقل به طور وضوح شاهد حیات اجتماعی از ۶ هزار سال پیش به این سو در این منطقه بوده‌است.
آثار برجای مانده از دژهای صخره‌ای در دهستان منگور غربی از توابع شهرستان پیرانشهر، دیرینگی‌این منطقه را به هزارهٔ ۲ق‌م می‌رساند. بررسی بقایای دژ مسکونی (قلات شاه) که بر فراز کوه‌لندیشیخان، یکی‌از بلندیهای شهرستان پیرانشهر واقع شده‌است، آشکار می‌سازد که نخستین سنگ بنای این دژ عظیم و شگفت‌آور در اوایل هزارهٔ نخست ق‌م به‌وسیلهٔ اقوام محلی پایه‌گذاری شده، و سپس در دورهٔ مادها توسعه یافته‌است.
گردکشانه دیگر شهر آن است. روستاهای پسوه، شین اباد، دربکه و جلدیان از گردکشانه بیشتر جمعیت دارند. این شهرستان یکی از پنج شهرستان کاملاً کردنشین استان است.
به لحاظ موقعیت فرهنگی و تقسیم بندی مناطق کردستان، جزء منطقه مکریان میباشد.
پیرانشهر آب وهوای نسبتاً معتدل و فصولی منظم دارد. ناحیه پیرانشهر از زمان‌های قدیم دارای اهمیت و اعتبار بوده و نام آن در الواح عیلامی مکشوف در تخت جمشید ذکر شده است بر اساس آمار سال ۲۰۱۲ جمعیت این شهرستان ۱۱۵٬۰۶۵ نفر است.
این رقم حاکی از آن است که پیرانشهر شهر نهم استان است. جمعیت پیرانشهر از دو گروه قومی کرد و ترک تشکیل شده‌است. این شهرستان دارای سه ایل به نامهای ایل پیران, منگور و مامش است.
پیرانشهر یکی از شهرستانهایی می‌باشدکه به دلیل داشتن سنگهای گرانیت دارای شهرت جهانی است.ذخایر شناخته شده سنگهای گرانیت این شهر چهار میلیون تن برآورد می‌شود که به لحاظ تنوع رنگ و طرح استحکام در ایران و جهان منحصر بفرد است.
مردم این شهرستان به کردی سورانی با لهجه مکریانی صحبت می‌کنند. صنایع دستی مهم این منطقه عبارتند از جوراب و کلاه پشمی، زربافی، جاجیم و گلیم.
شهرستان پیرانشهر به علت کوهستانی بودن و وجود دشتها و مراتع وسیع یکی از قطبهای دامداری و کشاورزی استان محسوب می‌شود. لبنیات این شهر نیز بسیار مرغوب و مشهور است.
محصولات کشاورزی این شهرستان عبارتند از: گندم، جو، نخود، چغندر قندو ذرت و محصولات باغی ان عبارتند از: سیب، زرد آلو و انگور سیاه
تقسیمات کشوری این شهرستان، بنابرآنچه در نتایج آمارگیری سرشماری سال ۱۳۸۵ کل کشور آمده‌است، دارای دو بخش مرکزی و لاجان میباشد.
شهر پیرانشهر و گردکشانه شهرهای این شهرستان است. دهستان‌های بخش مرکزی شامل دهستان پیران، دهستان منگور غربی و دهستان لاهیجان میباشد. دهستان‌های بخش لاجان شامل، دهستان لاهیجان شرقی و دهستان لاهیجان غربی است.
در همایش بزرگ شهر سالم که با حضور نماینده سازمان بهداشت جهانی در استان اصفهان برگزار شد ۲۰۹ شهر از کشورهای منطقه مدیترانه شرقی جهت انتخاب به عنوان هزار شهر سالم جهان نام‌نویسی کرده بودند و از کشور ایران هم سه شهر پیرانشهر، نور و طوس معرفی شده بودند که شهر پیرانشهر توانست به عنوان یکی از هزار شهر سالم جهان از کشور ایران انتخاب شود.
امکانات و ظرفیت‌های اقتصادی موجود، ساخت و سازهای جدید، اشتغال، تولید ترددهای مرزی و رونق صنعت گردشگری را با خود به همراه آورده‌است. در تمام طول روز بازارچه‌ها پر از خریدارانی است که، انواع لوازم خانگی، صوتی و تصویری، البسه‌های لوکس و روز جهان را با قیمت‌های مناسب خریداری و با خود به سوغات می‌برند.
علاوه بر مراکز تجاری مجوز ساخت دو هتل چهار ستاره و سه ستاره در این شهر صادر شده که هتل چهار ستاره توسط سازمان گردشگری و صنایع دستی و هتل دیگر توسط بخش خصوصی ساخته می‌شود.
سالانه هزار نفر از مردم با هدف تجارت و گردشگری به پیرانشهر وارد می‌شوند.
منابع:
http://fa.wikipedia.org/wiki
http://www.piranshahr-ag.ir/tabid/1586/Default.aspx
http://ghandil2012.blogfa.com/post/32
