فارسان

فارسان از شهرستانهای چهار محال و بختیاری است و در مرکز رشته کوههای زاگراس واقع شده است و با استان‌های اصفهان،خوزستان،لرستان و کهگلویه و بویراحمد همسایه است
فارسان از شمال به شهرستانهای شهر کرد و کوهرنگ، از جنوب و مشرق به شهرستان شهر کرد و کیار و از مغرب به شهرستان اردل محدود شده است
این شهرستان در تابستان‌ها هوایی نسبتاً گرم و خشک دارد.
شهرستان فارسان منطقه‌ای است با آب و هوای کوهستانی و از نظر منابع آبی سرشار و غنی می‌باشد و چشمه‌های پرآب در گوشه و کنار این شهرستان جاری می‌باشند
از سال ۱۳۵۸ بخش میزدج با بخش شوراب تنگزی به شهرستان فارسان تبدیل شد و بخش میزدج به عنوان بخش مرکزی شهرستان فارسان تعیین شد.
در سال ۱۳۸۰ بخش شوراب تنگزی از شهرستان فارسان جدا و به شهرستان کوهرنگ تبدیل شد و بعد از آن شهرستان فارسان محدود به بخش میزدج شد که میتوان گفت از لحاظ وسعت کوچکترین شهرستان در کل کشور است.
میزدج در اصل میزدژ بوده و که دژ محکمی است در دل طبیعت که به وسیله کوههای سر به فلک کشیده محصور شده است.مردم محل برای سادگی در تلفظ میزده می‌گویند که معنی آن محل مهمانی است اما در اصل همان میزدژ صحیح است چراکه در متون قدیمی نیز از دژ بیژگ در جبال مرتفع زاگرس نام برده شده است که گویا مربوط به دوره اشکانیان است.
منطقه‌ی میزدج پس از آنکه در عهد قاجار زیر مجموعه‌ی حکومت خوانین بختیاری درآمد بخصوص بعد از درگذشت حسینقلی خان ایلخان بختیاری بین حاج علیقلی خان(سردار اسد) و حاج خسروخان(سردار ظفر)به دوبخش میزدج سفلی و میزدج علیا تقسیم شد که مرز تفکیکی آن رودخانه ای است که از سورشجان وارد خاک میزدج می‌شود و از شرق پردنجان به طرف جنوب حرکت می‌کند.
قدمت شهرستان فارسان از نظر تاریخی به قبل از اسلام می‌رسد. ساکنان اولیه آن را مهاجران و پیشه‌ورانی تشکیل می‌دادند که برای ارائه خدمات در این مناطق ساکن شده‌اند.
از لحاظ تاریخی مردم این شهرستان نقش مهم و اساسی در شکل گیری نهضت مشروطه داشته‌اند که به رهبری سردار اسعد بختیاری در فتح تهران شرکت نمودند. کتیبه مشروطه واقع در پیرغار روستای ده چشمه گویای تاریخی این ادعا است.آثار تاریخی خان اوی جونقان نیز که در تنگ درکش ورکش جونقان قرار دارد و نیز مربوط به دوره ساسانیان می‌باشد.
بافت گلیم، جاجیم، چوغا، کلاه نمدی، نمد صنایع دستی شهرستان فارسان هستند
گندم، جو، نخود، لوبیا، شبدر، سیب زمینی، گوجه فرنگی و یونجه از فرآورده‌های فارسان به شمار می‌روند.
آب کشاورزی از کاریز، چاههای ژرف و نیمه ژرف و چشمه‌ها تأمین می‌گردد. آب آشامیدنی از چشمه تهیه و در شبکه لوله کشی منشعب می‌شود.
از درختان موجود در این منطقه می‌توان به زبان گنجشک، اقاقیا، نارون، بید مجنون و درخت توت اشاره کرد.
مردم این شهرستان همگی دارای دین اسلام و مذهب شیعه می‌باشند.
بیشتر اهالی شهرستان فارسان از نژاد بختیاری‌ها که زبان آن‌ها نیز بختیاری یا به قولی محلی لری می‌باشد که در آن واژهای پهلوی و باستانی فراوانی وجود دارد.
فقط در شهر جونقان گویش مردم به صورت ترکی می‌باشد.
اهالی این منطقه در گذشته دارای لباس‌های محلی و زیبایی بودند که برای مردان شامل چوغا یا بالاپوش و شلوارهای گشاد یا دبیت و کلاه خسروی و پاپوشی به نام گیوه بود و پوشاک زنان شامل مینا، چارقد، لچک و دامن‌های بلند و پر چین بنام شلوار قری و گیوه ملکی بوده است
امروزه جز قسمت عشایری بقیه مردم این لباس‌ها را به دست فراموشی سپرده‌اند
روایت شده است که فارس در لغت به معنی سوار یا صاحب است و از جهتی این کلمه از «پارس» یا «پارسیان» گرفته شده و به فارسان تبدیل شده است.

منبع:
http://farhangemizdej.blogfa.com/post/3
http://www.bakhtiary.org/farsan.htm
http://copy.blogfa.com/post-61.aspx
http://ch-b.ir/farsan/
http://hematifarsani.blog.ir/page/about-me