روستای ده چشمه روستایی سرسبز و جنگلی که به دلیل طبیعت زیبا و بکر و وجود کتیبه‌های ارزشمند تاریخی، در فهرست آثار تاریخی
ایران قرار گرفته است.
این روستا از غرب و جنوب به کوه لاخرسان محدود می‌شود.
ارتفاع روستای ده‌چشمه از سطح دریا 2000 متر است و اقلیمی معتدل و خشک دارد. آب و هوای این روستا، در
بهار و تابستان ملایم و مطبوع و در زمستان سرد است. خشکه رود در شرق روستا جریان دارد.
روستای ده‌چشمه از روستاهای تاریخی استان چهارمحال و بختیاری است و قدمت طولانی دارد.
از مهمترین آثار تاریخی این روستا میتوان به کتیبه سنگی و تاریخی میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- پیر غار
2-سنگ قبله
3-تپه
بن کن (تپه
بن کن مربوط به هزاره دوم
قم - سده‌های متأخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان
فارسان، بخش
مرکزی، دهستان میزدج سفلی، جنوب شرق
روستای ده چشمه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۵۲۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی
ایران ...مشاهده کامل متن به ثبت رسیده است.)
4-گورستان ده چشمه
5-شیرسنگی
6-قلعه خان
کتیبه‌ها و سنگ نوشته‌های به جا مانده در این روستا به دورة قاجاریه مربوط است.
جاذبه‌های طبیعی گردشگری روستا
طبیعت زیبا، مناظر دلفریب، باغات سرسبز و انبوه، تفرجگاه مصفای پیر غار و دیگر آثار تاریخی، روستای ده چشمه را به یکی از جذاب‌ترین روستاهای استان چهارمحال و بختیاری تبدیل کرده است.
یکی از مناطق تفریحی این روستا برنکون نام دارد.
این منطقه دارای یک رودخانه بزرگ که یک طرف آن کوه و طرف دیگر این رودخانه باغ‌های میوه میباشد.
طبق بودجه ای که برای این منطقه تفریحی آمده در عرض چند سال آینده یک پیست قایقرانی در این منطقه افتتاح خواهد شد.
منطقه تفریحی چالنمه
این منطقه تفریحی بالای آبشار پیرغار قرار دارد و دارای تعداد زیادی باغ از انواع میوه است.
پیرغار در ارتفاعات همجوار پیرامون روستا واقع شده است و هنوز به طور کامل شناسایی نشده است. ده چشمه جوشان از این غار آهکی سرزیر می‌شود. پیرغار دارای 3 غار میباشد.
به گفته اهالی محل غار اصلی پیرغار مربوط به زمانی است که شخصی در این غار زندگی می‌کرده که از نظر خداشناسی و تقوا در مرتبه‌ی والا قرار داشته است(سید عیسی)، که مردم به این شخص اعتقاد داشته اند، بعد از گذشت زمانی از عمر این فرد دشمن به خاطر منافع خود به فکر کشتن این شخص می‌افتند اما سید عیسی ب یاران خود از این غار که به بالای کوه راه داشته و باز بوده است فرار می‌کنند و هنگامی که دشمن آنها را تعقیب می‌کنند این غار به اذن خداوند بسته می‌شود و این افراد از دست دشمن فرار می‌کنند، با این وجود مردم بر حسب اعتقادی که به این شخص داشتند هرهفته داخل این غار شمع روشن می‌کنند( این نوشته طبق گفته‌های مردم بوده و هیچ سند و دلیلی ندارد).
بر روی قسمتی از تپة سنگی پیرغار، سه سنگ نبشته به زبان فارسی کنده‌کار شده که شرح لشکرکشی سردار اسعد بختیاری به تهران و نقش طوایف بختیاری در انقلاب مشروطیت ایران است.
در ایام مختلف سال خاصه در فصول سرد، این ناحیه گردشگران و طبیعت دوستان بسیاری را به سوی خود جذب می‌کند.
مردم روستای ده چشمه با گویش بختیاری سخن می‌گویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.
اقتصاد این روستا بر فعالیت‌های زراعی، باغداری و دامداری استوار شده است. گروهی از مردم این روستا، به فعالیت‌های خدماتی، تولید صنایع دستی و پرورش زنبور عسل اشتغال دارند.
مهمترین سوغات روستای ده چشمه ، عسل ، فرآورده‌های لبنی ، خشکبار و میوه جات و ماهی قزل آلای پرورشی است .
گندم، جو، یونجه و شبدر از مهمترین محصولات زراعی روستای ده‌چشمه میباشد. شیر، ماست، کره محلی، روغن حیوانی و دوغ از فرآورده‌های مرغوب لبنی این روستا است، که در بین گردشگران این روستا خواهان بسیاری دارد.
هلو و سیب درختی روستای ده چشمه زبانزد خاص و عام است. از دیگر محصولات روستا، میتوان به انگور، بادام و گردو اشاره کرد.
بافت انواع قالی و قالیچه در بین زنان این روستا حرفه‌ای مکمل در فعالیت‌های خانوار روستایی است.
اولین دهکده جهانی یونیما در روستای ده چشمه
تولید نمایش‌های عروسکی و همچنین حضورمستمردر دوره‌های مختلف جشنواره عروسکی مبارک ایران،مرکز جهانی یونیما را برآن داشت تا با گشایش دفتر این مرکز در یکی از روستاهای هدف گردشگری استان چهارمحال و بختیاری،این روستا را درفهرست مراکز جهانی خود قرار دهد.
منبع :http://www.iranvillage.ir/
http://www.varball.blogfa.com/
http://dhcheshme.persianblog.ir/
http://farhangemizdej.blogfa.com/
www.yjc.ir/fa/.../
http://fa.wikipedia.org/
