آتشکده سیاهگل

آتشکده سیاهگل در 25 کیلومتری شهرستان ایوان و در منطقه‌ای به همین نام در حاشیه جنوبی رودخانه پرآب کنگیر و با فاصله تقریبا ۷۰۰ متری آن قرار گرفته است.
آتشکده داخل دشتی کوچک قرار دارد که به احتمال زیاد در اطراف این آتشکده، منازل مسکونی زیادی وجود داشته‌است,زمین‌های حاصلخیز و آبرفتی اطراف آتشکده به احتمال زیاد وقف آن بوده‌است.
شهرستان ایوان در شمال غربی استان تنها شهرستان تمام کردنشین ایلام بوده که خاستگاه کردان کلهر است.
شهرستان ایوان غرب در میان سه کوه بانکول، شره زول و مانشت قرار دارد، که کوه مانشت یکی از قله‌های بلند رشته کوه زاگرس محسوب می‌شود.
این منطقه از شمال به گیلان غرب استان کرمانشاه و از جنوب به بخش چوار و از شرق به شهرستان شیروان چرداول و از غرب به کشور عراق محدود می‌شود و از هر طرف با ارتفاعات محصور می‌شود.
آتشکده سیاهگل یکی از آثار دوره شکوهمند ...مشاهده کامل متن ساسانی است و پیشینه ای 1700 ساله دارد.
این آتشکده تاریخی ایوانی مربع شکل به اندازه ۵x۵ متر و ارتفاع حدودا ۱۰ متر دارد,
قطر دیوارهایش یک متر است و در قسمت فوقانی دارای آتشدان می‌باشد,سوراخ‌هایی وجود دارد که شاید برای خروج دود حاصل از سوخت باشد.
آتشکده سیاهگل تا زمان یکپارچگی ایران در دوران صفوی روشن بوده و به علت وجود معدن ذغال سنگ همجوار آن ,که گلِ سیاهرنگ دارد، منطقه را سیاهگل نامیده اند.
این بنا از نوع گنبد‌های تک جداره ای است و در چهار طرف دارای دالان برای طواف زرتشتیان به دور آتش مقدس بوده است
این آتشکده سالم‌ترین آتشکده شناسایی شده استان ایلام است که در نوع خود بی‌نظیر و از اهمیت زیادی در مطالعات باستان‌شناسی برخوردار است.
صحن چهارطاقی همراه با سقف گنبدی و دالان طواف در اطراف چهارطاقی از ویژگیهای این بناست.
در نزدیکی این آتشکده پایه‌های پلی سترگ از دوران ساسانی به چشم می‌خورد که اهالی بزرگ‌ترین قطعه آن را (سان نیری) می‌نامند.
اطراف این بنا به وسیله حیاطی محصور بوده ولی اکنون تخریب شده‌است.
این آتشکده چهار دروازه به طرف چهار جهت اصلی دارد مانند آتشکده دوره ساسانی در شهرستان قصر شیرین است.
سنگ بلندی در مقابل آتشکده سیاهگل و در داخل رودخانه «کنگیر»، وجود دارد که ارتفاع آن حدود ۱۲ متر و قطرش ۶ متر است این سنگ بسیار دیدنی است.
همچنین سنگ دیگری با ارتفاع کمتر در شرق آن قرار دارد که در اثر عوامل فرسایش کج شده‌است.
آتشکده چهار پایه و یک سقف گنبدی دارد و راهرویی جهت نیایش در اطراف آن وجود دارد که فقط آثاری از این راهرو وجود دارد
مصالح ساخت این آتشکده از ساروج ,گچ نیم‌کوب و قلوه‌سنگهای رودخانه‌ای تشکیل شده است و نوع معماری آن مربوط به دوره ساسانی است.
با توجه به بررسی‌های باستان‌شناسی صورت گرفته در اطراف این اثر، آثاری از بناها و معماری هم‌دوره با آتشکده مورد شناسایی قرار گرفت که احتمال وجود شهر گمشده آریوحان (آریوجان) را در این منطقه بیشتر می‌کند.
شهر گمشده آریوحان (آریوجان) یکی از شهر‌های تاریخی استان ایلام است
بر اساس شواهد و مدارک تاریخی و گفته سیاحان و سفرنامه نویسان این شهر تاریخی در ساحل رودخانه گنگیر قرار داشته است
وجود این مجموعه آثار و دیگر شواهد باستان‌شناسی حکایت از وجود یک شهر تاریخی در این منطقه دارد.
اندنبرگ باستان شناس بلژیکی در سال 1349 کاوش‌های باستان شناسی را در این منطقه آغاز کرد که این آتشکده یکی از دستاورد‌های کاوش‌ها بود.
این اثر در ۱۶ مهر ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۷۹۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
منبع:
http://fa.wikipedia.org
http://www.yjc.ir
http://ilambastan.blogfa.com
http://www.irna.ir
http://chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=63845&Serv=0&SGr=0
http://www.jamejamonline.ir/newspreview/1076716044674731533
http://ilamchto.ir/fa/index.php?option=com_content&view=article&id=181:1392-10-06-13-22-01&catid=41:1392-04-05-15-56-52
http://parsinews.ir/news/page/4dfe5942ebed5769667a17a7d2fa61fe
http://khabarfarsi.com/ext/4857758
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920109000283