غار رود افشان

غار رود افشان در دهکدهٔ رودافشان شهرستان فیروزکوه و در کوهستان البرز مرکزى واقع است.
غار رودافشان در اثر ساز وکار پدیده کارست، تشکیل شده است. از نظر زمین‌شناسی این غار در سنگ آهک‌های دوره کرتاسه بوجود آمده است. با این وجود کارشناسان زمان تشکیل غار را به دوران سوم و دوره پالئوسن نسبت می‌دهند.
این اعتقاد وجود دارد که هزاران سال قبل رودخانه دلیچای همسطح دهانه غار بوده و احتمالاً قسمتی از آب رودخانه دلیچای وارد دالان‌های غار شده و باعث گسترش و وسعت غار شده است.
درون غار از مواد آهکى پوشیده است که به صورت قندیل‌هایى از سقف غار آویزان شده است.در داخل غار چاله‌هایى وجود دارد که آبى زلال از دل صخره‌هاى سنگى آن بیرون مى‌آید.
ارتفاع غار به اندازه‌اى است که به آسانى مى‌توان در آن حرکت کرد.
رودافشان در زمره غارهایی قرار دارد که دسترسی به آن آسان است و هر کسی که بخواهد، با برنامه‌ریزی می‌تواند به آنجا برود.
اگر از تهران در جاده فیروزکوه به سمت شمال برویم، پس از گذشتن از دوراهی گیلاوند که پیش از این به آن دوراهی دماوند هم می‌گفتند، به روستای جابان و از آنجا به روستای کوچک سیدآباد ...مشاهده کامل متن می‌رسیم, از کنار روستا در سمت راست به جاده آسفالته فرعی وارد شده که در سمت راست آن دره‌ای پر از درخت دیده می‌شود و در عمق دره، رودخانه‌ای جریان دارد.
این جاده شما را به روستای رودافشان می‌رساند که حدود 103 کیلومتر با تهران و 60 کیلومتر با فیروزکوه فاصله دارد.با حدود یک ساعت پیاده‌روی به نزدیکی غار می‌رسید.
دهانه غار از پایین پیدا نیست، اما دهانه‌اش بسیار بزرگ است.
مسیر این غار در اثر فرسایش آب و املاح موجود در آن در زمانی که آب به طور کامل در آن جریان داشته است ایجاد شده است.
در برخی منابع گفته شده که در گذشته دهانه فعلی غار پشت تیغه سنگی بزرگی قرار داشته که حدود 35 هزار سال قبل بر اثر وقوع آتشفشان در کوه دماوند شکسته شده و با ایجاد شکاف عمیقی دهانه غار ظاهر شده و بعدها بر اثر فرسایش آب وسیع‌تر شده است.
دهانه غار بسیار وسیع و فرم آن قوسی شکل است، طول آن 40 متر و ارتفاع آن به 12 متر می‌رسد.
دهانه این غار که بعد از غار ایوب و غار اسپهبد خورشید، سومین دهانه بزرگ در غارهای ایران است که بعد از عبور از آن بلافاصله وارد اولین تالار غار می‌شوید که از بزرگترین تالارها در غارهای ایران است.
این تالار عظیم تاقدیس بزرگی است که به علت استحکامی که لایه‌های آن دارد هیچ نشانی از شکستگی یا سنگ‌های سست در آن دیده نمی‌شود.
شاید علت وسعت این تالار فرسایش آب رودخانه دلی چای در کنار فرایند غارزایی باشد؛ بدین ترتیب که هزاران سال قبل که دره رودافشان عمق فعلی را نداشت، رودخانه دلی چای و یا شاخه‌ای از آن با دهانه غار رودافشان هم سطح بوده و آب رودخانه وارد دالان‌ها می‌گردید و لایه‌های سست را در مسیر خود تخریب می‌کرد.
تعدادی ایوان که از سنگچین ساخته شده‌اند و همچنین مقداری خرده سفال در انتهای این تالار وجود دارد. این تالار فاقد تزئینات آهکی است.
وجود خرده سفال نشانه سکونت انسان‌ها در غار در روزگار گذشته است.
بعد از تالار اول، تالار دوم قرار دارد. بین تالار اول و دوم دیوار سنگچینی واقع شده که طول آن 8 متر و پهنای آن 1.5 متر است و در حال حاضر قسمتی از این دیوار تخریب شده و درگاهی به عرض 2 متر بوجود آورده که مدخل تالار دوم را تشکیل داده است.
در این ناحیه تاقدیس کوچکی با ارتفاع 8 متر قرار دارد که ابتدای تالار دوم است. تالار دوم دارای تاقدیس به ابعاد 50 در 60 متر و ارتفاع 20 متر است. در دیواره این تالار یک شکاف بزرگ به چشم می‌خورد.
این تالار نیز فاقد تزئینات آهکی است.
ابعاد تالار سوم 40 در 50 و ارتفاع آن 15 متر است. در این تالار تزئینات آهکی فراوان است که در روی سقف و دیوار این تالار چکنده‌های گل کلمی و نخودی دیده می‌شود، تمام تالار پوشیده از چکیده‌های مخروطی دانه انگوری می‌باشد.
در طرف راست تالار دالانی به طول 10 متر وجود دارد که به اتاقی منتهی می‌شود، دیوارها و سقف این اتاق با تزئینات خوشه انگوری، گل کلمی، ستون‌های سنگی و آبشار سنگ پوشیده شده است، این اتاق دارای دهانه دیگری است که به انتهای تالار سوم می‌رسد.
انتهای تالار سوم راهرویی به عرض 2 متر و ارتفاع 6 متر بوده که پس از طی 50 متر، استالاگمیت بزرگی دیده می‌شود. پس از حدود 20 متر بلندترین چکیده غار به بلندی 12 متر دیده می‌شود.
در اینجا چکنده‌های نیزه‌ای نیز دیده می‌شوند.
با عبور از یک ورودی، پس از طی دالانی در دنباله مسیر به عمیق‌ترین ناحیه غار نسبت به دهانه غار می‌رسید که 150 متر پایین‌تر از دهانه غار است. پس از آن توسط یک نردبان آهنی که جهت سهولت غارنوردی تعبیه شده است به دالانی با ارتفاع 3 متر می‌رسید که در انتهای آن حوضچه آبی وجود دارد که ستونی سنگی در میان آن قرار دارد.
این محل تالار آناهیتا نام دارد که پس از آن تاقدیسی به پهنای 15 تا 20 متر وجود دارد. در ادامه مسیر پس از طی 150 متر به دالان 10 متری می‌رسید که اینجا انتهای غار است.
محل انتهایی غار 50 متر پایین‌تر از دهانه غار است.
مسیر راهپیمایی در غار حدود 800 متر است.غار نوردی در این غار کمی سخت است و باید از مسیر‌های سختی عبور کنید.بعلاوه اینکه برای حرکت در غار حتماً به چراغ قوه قوی نیاز دارید.
در برخی قسمت‌های مسیر برای سهولت رفت‌وآمد نردبان‌های فلزی قرار داده شده است.
این اثر با شماره‌ی 12213 و در تاریخ 30/4/1384 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

منبع:
http://vista.ir
http://www.darebehesht.com