کوشک اردشیر در در منطقه بکر و خوش آب و هوای دشت پشت پر یا بزپر واقع در شهرستان
دشتستان واقع شده است و یکی از آثارهای تاریخی و از نقاط دیدنی استان
بوشهر در جنوب
ایران است.
این بنا معروف به
کوشک اردشیر ساسانی است که در سالهای سلطنت اردشیر از 226 تا 240 میلادی بوده است.
کوشک با ارزش ساسانی در منطقه "پشت پر" واقع در شمالی‌ترین منطقه استان
بوشهر یعنی در شمال منطقه
دشتستان و جنوب شرقی شهرستان
کازرون واقع شده است.
«
کوشک اردشیر» بنایی باستانی ساسانی، با توجه به عدم کاوش و خاکبرداری علمی در این بنا، کاربرد، سازنده و یا صاحب بنا مشخص نمیباشد ولی با توجه به سبک معماری و شباهتهای آن به کاخ فیروز آباد
فارس، به
کوشک اردشیر معروف شده است.
این بنا با قلوه سنگ و با استفاده از ملات ساروج ساخته شده است.
بقایای ساختمان در حال حاضر به شکلی شبیه به مستطیل در جهت جنوب شرقی به شمال غربی قرار گرفته
...مشاهده کامل متن و با احتمال زیاد ورودی اصلی آن در سمت شمال شرق قرار داشته است.
البته با توجه به پیش آمدگی ایوان شمال شرقی ساختمان، بقایای ایوان جنوب غربی و رعایت اصل قرینه سازی در بناهای مشابه دوران ساسانی، این بنا به احتمال قوی دارای پلانی صلیب شکل بوده است.
زیر بنای کوشک به صورت صلیب بوده و بنا دارای طاقهای گهواره‌ای شکل است. در قسمت بالای کوشک ستون سنگی ایی مشهود میباشد که احتمالاً برای افروختن آتش، خبررسانی یا دیده بانی بوده‌است.
این بنا که در تنگ ارم واقع شده به احتمال زیاد جای استراحت و محلی برای شکار در دشت بزپر بوده‌است.
عمده‌ترین عناصر باقیمانده و قابل تشخیص این بنا در حال حاضر، دو ایوان بلند با طاقهای گنبدی در جهات شمال شرقی و جنوب غربی میباشند که شباهت زیادی به ایوانهای کاخ فیروزآباد فارس البته در مقیاسی کوچکتر دارند.
البته به نظر میرسد ایوان شمال شرقی در اصل بقایای تالاری با سقف گنبدی بلندی باشد.
چند اطاق با سقف هلالی نیز در اطراف این ایوانها قابل تشخیص است ولی سالم‌ترین قسمت بنا یک راهرو طولانی و سرتاسری در طول ساختمان و از جنوب شرق تا شمال غرب بنا میباشد که سقف هلالی آن ارتفاعی در جدود ۶ متر دارد.
تزئینات این بنا شباهت زیادی به تزئینات کاخ فیروزآباد فارس دارد بخصوص دندانه موشیها و گوشواره‌های باقیمانده ایوان شمال شرقی که کاملا یادآور کاخ فیروز آباد است.
همچنین بر بالای قسمت جنوب شرقی بنا ستونی از قلوه سنگ به شکل یک مناره قرار دارد که کاربرد آن مشخص نیست ولی احتمال داده میشود که جهت نگهبانی و یا قرار دادن روشنایی جهت راهنمایی در شب بوده باشد.
طبق باورهای عامیانه مردم دشتستان این آرامگاه و مکان نگهداری استخوانهای شاهنشاه ساسانی بوده است.
بنای کوشک اردشیر، هم به دلیل باقی ماندن برخی از دیواره‌ها و حفظ کردن ساختار کلی بنا و هم به دلیل قرار گرفتن در منطقه ای بکر و کمتر مطالعه شده به عنوان یکی از آثار بسیار پرارزش دوران ساسانیان برای باستان شناسان و پژوهشگران قلمداد میشود با این وجود مجموعه تخریبهای صورت گرفته در این بنا در عین حال آن را به نمونه ای از تنوع تخریبی در بناهای تاریخی ایران نیز تبدیل کرده است.
در فروردین‌ماه سال ۱۳۹۰ بخش‌هایی از این بنا به دلیل نفوذ رطوبت، رسوخ آب باران و رطوبت زمین‌های کشاورزی اطراف و همچنین بی‌توجهی و عدم ساماندهی فرو ریخت.
منبع :http://rcirib.ir/paygah_marakez/cities/amaken.aspx
http://baladeh1.blogfa.com/post-35.aspx
http://www.hamshahrionline.ir/
http://www.bushehrnews.com/fa/news/46169
