پارک ملی گلستان موزه زنده ای است که در شرق استان
گلستان و غرب استان
خراسان شمالی واقع شده است .این پارک مجموعه متنوعی از جوامع گیاهی و جانوری را در خود جای داده است و به عقیده برخی از متحققین، ویژگیهای پارک
گلستان در زمینه داشتن مناطق زیست متنوع جنگلی و استیپی، متشکل از کلیه گیاهان و حیوانات وحشی منحصر به فرد است که تا حدی دست نخورده در یک محدوده نه چندان وسیع قرار گرفته است .بطوریکه بدلیل دارا بودن شرایط مطلوب از سوی سازمانهای بین المللی به عنوان ذخیره گاه زیست کره به ثبت رسیده و مورد توجه خاص متحققین و دانش پژوهان و علاقه مندان به طبیعت است.
در این پارک بیش از ۱۳۰۰ گونهی گیاهی مستقر است که ۲۰ نوع از آنها در هیچ نقطهی دیگری از کره زمین یافت نمیشوند.
پارک
گلستان در فاصله 45 کیلومتری شرق
مینودشت ،150 کیلومتری شرق
گرگان واقع شده است و مساحت آن 91895 هکتار است.
پارک ملی گلستان نخستین پارکی است که در
ایران ...مشاهده کامل متن عنوان پارک ملی را به خود اختصاص داده است.
این پارک با داشتن اقلیمهای متفاوت و مناطق زیستی متنوع جنگلی، استپی و چشم اندازها و مناظر متبوع طبیعی از جمله جاذبههای گردشگری استان گلستان محسوب میگردد.
به علاوه، به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، شرایط اقلیمی، چشم انداز ها، و مناظر طبیعی متنوع، جاذبهی توریستی و تفرجگاهی فوق العاده داشته و همه ساله مورد بازدید و استفاده تعداد زیادی از مردم شهرها و روستاهای استانهای هم جوار و مسافرین و بازدیدکنندگان از نقاط دور دست کشور و حتی خارج از کشور قرار میگیرد .
بطور کلی پارک ملی اهداف چند گانه ای را تعقیب مینماید که به دین قرارند:1 ـ نگهداری و حفاظت وسعت و تنوع ژنتیکی و دست نخوردگی جوامع زیستی گیاهان و جانوران در اکوسیستمهای طبیعی و یا در مناطقی که کمتر مورد تعرض قرار گرفته اند ، به عنوان میراثهای طبیعی .2ـ مطالعه مسایل زیست محیطی و بررسیهای اکولوژیکی به عنوان الگویی جهت مقایسه تطبیقی با مناطقی که مورد تخریب واقع شده وقسمتی از اجزای تشکیل دهنده آن از بین رفته اند ، جهت تهیه و تدوین اصول مدیریت منابع طبیعی برای پایداری فرایندهای اکولوژیکی و سیستم تامین حیات .
3ـ فراهم نمودن تسهیلاتی جهت آموزش و تربیت افراد برای ارائه نمونه کار اکوسیستمها که کمتر دست خوش تغییرات و دگرگونی قرار گرفته اند .
4ـ بهره برداریهای چند جانبه آموزشی، علمی، پژوهشی، فرهنگی و تفرجی باکمترین اختلال در نظام طبیعی زیستگاهها و اکوسیستمهای طبیعی و استفاده از این بهره وریها جهت پیدا کردن مطلوبترین روش علمی و عملی در اداره منابع طبیعی .
تاریخچه ، موقعیت جغرافیایی و اقلیمی :
این پارک در 19 مرداد سال 1336 به نام منطقه حفاظت شده آلمه وایشکی تحت حفاظت کانون شکار ایران قرار گرفت، سپس در 23 بهمن سال 1340 بدون تغییر وسعت به نام منطقه حفاظت شده آلمه نامیده شد ودر 6 شهریور ماه سال 1342 تبدیل به پارک ملی و سپس ، یک سال بعد یعنی سال 1343 ، منطقه مذکور به پارک وحش تغییر عنوان یافت .
با تغییر نام سازمان شکار بانی و نظارت بر صید به سازمان حفاظت محیط زیست ، در شهریور سال 1350 این پارک به نام پارک ملی محمد رضا شاه تغییر نام داد و منطقه ای در شرق آن تحت عنوان منطقه حفاظت شده « قرخود » با مساحت 34000 هکتار به آن الحاق گردیده و درمنطقه موصوف تحت عنوان پارک ملی محمد رضا شاه آگهی گردید ، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی منطقه الحاقی قر خود از آن منفک و به طور جدا گانه منطقه حفاظت شده « قر خود » را به خود اختصاص داد .
پارک ملی گلستان از نظر آب و هوایی تحت تاثیر رطوبت دریای خزر بوده و جریانات ناشی از بادهای غربی همواره رطوبت زیادی را به این منطقه میآورد .
دامنه نوسانات بارندگی در پارک تغییراتی از 150 میلی متر تا 800 میلی متر نشان میدهد .
میزان بارندگی از غرب به شرق کاسته میشود . به طور متوسط بارش برف 17% از نزولات پارک را تشکیل میدهد . دمای متوسط سالانه بین 5/11 و 5/ 17 درجه سانتی گراد متغییر است .
دمای حداقل مطلق( 25 – ) درجه و دمای حداکثر مطلق (35 + ) درجه گزارش شده است .
حیات وحش :
حیات وحش پارک ملی گلستان شامل انواع پستانداران ، پرندگان ، خزندگان ، دو زیستان وآبزیان میباشد. وجود 69 گونه پستاندار و 149 گونه پرنده و 8 گونه ماهی و تعداد متنوعی از خزندگان و دو زیستان، موجب غنای پارک گردیده اند .
هم چنین حشرات متنوع پارک بسیار ارزشمند بوده که نیاز به شناسایی و بررسی بیشتر دارد.
از میان انواع مختلف پستانداران پارک میتوان ، مهمترین آنها از قبیل شوکا ، مرال ، قوچ و میش ، کل و بز ، آهو ، پلنگ ،خرس ، گرگ ، روباه ، گربه جنگلی ، سمور و خوک وحشی را نام برد و در بین پرندگان ، قرقاول ، کبک ، انواع پرندگان شکاری، انواع عقاب ها، هما و انواع پرندگان شاخه نشین را به وفور میتوان مشاهده نمود.
در تحقیقات انجام شده در یکی از رود خانههای پارک ، « مادر سو » ( دوغ ) ، گونه هایی از ماهیان از قبیل کولی ، سیاه ماهی ، سس ماهی ، عروس ماهی ، قزال آلا ، رنگین کمان ، سگ ماهی جویباری ( لوچ ) شناسایی شده اند.
یکهشتم گونههای گیاهی، یکسوم گونههای پرندگان و بیش از ۵۰ درصد از گونههای پستانداران کشور در این پارک زندگی میکنند.
پوشش گیاهی :
پوشش گیاهی پارک ملی گلستان به طور عمده از رویشهای هیرکانی و ایرانو ـ تورانی و اکوتون ( حد فاصل ) آنها تشکیل یافته است .
هر ناحیه رویشی ، از گسترههای مهم پوشش گیاهی ایران محسوب میشود .
در بخش غربی پارک که میزان میزان بارندگی بیشتر بوده و دارای آب و هوای مرطوب و معتدل است ، جنگلهای مناطق نیمه مرتفع هیرکانی شکل گرفته اند ، در حالی که در شرقیترین بخش پارک ، نواحی استیپی خشک با بارندگی کم ، در بر گیرنده جوامع گیاهی تشکیل دهنده خاص این منطقه یعنی از نوع عناصر رویشی هر دو گستره هیرکانی و ایرانو ـ تورانی در بر گرفته است و به طور عمده جوامعی از درختچه زارها و درختان سوزنی برگ و مراتع کوهسری تشکیل داده است .
مهمترین گونههای جوامع جنگلی پارک عبارتند از : ممرز ، بلند مازو ، پلت ، افرا ، نمدار ، آزاد ، توسکا ، بارانک ، ال ، انواع ولیک ، شیر دار ، داغداغان ، ملچ و .
. . است .
در بخش ناحیه بینابینی پارک ، گونههای خاص از قبیل شیر خشت ، ال ، بلند مازو ، پیرو ، ارس ، زرشک ، شیر دارو . . . گسترش دارند .
در مناطق پارک ، گونه هایی نظیر درمنه ، کلاه میر حسن ،چو بکها ، علف شورها و . . . رویش دارند .
مهمترین کوهها :
مهمترین کوههای پارک ملی گلستان اغلب در بخشهای جنگلی قرار گرفته و ارتفاعات آنها را ، بجز نقاط صخره ای، گو نههای معروف جنگلهای هیرکانی میپو شاند .
از مهمترین کوهها میتوان ارتفاعات قرقون ، تنگه گل ، شاخا ، گلستان ، پودنعلی و یکه قد را نام برد. در ناحیه مرکزی و شمال شرقی ، پوشش گیاهی بیشتر بصورت درخت زارهای پراکنده و علفزار و جنگلهای پراکنده ارس میباشد .
ناحیه دیگر که بدون پوشش درختی بوده، پراکندگی بسیار کوچکی در جنوب شرقی پارک ملی گلستان دارد و از طرف جنوب به دشت میرزابایلو ختم میشود .
این ناحیه رشته کوههای سرخ را به کوههای آلمه و گردنه یاختی کلان متصل است ، در بر میگیرد .
منبع :http://mohammaddarvish.com/desert/archives/7042
http://www.parkgolestan.blogfa.com/
http://www.golestancr.ir/golestan/park-golestan.htm