جایی در دوردست‌های شمال گلستان بر روی تپه ماهورهای سبز صحرا گورستانی باستانی با منظره خیره‌کننده و عجیب قرار دارد که آدمی را به اسرار همچنان ناشناخته تاریخ بازمی‌گرداند، گورستانی با سنگ قبرهای منحصربه‌فرد و بی‌نظیر که تا 5 متر قد دارند و هنوز قدمت دقیق آنها معلوم نیست.
سنگ مزارهای گورستان «خالد نبی» که طول آنها حداقل بین نیم تا حداکثر 5 متر است، با قطری بیش از 50 سانتی‌متر و وزنی بالغ بر 2 تن به‌صورت ایستاده و در شکل‌هایی تجریدی از سنگ یکپارچه حجاری و تراشیده شده است.
این سنگ مزارها که تعداد آنها به حدود 600 عدد می‌رسد، در منطقه‌ای کوهستانی در شمال‌شرق استان گلستان قرار دارد و منظره‌ای رازآلود را به تصویر کشیده‌اند.
در نگاه اول تعداد زیادی از سنگ قبرهای ایستاده وجود دارد اما وقتی وارد این دره سنگ قبر می‌شویم در بین این سنگ قبرهای ایستاده سنگ قبرهای کوتاهی هم وجود دارد که بسیار متفاوت با سنگ قبرهای ایستاده است.
کاربرد این سنگ قبرها هنوز مشخص نیست اما به گفته مردم محلی منطقه این مکان همان جایی است که خالد نبی(ع) در آن دعا کرد که قومش به سنگ تبدیل شود و دست کفار به آنها نرسد حتی بعضی از اهالی معتقدند قسمتی از دیوار معروف اسکندر هم از این منطقه عبور کرده است.
در گذشته تعداد بیش از 600 تا را برای آن شمرده اند که امروزه به دلیل دستبردهایی که زده شده تعدادشان کم شده است.
سنگ مزارهای این گورستان که از سنگ‌های یک پارچه تراشیده شده به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:
سنگ مزارهای استوانه‌ای بلند، مستقیم و عمود که به شکل احلیل مردان ساخته‌اند، که احتمالاًٌ مخصوص گور مردان بوده‌است.
بدنه و مقطع آنها مدور که گاهی با شکلی شبیه شمع کوچک حجاری شده‌است برخی از آنها در انتهای به شکل شبکلاه یا کلاً ه خود تراشیده‌اند. ارتفاع آنها ار حداقل یک متر تا حداکثر پنج متر و ارتفاعی مرئی آنها از سطح زمین در این گروه از سنگ مزارها از حداقل ۶۰ سانتی متر تا حداقل ۴ متر می‌باشد.
این نوع سنگ مزارها اغلب یک خط افقی را نمایش می‌دهد.
سنگ مزارهایی صلیبی شکل و یا بصورت نیم کره و شبیه دو پستان بزرگ ساخته شده‌اند، که احتمالاًٌ مخصوص گور زنان بوده‌است. اندازه آنها کوتاهتر از سنگ مزارهای گروه اول و مقطع آنها مستطیل شکل می‌باشد.
و در قسمت پهن و گرد که از بالا به پایین آویخته شده‌است. در بیشتر نمونه‌های کوچک مربع در نوع خود بی نظبر است. نمونه‌هایی از آنها انسان‌هایی را در ذهن تداعی می‌کنند که ایستاده و دست به کمر زده‌اند.
سنگ مزارهایی که به شکل شاخ قوچ ساخته شده‌اند. در فرهنگ قدیمی ترکمن‌ها قوچ مظهر قدرت و فرمانروایی است. و نقش شاخ قوچ متداول‌ترین نماد قدم ترکمن است. که این نقش را در سنگ مزارها، سر ستون خانه‌ها، در بافته‌ها و گلیم و مخصوصاٌ در نقش نمدها، به اشکال مختلف و بسیار زیبا طراحی کرده‌اند.
از حیث تعداد سنگ مزارهای دسته سوم کمتر از دو دسته دیگر یافت می‌شود.
عموم سنگ مزارهای خالد نبی بدون کتیبه و نوشتار هستند، و تمامی آنها به شکل‌های مختلف انسانی و تجریدی تراش خوده‌اند. و اگر سنگ مزاری دارای کتیبه باشد غیر ماهرانه و تقلیدی ناشیانه از سنگ مزارهای قدیمی و کتیبه آن بسیار مختصر و در حد معرفی فرد متوفی است.
تعیین قدمت ارائه یک تاریخ برای زیارتگاهها بخصوص قبرستان بسیار دشوار و سخت است.
اکثر سنگ مزارها در قبرستان خالدنبی نا مشخص و مبهم است . اکثر سنگ مزارها ساده و فاقد کتیبه می‌باشند . چنانچه نوشتاری هم بر روی آنها حجاری شده باشد ، به مرور زمان فرسوده و تخریب شده اشت .
با توجه به یافته‌ها و مطالعات انجام شده و آن هم فقط از لحاظ محیط بیرونی زمین به دوره پیش از اسلام نسبت داده شده است.
درباره این سنگ قبرها روایات متعدد و متفاوتی وجود دارد بعضی آنان را پیکره سنگ شده دشمنان خالدنبی می‌دانند که گرفتار خشم خداوند شده و به شکل سنگ در آمده اند و گروهی دیگر آنان را یاران پیر (خالدنبی ) می‌پندارند که به امر خداوند برای مصون ماندن از آسیب دشمنان به سنگ تبدیل شده اند.
طبق روایات خالدبن سنان (ع) که یکی از انبیاء الهی است در حین فرار از دست قوم خورشید به قله کوه گوگجه داغ پناه می‌آورد و با یارانش به خواست خداوند به شکل سنگ در می‌آیند تا اسیر دشمنان نشوند.
این مجموعه در سال 1380 توسظ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان گلستان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
در فصل بهار زیارتگاه خالد نبی را از دست ندهید، مزارع کلزا و گندم که مسیر حرکت هستند، دشت شقایق اطراف مزار، سنگ قبرهای تاریخی، مقبره خالد نبی و در آخر هم دشت وسیع و آب و هوای خوب شما را شیفته این مکان می‌کند.
منبع :http://fa.wikipedia.org/
http://www.mehrnews.com/news/2262452/
http://mediaturkmen.blogfa.com/
http://www.tabnak.ir/fa/news/335495
