یخچالها سازه هایی بسیار جالب و منحصر به فردند که در قلب تابستانهای داغ و سوزان، خنکای آب گوارا را به درون خانه‌ها می‌کشاند، در ساخت و طراحی این معماری رمز و رازی وجود دارد که حکایت ازمعجز ه فروتنانه خشت خام و دست‌های پرتوان معمار فرزانه‌ای می‌کند که به عشق خدمت به خلق، خشت بر خشت نهاده است.
زندگی در کناره‌ی کویر ، پیشینیان را بر آن داشت تا از سرمای خشک زمستان ، برای روزهای داغ تابستان بهره ای بگیرند . آنان با خشت و گل رس یخدان هایی گنبدی شکل می‌ساختند که از آغاز زمستان تا پایان تابستان ، یخ را در چاله‌های خود نگه می‌داشت .
از جمله‌ی این یخچالها یکی هم یخدان
عباس آباد حاجی است که به همت حاج آقا علی زعیم التجار ساخته شده است .
یخچال حاج آقاعلی در روستای عباس آبادحاجی در شش کیلومتری شمال
رفسنجان واقع شده است .
این یخدان نزدیک به یک کیلومتر بالاتر از خانه‌ی خشتی جای دارد و در آن میوه هایی چون
انار و
انگور ، و خوردنی هایی چون گوشت نگهداری می‌کردند .
بنا در
دوره قاجار ساخته شده است و مصالح ساختمانی بکار برده شده در آن شامل خشت ، اندود کاهگل ، آجر و قلوه سنگ (در چاله یخ) می‌باشد .
در سقف این یخدان کمتر از دو
...مشاهده کامل متن هزار حلقه‌ی بافته شده از کنف خرما به کار رفته است تا سرمای یخچال را نگه دارد .
منبع :http://khabarfarsi.com/
http://irandidar.com/index.php
http://ichto.ir/Default.aspx?tabid=661
