دشت
اسفندقه زیبا و منحصر به فرد و ناحیه ای سردسیر است که باآب وهوایی بی نظیر در غرب
جیرفت واقع شده است و آنرا گاوکشی و
تخت سلیمان نیز گویند.
اسفندقه در ۷۲ کیلومتری
جیرفت و
بافت قرار گرفته‌است و لذا بوته‌های اسفند آن نیز معروف است.
این دهستان از شمال به دهستان ساردوئیهو از شمال شرق به دلفارد،از شرق به دهستان‌های هلیل،خاتون آباد و گنج آباد.از جنوب شرق به دهستان اسماعیلی و از جنوب به دهستان هور و از غرب به دهستان دشتاب شهرستان
بافت متصل است.
در این منطقه وجود آثاریکه قدمت آنها به ۵۰۰۰ هزار سال قبل بر می‌گردد بدست آمد و این نشان از قدمت تاریخی این منطقه مثل تمام
کرمان می‌دهد.
اسفندقه یک بنای با ارزش تاریخی به نام مقبره میر حیدر یا گور خانه دارد که از
دوره صفوی به یادگار مانده‌است و در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
این بنای منحصر به فرد در واقع آرامگاه میر حیدر مهنی و اعقاب اوست که در این محل دفن شده اند.
مصالح این بنا را آجرهای چهار
...مشاهده کامل متن گوش قزاقی تشکیل می‌دهند و پلان بنا از خارج 8 گوشه و از داخل 4 گوشه است. تزئینات هندسی به رنگ قرمز درون طاقچه‌ها و ایوانچه‌های داخل مقبره را تزئین کرده است.
شیوه پوشش طاق‌ها و تزئینات یاد شده به همراه کتیبه‌های منقور به سنگ قبور و زیر گنبد که متعلق به فرزندان میر حیدر مهنی اند تاریخ ساخت بنا را به دوره صفویه نسبت می‌دهند.
آب معدنی آن به آب باد(آب گرم) گیشکی معروف است و برای امراض پوستی و مفصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پوشش گیاهی در دهستان اسفندقه دارای تنوع زیادی است و این به علت وسعت اسفندقه و تنوع آب و هواست.
یکی از مشهورترین ایلاتی که در آن زندگی می‌کند ایل بزرگ مهنی است.مهنی از ایالات قدیمی کرمان است و در گذشته، این ایل «کوفج» بوده که در بخش ساردوییه پراکنده‌اند.
محصولات آن غلات مانندِ؛گندم ، جو ، ارزن وذرت ، بادام ، پسته ، انجیر، انار، گردو، زردآلوو گلابی و نوعا امرود و مصنوعات آن قالی است و دارای معدن زغال سنگ و جدیدا معادن کرومیت است .
صنایع دستی:
مهمترین صنعت دستی اسفندقه قالی بافی است و بهترین نوع قالی آن قالی گل سرخ است که دارای شهرت زیادی است و بیشتر مردم،اسفندقه را با نام قالی گل سرخ آن میشناسند.
علت نامگذاری فرش گلسرخ بخاطر وجود دسته گل‌های رزی هست که در متن این فرش بصورت سراسر تکرار میشود و از حدود 150 سال قبل این طرح در این منطقه بافته میشود.
حاشیه‌های بزرگ در این فرش بنام حاشیه هاشمی و حاشیه لاله عباسی و حاشیه مُنجُق می‌باشد .
از صنایع دستی دیگر اسفندقه گلیم بافی است که به صوری پراکنده در برخی از روستاها انجام میشود.و همچنین جاجیم بافی نیز وجود دارد.
منابع :
http://voroodi89.blogfa.com/
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910606000964
http://historyjiroft.blogfa.com/cat-1.aspx
http://esfandegheh-jiroft.blogfa.com/post/7
